TÜRKİYE'NİN EKMEK KÜLTÜRÜ - Germiyan ekmeğinin sırrı asırlık mayasında saklı

İzmir'in turistik ilçesi Çeşme'de asırlık ekşi maya ile taş fırında pişirilen Germiyan köy ekmeği, farklı lezzet arayanların tercihi oluyor.

Yörük kültürüyle bilenen, rüzgar pervanelerinin arasında kurulu Çeşme'nin kırsal Germiyan Mahallesi'ne beyaz boyalı duvarlara çizilmiş desen ve resimlerle süslenen sokaklardan giriliyor.

Ekşi maya köy ekmeği ve ot yemekleriyle bilinen mahalle, kadınların başı çektiği bir topluluğun girişimiyle yöresel yemeklere destek amacıyla yürütülen "Yavaş Gıda" hareketine katılan köylerden biri.

Değerlerini yaşatan bir yerleşim birimi olarak dikkati çeken ve yaz aylarında turistlerin de ilgi odağı olan mahalle, adını Germiyanoğulları Beyliği'nden alıyor.

Mahallede geçmişi yıllara öncesine dayanan ekşi maya ile tam buğday unu, az tuz ile suyla yoğurularak hazırlanan hamurun tepsiye konularak taş fırınlarda pişirilmesiyle ortaya çıkan Germiyan köy ekmeği, yüksek besin değeri ve sağlıklı olmasıyla dikkati çekiyor.

"Ninelerimizden kalan mayayı üretip çoğaltarak devam ettiriyoruz"

Mahalledeki fırında ekmek üretip satan Mehmet Mutlu, AA muhabirine, eskiden her evin bahçesinde bu şekilde fırın bulunduğunu ve günlük olarak herkesin ekmek hazırladığını dile getirdi.

Ekmekte kullandıkları mayanın çok eskilere dayandığını anlatan Mutlu, "Ninelerimizden kalan mayayı üretip çoğaltarak devam ettiriyoruz. Germiyan ekmeğinin en büyük özelliği asırlık geçmişe sahip olan mayası çünkü ninelerimiz öyle bahsediyor. Ayrıca tam buğday unu kullanıyoruz, ikisi bir araya gelince güzel bir hamur ortaya çıkıyor. Sonra odun ateşinde 300 derecede fırına veriyoruz. Ardından 45 dakika fırında dinlendiriyoruz. Dışarıya çıkarıp bir saat tekrar dinlendiriyoruz. Sonra kesime ve tüketime hazır hale geliyor. Uzun süre de bayatlamıyor." diye konuştu.

Mutlu, yazın bölgeye gelen turistlerin ekmek için mahalleyi ziyaret ettiğini sözlerine ekledi.

"Ekşi mayadan dolayı ekmek çabuk bozulmuyor"

Duvarlara çizdiği resimlerle mahallenin tanınırlığını arttıran Nuran Erden ise Germiyan ekmeğinin atalarından kalan bir miras olduğunu belirterek, ekmeğin en önemli özelliği olana ekşi mayayı sürdürmeye çalıştıklarını dile getirdi.

Germiyan ekmeğinin bir marka haline geldiğini ifade eden Erden, şunları söyledi:

"Geleneksel mayanın kaç yıllık olduğunu tam bilmiyoruz ancak 300, belki 500 yıllık bir maya olduğunu düşünüyoruz. Aynı mayanın devam ettirilmesiyle Germiyan ekmeği üretiliyor. Bu ekmeğin özelliği mayanın sadece buğday unundan yapılması, geleneksel yöntemlerin kullanılması, tepside yapılması, odun ateşinde pişirilmesi, bir de bu ekmeğe alıştıktan sonra başka ekmek tüketmemeye çalışıyorsunuz. Maya her gün yenileniyor ve bu şekilde devam ettiriliyor. Ekşi mayadan dolayı ekmek çabuk bozulmuyor. Biz bu ekmeği tüketiyoruz. Sabah kahvaltısında sıcak sıcak çıkmış Germiyan ekmeği üstüne tereyağı veya zeytinyağına bandırılınca çok lezzetli oluyor. Bizim köyümüze turlar düzenleniyor. Gelenler mutlaka bu ekmekten alıp gidiyor."