Gönüllü bir doktorun şahitliğinde Gazze'de sağlık hizmetlerinin çöküşü

Oklahoma Üniversitesi Sağlık Bilimleri Merkezi'nden Dr. Talal Ali Khan, Gazze'de gönüllü olarak çalıştığı dönemde şahit olduğu katliamları ve sağlık hizmetlerine ilişkin gözlemlerini AA Analiz için kaleme aldı.

***

Ölüm, yıkım ve acı... "Gazze" kelimesini duyduğunuzda aklınıza gelen ilk birkaç düşünce bunlardır. Ben, diyaliz ve böbrek hastalarıyla ilgilenen bir nefroloji uzmanıyım. Birleşmiş Milletler (BM) ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Acil Sağlık Ekipleri kapsamında, Filistin Amerikan Tıp Birliği (PAMA) ile tıbbi gönüllü olarak Gazze'yi ziyaret etme fırsatı buldum. Gazze'de geçirdiğim 22 gün boyunca gördüklerim, tanık olduklarım ve yaşadıklarım hayal dahi edilemez. Böylesi dehşet sahnelerini filmlerde dahi tasvir etmek çok zor ve ben daha önce hiç böylesi bir insani trajediye şahit olmadım.

Gazze'ye girdiğinizde gördükleriniz sizi çok şaşırtıyor. Açıkça ifade etmek gerekirse, Gazze yanıyor ve bu ateş Gazze'nin çok büyük bir kısmını yakıp geçmiş durumda. Bölgede sadece yıkılmış binalar, hastaneler, okullar ve camiler görüyorsunuz. Bu yıkım akılalmaz boyutlarda. Gazze'de insanlar oldukça kötü koşullarda yaşıyorlar, tepelerinde dolaşan insansız hava araçları (İHA) ise hiç acımadan onları bombalıyor ve sıranın size ne zaman geleceğini asla bilemiyorsunuz. Bu korku ortamında, bir ailenin yaşaması için oldukça küçük, sıcaktan ve soğuktan koruyamayan, elektriksiz, derme çatma çadırlarda yaşadığınızı hayal edin.

Çocuklar doğrudan hedef alınıyor

Bu süreçten en çok etkilenenler ise çocuklar. Çocukların birçoğunun ayakkabısı yok ve kıyafetleri yırtık, birçoğunda bakteriyel enfeksiyonlardan dolayı yara izleri görülüyor ve bütün çocuklarda ciddi bir beslenme yetersizliği var. Söyledikleri yaştan 3-4 yaş daha küçük görünen birçok çocukla karşılaştım. Görünüşe göre Gazze'deki çocuklar, kalorileri sayıldığı ve İsrail güçleri tarafından sınırlı yardımın girmesine izin verildiği için büyüyemiyor. [1] [2]

Gazze'deki çocuklar için "Okula Dönüş" diye bir şey yok çünkü okullar Gazze'deki en ölümcül yerler. Sadece ağustos ayında okullar İsrail ordusu tarafından 16 kez bombalandı. [3] [4]

Bölgede ishalli hastalıklar ve hepatit A enfeksiyonu çok yaygın. [5] [6] Bombardımanlar nedeniyle travmatik ampütasyonlarla beraber çocuk felcinin de yeniden ortaya çıktığı görülüyor ve bu hastalık gelecek nesilleri sakat bırakma tehdidi oluşturuyor.

İsrail güçleri tarafından kafalarına ya da boyunlarına tam isabetle vurulan çocukları gördüm. Ne tür insanların çocukları hedef alabileceğini düşünerek bu durumun gerçekliğini sorguladım. [7] Bombalı araçların içinde, enkazda ve mermilerle oynayan çocuklar gördüm. Birçok meslektaşım da çocukların doğrudan hedef alındığına şahit oldu ve bu gördüklerimizi rapor ettik.

Sağlık hizmetleri tamamen çökmüş durumda

Gazze'de sağlık hizmetleri sistematik olarak kasıtlı bir şekilde ortadan kaldırılıyor. [8] Gazze'deki en büyük üç hastane Şifa Hastanesi'ni (Kuzey Gazze), Nasser Hastanesi'ni (Han Yunus) ve Aksa Şehitleri Hastanesi'ni (Deyr Belah) ziyaret ettim. Daha önce hastanelerin bu şekilde tahrip edildiğini hiç görmemiştim.

22 Temmuz'da Kuzey Gazze'deki Şifa Hastanesi'nde gördüklerim çok korkunçtu. [9] Bir zamanlar hastalar için umut ışığı olan hastane yerle bir edilmişti. Bir zamanlar 60 diyaliz makinesiyle 450 hastayı destekleyen diyaliz ünitesi yakılmıştı. Benzer şekilde Han Yunus'taki Nasser Hastanesi'nin diyaliz ünitesi de İsrail güçleri tarafından çalışamaz hale getirilmek için yakılmıştı.

Diyaliz hayat kurtarıcı bir tedavidir ve hastaların bir ya da iki tedaviyi bile kaçırmaları hayati tehlike oluşturabilir. Şifa ve Nasser'deki hastalar zamanında diyalize giremedi ve birçoğu acı çekerek öldü.

Kronik sağlık sorunları oldukça yaygın

Yüksek tansiyon ve diyabet gibi kronik sağlık sorunları Gazze'de oldukça yaygın ve başta insülin olmak üzere ilaçlara çok az ulaşılıyor. Gazze'de kalp krizi ve felç vakalarının sayısında da artış var ve şu anda Gazze'de bu rahatsızlıklar için herhangi bir tedavi mevcut değil. Sonuç olarak, hayatını kaybetmek üzere olan insanlar için son anlarında dahi yine acı dolu bir bekleyiş ve ızdırap var.

Hayatımda hiç hastanelerin ve okulların doğrudan hedef alındığına şahit olmamıştım. Avrupa Sivil Koruma ve İnsani Yardım Operasyonlarına göre Gazze'deki 36 hastaneden 31'i yıkıldı ve hasar gördü. [10] Ağustos ayında Gazze Şeridi'nin tamamında çalışan tek bir tomografi makinesi vardı. Tıbbi malzemeler çok sınırlı, yaygın antibiyotikler ve ağrı kesici ilaçlar bulunmuyor. Çok şiddetli acılar içinde hastalar gördüm, son anlarını dinmeyen ağrılar içinde geçiriyorlardı. Tüm vücut yanıklarının sargısını ağrı kesici ilaçlar olmadan değiştirdiğinizi düşünün, bu anestezi olmadan ameliyat yapmak gibi bir şey.

İnsanlık olarak Gazze halkını hayal kırıklığına uğrattığımızı düşünüyorum. Mevcut durumda DSÖ, İsrail'in birçok tıbbi insani yardım kuruluşunun Gazze'deki çalışmalarını durdurmasını istediğini belirtiyor. BM'ye göre [11] "Sağlık hakkı insan haklarımızın temel bir parçasıdır" [12] ve bu Gazze halkına sağlanmıyor. Bu hak ellerinden alındı. Bunu yazarken insanlığın gerileyip gerilemediğini düşünüyorum. Tarih bugünleri yazacak ve yıllar sonra gelecek nesiller tarafından insanlık Gazze'de bu şekilde acı çekerken ne yaptığımız konusunda sorgulanacağız.

[1] https://news.un.org/en/story/2024/09/1154401

[2] https://www.npr.org/2024/10/16/nx-s1-5154959/un-tells-israel-to-let-more-aid-into-north-gaza

[3] https://www.aa.com.tr/en/middle-east/around-21-schools-sheltering-displaced-gazans-bombed-by-israel-since-august-euro-med-rights-group/3336997

[4] https://euromedmonitor.org/en/article/6459/As-part-of-its-ongoing-genocide,-Israel-attacks-16-shelter-centres-in-Gaza-in-a-single-month

[5] https://www.who.int/news/item/16-08-2024-humanitarian-pauses-vital-for-critical-polio-vaccination-campaign-in-the-gaza-strip

[6] https://www.pbs.org/newshour/show/gazas-first-polio-case-in-25-years-highlights-total-collapse-of-its-health-infrastructure

[7] https://www.nytimes.com/interactive/2024/10/09/opinion/gaza-doctor-interviews.html

[8] https://www.ohchr.org/en/press-releases/2024/10/un-commission-finds-war-crimes-and-crimes-against-humanity-israeli-attacks

[9] https://media.un.org/unifeed/en/asset/d324/d3240264

[10] https://civil-protection-humanitarian-aid.ec.europa.eu/news-stories/news/palestine-statement-attacks-medical-and-civilian-infrastructure-gaza-and-west-bank-2024-05-20_en

[11] https://www.washingtonpost.com/world/2024/10/18/israel-gaza-war-aid-hospitals-doctors/

[12] https://www.ohchr.org/Documents/Publications/Factsheet31.pdf

[Dr. Talal Ali Khan, Oklahoma Üniversitesi Sağlık Bilimleri Merkezi'nde Klinik Tıp Doçenti olarak görev yapan bir nefrolog danışmanıdır. Tıbbi bir misyonun parçası olarak 22 gün boyunca Gazze'de gönüllü olarak çalışmıştır. Kendisi aynı zamanda ABD Başkanı Joe Biden'a yazılan açık mektubun imzacılarından biridir.]

Makalelerdeki fikirler yazarına aittir ve Anadolu Ajansının editoryal politikasını yansıtmayabilir.