Haletı Çambel, Son Yolculuğuna Uğurlandı

Türkiye'de arkeoloji biliminin gelişiminde önemli isimlerden biri olan ve 98 yaşında vefat eden İstanbul Üniversitesi (İÜ) emekli öğretim üyesi Prof.Dr. Halet Çambel için, son yolculuğuna uğurlanmadan önce Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi'nde (MSKÜ) tören düzenledi. Çambel'in tabutuna üzerinde "Karatepe'nin Anası' yazılı örtü serildi.

Türkiye'nin ilk açık hava müzesinin kurucusu, dünyanın en saygın mimarlık ödüllerinden olan Uluslararası Ağa Han Mimarlık ödülü'nün sahibi mimar ve restoratör Nail Çakırhan'ın eşi, Osmaniye'deki Karatepe kalıntılarının ortaya çıkarılması ve Hitit dilinin çözülmesinde büyük katkısı olan bilim insanı Halet Çambel için Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Atatürk Kültür Merkezi'nde (AKM) tören düzenlendi.

Saygı duruşunda bulunulmasının ardından, hayatı boyunca hep kendi soyadını kullanan Çambel'in özgeçmişinin okunduğu törene, MSKÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mustafa Işıloğlu, Muğla Belediye Başkan Yardımcısı Yavuz Kayı, Boğaziçi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Gülay Barbarosoğlu, Osmaniye Kültür ve Turizm İl Müdürü Ahmet Tabur, öğretim üyeleri, siyasi parti ile sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri katıldı.

ÇOK ÖNEMLİ BİR DEĞERİ KAYBETTİK

Çambel'in yakın arkadaşı olan Muğlalı işadamı Hamdi Yücel Gürsoy, "Çok önemli bir değeri kaybettik. Zamanını ülkenin menfaatleri için geçirdi. Son 35 yıl her gün birlikteydik. 40 yaşlarındayken birçok konuda bilgi sahibi olduğumu zannediyordum. Kendisini tanıdıktan sonra eksik kalan yönlerimin olduğunu fark ettim. Karatepe'de yaptığı çalışmaları bizzat yerinde gördüm. Yılanların içinde hiç yorulmadan çalışıyordu" dedi.

DÜNYA ÇAPINDA BİLİM İNSANIYDI

Boğaziçi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Gülay Barbarosoğlu ise "Bilim camiasının başı sağ olsun. Çok ciddi ve çok önemli çalışmalar yapmış, dünya çapında bir bilim insanıydı. Halet hoca, bir görev insanıydı ve bu ülkeyi çok severdi" diye konuştu.

Tören sonunda Özel Yücelen Hastanesi Morgu'ndan AKM bahçesine getirilen Çambel'in cenazesi, okunan duaların ardından Ula İlçesi'ne bağlı Akyaka Beldesi'nde, eşi Nail Çakırhan'ın mezarının yanına defnedilmek üzere uğurlandı. Cenazenin götürülmesi sırasında, duygusal anlar yaşandı.

--- KUTU ---

HALET ÇAMBEL KİMDİR?

27 Ağustos 1916'da Berlin'de dünyaya gelen, Atatürk'ün yakın arkadaşlarından Hasan Cemil Bey'in kızı olan Halet Çambel 8 yaşında Türkiye'ye geldi. Ortaokul ve liseyi bitirdiği Arnavutköy Amerikan Kız Koleji'nde eskrim yaptı. Paris Sorbonne Üniversitesinde 3 yıl arkeoloji lisans öğrenimi gördü. Hitit ve eski İbranice öğrendi. 1935 yılında Dr. Kurt Brittel'in başkanı olduğu Alacahöyük kazısına stajyer olarak katıldı. 1936 yılında Berlin'de yapılan Yaz Olimpiyatları'nda eskrim dalında katılan ilk Türk kadın sporcu oldu. Olimpiyatlarda Hitler tarafından görüşmeye çağrılan Çambel daveti kabul etmedi. Sorbonne'da doktoranın ardından 1939 yılında İstanbul Fransız Arkeoloji Enstitüsü'nün, Dr. Emilie Haspels başkanlığında yürüttüğü Yazılıkaya Midas şehri kazısına katılmak üzere Türkiye'ye geldi. II. Dünya Savaşı sebebiyle Fransa'ya dönemeyince İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde Helmuth Theodor Bossert'in asistanlığını yaptı. 1940 yılında Tan Gazetesi'nde çalışan gazeteci-yazar Nail Çakırhan ile evlendi. Üniversitede kadro olmadığından bir süre Haydarpaşa Lisesi'nde Fransızca öğretmenliği yaptı. Doktora çalışmasına İstanbul Üniversitesi'nde devam eden Çambel, Türk Tarih Kurumu adına Kırşehir Hashöyük'teki kontrol kazısını gerçekleştirdi. 1946'ya kadar Dr. Bossert ile birlikte Anadolu'da araştırma gezileri yaptı. Karatepe-Arslantaş Höyüğü'nde Bossert tarafından başlayan kazı çalışmalarına 1952'den sonra başkanlık etti. İstanbul Üniversitesi'nde Prehistorya Kürsüsü'nü kurdu. 1964 Yılında Chicago Üniversitesi'nden Robert J. Braidwood ve eşi Linda S. Braidwood'la birlikte Ergani'de Çayönü höyüğü kazısına başladı. Kote Çemi (Hilar-Çayönü) kalıntılarını gün ışığına kavuşturdu. Çambel'in çabalarıyla kurulan İstanbul-Chicago Üniversiteleri Güneydoğu Anadolu Tarih Öncesi Araştırma Kamu Projesi çerçevesinde, 1964'te Urfa-Bozova'da Biris Mezarlığı ve Söğüt Tarlası, 1968 ve 1970'de Diyarbakır Girikihacıyan kazıları gerçekleştirildi. 1966'da Keban Barajı'nın yapımıyla su altında kalacak olan alanların taranması çalışmalarına öncülük etti. 1976'da TÜBİTAK'a bağlı bir Arkeometri Ünitesi kurulmasına katkıda bulundu. 1984 Yılında emekli oldu. 2005 yılında Hollanda devletinin kültür ve kalkınmaya hizmet edenlere verdiği Prens Claus ödülünün sahibi oldu. Osmaniye Kadirli'de adına yaptırılmış bir de okul bulunan Prof. Dr. Halet Çambel höyük çevresindeki köylüleri eğitme ve kooperatifler kurdurma konusunda da uzun yıllar çalışmalar yaptı. 2010 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülünü kazandı. Arkeoloji alanında yaptıkları çalışmalar ve arkeoloji bilimine üstün katkılarından dolayı Prof. Dr. Nimet Özgüç ile birlikte ödüle layık görülen Prof. Dr. Çambel, ödülünü Şubat 2011'de düzenlenen bir törenle Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün elinden aldı. - Muğla