Gıda sahtekarları yer fıstığını çam fıstığı diye satıyorlar

İZMİR'in Bergama ilçesindeki Kozak Yaylası'nda üretilen çam fıstığı, son yıllarda fiyatı giderek artan gıda ürünlerinden biri oldu. Kilosu 600 liraya kadar yükselen çam fıstığı hem lezzetli hem de sağlıklı olması nedeniyle tercih edilirken, sahtekarlar, belli işlemlerden geçirdikleri yer fıstığını çam fıstığı gibi satmaya başladı. İki ürün arasındaki fiyat farkı ise çam fıstığındaki fiyat artışı nedeniyle 15 katına kadar çıktı.

Piyasadaki en pahalı tarım ürünlerinden biri olan çam fıstığı gıda sahtekarları tarafından hilesi yapılan ürünlerin başında geliyor. Çeşitli işlemden geçirilerek şekil olarak benzetilen pahalı çam fıstıkları çok daha ucuz olan yer fıstığı ile karıştırılıyor. Fıstık ağacının kozalaklarının içerisinde bulunan sert kabukların kırılmasıyla ortaya çıkan çam fıstığının bazı gıda sahtekarları tarafından taklitinin yapılması üreticiyi zor durumda bırakıyor. Yüksek kalori, protein ve mineraller nedeniyle besleyici ürünlerden sayılan çam fıstığının kilosu 600 lira iken, şekil olarak çok benzetilen 'dolmalık çam fıstığı' adı altında satılan yer fıstığının kilosu ise 40 ila 150 lira arasında değişiyor.

'ÇAM FISTIĞININ TADI FARKLIDIR'

Çam fıstığının ana vatanı olarak kabul edilen Kozak Yaylası'nda faaliyet gösteren S.S. Kozak Bucağı Tarımsal Kalkınma Kooperatifi'nin sorumlusu Şükrü Yılmaz, fabrikaya künar (kabuklu) olarak gelen kozalakların kırılmasıyla çam fıstığının ortaya çıktığını söyledi. Fıstıkların, isteğe göre birkaç kiloluk paketlerde hazırlanarak satışa sunulduğunu belirten Yılmaz, son yıllarda rekolte düşüklüğüne bağlı olarak fiyatların giderek arttığını kaydetti. Yüksek fiyat nedeniyle piyasada, sahte ürünlerin de çoğaldığını kaydeden Yılmaz, "Yer fıstığını makineden geçirerek satıyorlar. Çam fıstığında rekolte düşük. Yer fıstığını ise tornadan geçiriyorlar. Çünkü iki ürün birbirine şekil olarak çok benziyor. Oysa gerçek çam fıstığının tadı farklıdır. Daha yumuşaktır, yağı çıkar. Yer fıstığını, elinize aldığınızda ikiye bölünür. Aradaki fiyat farkı da çok. Çam fıstığının kilosu 600 liradan başlıyor yer fıstığının ki ise 40 liradan. Ancak sahtecilik yaklaşık 10 yıldır var. Dolma, pilav, şerbet ve tatlılarda kullanılan çam fıstığının lezzeti farklı olduğu için tüketici sonradan ayırt ediyor" dedi.

'HAKSIZ REKABET VAR'

Çam fıstığının Kozak Yaylası'nın organik ürünü olduğunu ifade eden Yukarıbey Mahalle Muhtarı Yusuf Doğan da çam fıstığı sayesinde ülke ekonomisine ciddi katkı sağladıklarını kaydetti. Kozaklıların yıllardır geçimini bu üründen sağladığını belirten Doğan, son 10 yıldır bilinmeyen bir nedenle ürün miktarının düştüğünü vurguladı. Doğan şöyle devam etti:

"Bu düşüş yüzde 100'den yüzde 10'a kadar geriledi. Bizi çok kötü etkiledi. Hem bakanlık hem de İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne başvurduk. Çam fıstığı üretimi miktarının artırılmasına yönelik birtakım çalışmalar yapıldı. Neticelerini bekliyoruz. Sıkıntılıyız. Piyasadaki değeri üretim düşük olduğu için çam fıstığının çok yükseldi. Taklitleri yapılmaya başlandı. Kötü niyetli olarak ticaretini yapanlar yer fıstığı, Çin fıstığı gibi diğer fıstıkları paçal karıştırıp piyasaya sürüyor. Bu, haksız rekabete ve üreticilerin mağduriyetine yol açıyor. Biz de Karadeniz'deki fındık üreticisi, Manisa'daki üzüm üreticisi gibiyiz. Can damarımız çam fıstığına bir an önce çare bulunmasını istiyoruz. Aynı zamanda organik ürün sertifikamız var. Devletin organik ürünlere her yıl destek vermesini istiyoruz."