Hikmet Sami Türk'ten 'Anayasa' Konferansı

Adalet eski Bakanı Prof. Dr. Hikmet Sami Türk, "Eğer şimdi bu yıl 6. yeni anayasa yapılırsa, o takdirde her 22.5 yılda anayasa yapmış olacağız" dedi.

Adalet eski Bakanı Prof. Dr. Hikmet Sami Türk, Sinop Ticaret ve Sanayi Odası'nın (STSO) düzenlediği "Nasıl Bir Yeni Anayasa" konulu konferansa konuşmacı olarak katıldı.

STSO çok amaçlı salonunda gerçekleştirilen programa Vali Dr. Ahmet Cengiz, eski Sinop Milletvekili Prof. Dr. Abdurrahman Dodurgalı, İl Özel İdaresi Genel Sekreteri Orhan Alpay, CHP Sinop İl Başkanı Mustafa Acun ile STK temsilcileri ile vatandaşlar katıldı. STSO Başkanı Erol Derici'nin açılış konuşmasıyla başlayan programda eski Adalet Bakanı Prof. Dr. Hikmet Sami Türk, 1876 yılında çıkan ilk anayasa Kanu-i Esasi'den yürürlükte olan 1982 anayasasına kadar geçen süreci anlattı. Hikmet Sami Türk, "Türkiye şimdiye kadar 5 yazılı anayasaya sahip olmuş bir ülkedir. Daha öncede Türkiye'de anayasal belgeler var. Bunlar 1808 tarihili senedi ittifak, 1839 tarihli Tanzimat Fermanı, 1856 tarihli Islahat Fermanı, 1875 tarihli Ferman-ı Adalet. Bunlar ikinci Mahmut, Abdülmecit, Abdülaziz tarafından çıkartılan fermanlar.

Ama çağdaş anlamda ilk anayasamız 1876'da çıkartılan Kanu-i Esasi'dir. Yani temel kanun. Bu kanun Sultan İkinci Abdülhamit'in bir fermanı ile yürürlüğe konulmuştur. Dolayısıyla ilk yazılı anayasamızdır. Ancak bu bir yılı aşkın süre uygulandıktan sonra o sıralarda cereyan eden Türk-Rus Savaşı ve bir takım iç sorunlar nedeniyle yürürlüğü fiilen durduruldu. 1908'de ikince kez ilan edildi. İlk ilan edilişinde Türkiye mutlak monarşiden meşrutiyete geçti. İkincisinde ise ikinci meşrutiyet ilan edilmiş oldu. Birincisi 1876, ikinci meşrutiyet ise 1908" diye konuştu.

1982 Anayasası'nın 30 yıldır yürürlükte olduğunu hatırlatan Hikmet Sami Türk, yeni anayasanın 2012 yılı sonuna kadar tamamlanacağını belirterek, "Geçmişe bakıp toparlayacak olursak, 1876'dan bu yana 136 yıl geçmiş. Yani bu 136 yıllık süre içerisinde 5 yazılı anayasa yapmışız. Bu durumda Türkiye ortalama her 27.2 yılda bir yeni bir anayasa yapmış oluyor. Eğer şimdi bu yıl 6. yeni anayasa yapılırsa, o takdirde her 22.5 yılda anayasa yapmış olacağız. Şimdi bu anayasa gelenekleri bakımından, anayasa birikimi bakımından oldukça zengin bir geçmişe sahip olduğumuzu gösterir. Başka ülkelerde bu yok. Örneğin dünyanın en eski yazılı anayasalarından kabul edilen ABD anayasası şimdi 222 yılı aşkın süredir yürürlükte. Anayasalar toplumların gelişmesi ile bağlantılıdır. Dolayısı ile anayasalar ilk yapıldıkları gibi kalmaz. Ama her anayasanın değiştirilemez hükümleri vardır. Bizim anayasamızın da var. 1982 Anayasası 1987'den itibaren değişikliklere uğramaya başladı. O zamandan bu zamana kadar 18 kez değişikliğe uğradı" şeklinde konuştu. - SİNOP