HRW: Suriye'de İnsan Hakları ve Yönetim Reformu İhtiyacı

Uluslararası İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) Orta Doğu ve Kuzey Afrika Direktörü Lama Fakih, "(Suriye'de) Halkı tekrar bir araya getirmeyi denemek için çaba sarf edilmeli, halkın, hükümet tarafından temsil edildiklerini hissetmelerine izin veren ve haklarına saygı duyan bir yönetişim sistemi olmalı." dedi.

Anadolu Ajansının (AA) Global İletişim Ortağı olduğu Doha Forum 2024'e katılan Fakih, AA'ya konuştu.

Fakih, Suriye'de çatışmaların başladığı 2011'den bu yana ülkedeki ekonomik durumun kötüleştiğini belirterek, "Bu da insanların yeni bir çatışma dönemiyle başa çıkmalarına yardımcı olacak kaynakları olmadığı anlamına geliyor." vurgusunu yaptı.

Ülkedeki insanların yerinden edildiğini ve insani yardıma ihtiyaç duyanların buna erişemediğini gözlemlediklerini aktaran Fakih, şunları kaydetti:

"Çatışmanın tüm taraflarını yükümlülüklerini yerine getirmeye çağırıyoruz. Bu da sivillerin gitmesine izin vermek, insani yardımın engellenmeden girmesine izin verilmesi demek. Bu, askeri faaliyet yürütürken bunu yasalar çerçevesindeki yükümlülüklerine uygun bir şekilde yapmalarını, sivilleri hedef almamalarını ve ayrımcı saldırılara maruz bırakmamalarını sağlamak anlamına geliyor."

Fakih, devletlerin, Suriye'deki silahlı grupların bu kadar hızlıca ilerlemesi karşısında şaşkınlığa uğradığını ifade etti.

Suriye'de insan haklarının korunması ve şiddet döngüsünün son bulması gerektiğini vurgulayan Fakih, devrik Baas rejiminin yıllarca sürdürdüğü siyasi tutuklamaları anımsatarak, iç savaş sürecinde birçok Suriyelinin yerinden edildiğinin ve hayatını kaybettiğinin altını çizdi.

Fakih, "Hesap verilebilirlik olmalı. Halkı tekrar bir araya getirmeyi denemek için çaba sarf edilmeli, halkın, hükümet tarafından temsil edildiklerini hissetmelerine izin veren ve haklarına saygı duyan bir yönetişim sistemi olmalı." dedi.

"(İsrail) İnsanlığa karşı suç işliyor"

HRW Orta Doğu ve Kuzey Afrika Direktörü, İsrail'in Filistinli sivillere yönelik saldırılarını da sürdürdüğünü hatırlatarak, "Aç bırakma gibi savaş suçları işlediklerini gördük. İnsanlığa karşı suç işliyorlar. Bu suçlara ilişkin dönütler oldukça kısık sesliydi; bazı durumlarda tamamen sessizlik hakimdi. Artan şiddete rağmen, müttefiklerinin onlara askeri ve farklı türlerde destek sağlamaya devam ettiğini görüyoruz." ifadelerini kullandı.

İsrail'i koruyan "dokunulmazlık" halinin devam etmesi halinde istikrarın sağlanamayacağı değerlendirmesinde bulunan Fakih, ateşkese varılsa da varılmasa da sivillerin haklarının korunması, insani yardımın ulaştırılması ve esirlerin salınması gerektiğini belirtti.

Fakih, çatışmanın taraflarının hukuki sorumluluklarını yerine getirmek zorunda olduğunun altını çizerek, "Uluslararası toplumun onların zorunluluklara uymasını sağlamak için yapabileceği ve yapması gereken daha çok şey var." diye konuştu.

"ABD hükümeti, İsrail, Hamas ve diğer Filistinli silahlı gruplar arasındaki çatışmalarda hakların korunması veya korunmaması konusunda önemli role sahip ve öyle olmaya devam edecek." değerlendirmesinde bulunan Fakih, ABD'nin hukuk ihlalleri yapan İsrail'e askeri destekte bulunarak uluslararası hukuka uygun hareket etmediğini söyledi.

Lama Fakih, ABD'nin seçilmiş başkanı Donald Trump ve yönetiminin İsrail- Filistin meselesinde ve bölgede önemli rol oynayabileceği yorumunda bulundu.