Haşdi Şabi'nin İçerisindeki Türkmen Varlığına Dair Bilinmeyenler Ortaya Çıktı

BBC, DEAŞ'ın 2014 yılında Irak'ın Musul kentini işgal etmesininn ardından kurulan Şii milis gücü Haşdi Şabi'nin içindeki Türkmenleri konu alan bir habere imza attı. Haber, Haşdi Şabi içindeki Türkmenlerle ilgili az bilinenleri ortaya çıkardı.

İşte BBC'nin Haşdi Şabi içindeki Türkmenlerle ilgili yaptığı haber:

DEAŞ'ın geçen yıl kimyasal saldırı düzenlediği, Kerkük'e bağlı Türkmen ilçesi Tazehurmatu'nun girişindeki bir alanda rengarenk bayraklar ilk bakışta tüm dikkatleri üzerine çekiyor.

Siyahlı, kırmızılı, beyazlı Irak bayrağı, mavili Türkmen bayrağı ve Muharrem ayı nedeniyle hazırlanan farklı renklerdeki bayraklar. Tabelalardan bazıları Türkçe. Birinde, DEAŞ'la savaşta ölen bir savaşçı için hazırlanan, "Vatan için yaşayıp öldünüz, siz toprağa değil kalplere gömüldünüz" yazıyor.

Burası, Halk Seferberlik Güçleri'ne (Haşdi Şabi) bağlı Türkmen alaylarından El Kaim Alayı'nın merkezi. Buradaki savaşçılar ise Haşdi Şabi bünyesinde yer alan binlerce Türkmenden sadece bir bölümü.

DEAŞ'ın 2014'te Musul'a yönelik saldırısı ardından Iraklı Şiilerin dini lideri Ayetullah Ali Sistani'nin direniş çağrısının ardından farkı silahlı yapılar bir araya gelerek Haşdi Şabi'yi oluşturdu. Bu dönemde, Türkmenlerin bir bölümü Haşdi Şabi'ye mesafeli yaklaşırken, bir bölümü ise bu çatı örgütün içinde yer almaya başladı.

Süreç içinde Haşdi Şabi içinde sadece Türkmenlerden oluşan iki tugay kuruldu: 16'ncı ve 52'nci tugaylar. Haşdi Şabi gelinen aşamada ise Türkmenler arasında ilk dönemlere kıyasla daha fazla destek topluyor gibi görünüyor.

"HAŞDİ ŞABİ İÇİNDE 7 BİN TÜRKMEN VAR"

Tazehurmatu'daki birlikte görüştüğümüz El Kaim Alayı'nın komutanı Zeki Muratlı, DEAŞ'la savaşta Türkmenlerin Haşdi Şabi bünyesinde önemli rol oynadıklarını söylüyor:

Seyyid Ali Sistani'nin fetvasından sonra ilk alayı burada kurduk. Ama sonra iki tane tugay oluşturuldu. 16'ncı Tugay Kerkük bölgesinde, 52'nci Tugay ise Amirli, Tuzhurmatu, Azam bölgesinde. Her iki tugayda 4-5 bin askerimiz var.

Tabii bunun dışında farklı tugaylarda, örneğin Musul'da yaklaşık 1500, Telafer'de 2-3 bin Türkmen askeri gücü var. Toplamda yaklaşık 7 bin civarı Türkmen var.

'Sırf bir bölgede 186 Türkmen asker öldü'
Muratlı, üç yıllık çatışmalar sırasında yalnızca kendi bölgelerinde 186 Türkmen savaşçının öldüğünü söylüyor. Diğer yerlerdeki rakamlarla sayının yüzlerce olduğunu belirtiyor. Buna ilaveten yüzlerce sivilin de ayrıca DEAŞ tarafından öldürüldüğünü aktarıyor Muratlı. Bunun yanında çatışmalarda yüzlerce Türkmen savaşçının yaralandığını de ekliyor.

"SÜNNİ ARKADAŞLARIMIZ VAR"

Haşdi Şabi, Şii bir milis gücü olarak biliniyor. Peki bu durumda örgüt, hem Şii hem Sünnilere sahip Türkmen toplumuna ne kadar hitap ediyor? Muratlı, Haşdi Şabi'nin sadece Şiiler için savaşmadığını belirtiyor, ayrıca milis kavramını da kanunsuz işler yapan insanları çağrıştırdığı için doğru bulmadığını söyleyerek eleştiriyor.

"Haşdi Şabi, Seyyid Ali Sistani'nin Necef'teki fetvasından sonra kuruldu" diyor ve ekliyor:

Kendisi Şii lideridir, ama fetvayı verirken sadece Şiileri katın demedi, herkese çağrı yaptı. Burada Sünni de kalktı, Şii de kalktı, Kürt de kalktı, Arap da kalktı. Bizimle Haşdi Şabi'de, Musul, Telafer tarafında Yezidiler de var. Örneğin 16'ncı Tugay içinde Sünni arkadaşlarımız da var.

"Haşdi Şabi, Irak'ı tehdit eden düşmanın karşısındadır. 'Sen Şii Iraklısın düşmanın karşısında dur, Sünni Iraklısın düşmanın karşısında durma' denir mi?"

TUGAYDAKİ TERK TÜRKMEN PARTİSİ

Milliyetçi Türkmen Hak Partisi, Haşdi Şabi içinde doğrudan silahlı gücü bulunan tek Türkmen siyasi parti. Parti, Iraklı Türkmen kimliği üzerinden faaliyet yürütüyor. Silahlı gücündeki üyelerinin çoğu ise Sünni Türkmenlerden oluşuyor. Kerkük'te görüştüğümüz, partinin genel başkan yardımcısı Sami Kolsuz, kendilerinin DEAŞ'ın saldırılarının başında bir dilekçeyle başvuruda bulunup Haşdi Şabi içinde yer aldıklarını anlatıyor.

Kendi varlıklarının, Haşdi Şabi'nin sadece Şiiler için mücadele eden bir örgüt olmadığını da gösterdiğini belirtiyor Kolsuz. Parti yöneticisi, Haşdi Şabi içinde yer almaları nedeniyle bazı Türkmen siyasi kesimleri tarafından başlarda eleştirildiklerini ancak gelinen süreçte bu eleştirileri yapan kesimlerin de bugün bu çizgiye geldiklerini öne sürüyor.

Kolsuz'a göre bugün artık Haşdi Şabi, Irak'taki Türkmen siyasi gruplarının tamamına yakınında kabul görüyor. Sünnilere yönelik hak ihlali iddialarına ne cevap veriliyor? DEAŞ'a Irak'ta Sünni Araplar dışında Sünni Türkmenlerden de katılım olduğu bir sır değil.
Öte yandan Haşdi Şabi'yle ilgili, DEAŞ'la savaşırken mezhepçi bir anlayışla insan hakları ihlallerinde bulunduğu eleştirileri de dile getiriliyor.