Görüntülemede "Üzerinizde Metal Eşya Var Mı-" Sorusu Tarihe Karışıyor

Meltem Uzun/ Selma Kasap - Türk bilimadamları, vücudunda implant, stent, kalp ve beyin pili taşıyan ve bu nedenle MRI'a giremeyenler için bu cihazlarla uyumlu görüntüleme sistemi geliştirdi.

Bilkent Cyberpark'ta kurulu Ulusal Manyetik Rezonans Araştırma Merkezi

(UMRAM) yöneticisi Prof. Dr. Ergin Atalar, AA muhabirine yaptığı açıklamada,

"Kalp ve beyin pilleri nasıl değiştirilirse MR cihazına girebilir" sorusundan hareketle kalp ve beyin pillerinin MR uyumluluğunu araştırdıklarını söyledi.

İlk aşamada, MR cihazına uygun pil araştırmasında sonuca ulaştıklarını ve ürünlerle ilgili patent aldıklarını belirten Prof. Dr. Atalar, "Hatta Amerika'da benim kurucusu olduğum bir şirket, bizim geliştirdiğimiz teknolojilerle bayağı ilerleme kaydetti. Dünyanın alanında en önemli firmalarından Boston Scientific'in şimdi yaptığı beyin pillerinde bizim teknolojimizin önemli yeri var" dedi.

Sonraki aşamada ise MR cihazının kendisini de değiştirebileceğini gördüklerini ifade eden Prof. Dr. Atalar, "Yani MR'a uyumlu pil yerine pile uyumlu MR yaptık. MR cihazıyla uyumlu olmayan bir kalp piliyle görüntülemeye girdiğimiz zaman cihazın teli ısınıyor ve bilhassa kalbi yakma tehlikesi oluyor" diye konuştu.

Prof. Dr. Atalar, şöyle devam etti:

"Mikrodalga fırının içine çatal koymayı denediniz mi- Şimşekler çakar. MR cihazını, güvenlik açısından, tam bir mikrodalga fırın gibi, implantı da fırının içine konan çatal gibi görebilirsiniz. Çatalın kalbi yakıp insanı öldürme ihtimali var. Bu nedenle kalbinde ya da beyninde pil olan insanlar MR'a giremiyorlar.

Başka görüntüleme teknolojileri özellikle beyin için MR'ın yerini tutmaz. Çünkü artık kişi her işi yaparken, parmağını oynatırken bile beyninin neresinin çalıştığını MR ile görmek mümkün. Çok kritik hastaların MR'a girmemesi bu yönüyle çok büyük bir sıkıntı. Biz de düşündük ki çatalı değiştirebiliriz. 'Öyle bir çatal yapalım ki her mikrodalgada o çatal kullanılabilsin' dedik."

Prof. Dr. Atalar, uzun yıllar süren bu çalışmaların sonucunda artık MR'a giren implantlı hastada, cihazın implantın yerini bularak o bölgeye ısınmaya sebep olacak enerjiyi vermeyeceğini anlattı. Bu işlemi yapmanın eskiden de mümkün olduğunu dile getiren Ergin Atalar, "Ama görüntü kalitesi çok bozuluyordu. Biz bu işin görüntü kalitesini hiç değiştirmeden yapılabileceğini gösterdik" dedi.

Prof. Dr. Ergin Atalar, pile uyumlu MR'ın patentini yeni aldıklarını ve lisansını da kısmen bir firmaya verdiklerini açıkladı.

Sadece Amerikan patenti aldıklarını belirten Prof. Dr. Atalar, böylelikle Amerika'da bu ürünü sadece kendilerinin yapabileceğini ve başkasının üretmesi durumunda kendilerine para vermek zorunda olduklarını vurguladı.

Bilkent Üniversitesi'nde elektrik ve elektronik mühendisliği bölümünde lisans ve yüksek lisans yapan Yiğitcan Eryaman'ın konu üzerinde doktora çalışmasını da aynı bölümde başarıyla bitirdiğini söyleyen Prof. Dr. Atalar,

"Dr. Eryaman konu üzerine ek çalışmalarını Amerika Birleşik Devletleri'ndeki MIT'de araştırmacı olarak sürdürmektedir. Ayrıca benzer konular üzerinde çalışmaya yeni doktora öğrencilerimizle devam etmekteyiz" diye konuştu.

Atalar, MR cihazının çalışma prensibinin değiştirilmesine ilişkin araştırma sonuçlarının Magnetic Rezonans in Medicine (MRM) dergisinde yayımlandığını da sözlerine ekledi.

- ANKARA