Filistin Uzlaşısını "Tehdit Eden" Konular

MUHAMMED MACİD - Gazze'deki güvenlik, sınır kapıları, seçimler ve memurlar konularının, Hamas ile Fetih arasında uzun süren müzakereler sonucu varılan uzlaşı anlaşmasını tehdit eden unsurlar olduğu belirtiliyor.

Filistinli siyasi analistler, iki hareket arasında gerçekleştirilen anlaşmaları daha önce olumsuz etkileyen bu unsurlara rağmen uzlaşının başarılı olma fırsatının bu kez büyük olduğunu ifade ediyor.

Gazze'deki Beytü'l Hikme Danışmanlık Merkezi Başkanı Ahmed Yusuf, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Fetih ile Hamas arasında uzlaşı için gerçek bir irade gösterilmesi durumunda bu problemlerin aşılacağını söyledi.

Güvenlik ve sınır kapıları meselesi

Güvenlik ve kapılar meselesinin, eski uzlaşı anlaşmaları nedeniyle askıda kaldığını belirten Yusuf, 2011 yılında yapılan anlaşmada, Gazze'deki emniyet biriminin çalışması ve görev dağılımıyla ilgili tüm detayların yer aldığını, bu konuda bir anlaşmazlık bulunmadığını ifade etti.

Hamas ile Fetih arasında yapılacak görüşmelerde sorunların aşılacağını, Mısır'ın güvencesiyle iki tarafı rahatlatacak ortak bir anlayışa varılacağını söyleyen Yusuf, "İçişleri Bakanlığının eski çalışanlarının (2007 öncesinde) yeterli olacak sayıda yeniden istihdam edilmesi ve sınırların kontrolü konusunda Hamas'tan tavizler vermesi istenecek." değerlendirmesinde bulundu.

Yusuf, ancak Gazze'deki emniyet birimi konusunda ise "Filistin yönetimine bağlı unsurlar ile Hamas'ın görevlendirdiklerini bir araya getiren ortak bir çalışma olması gerektiğine" dikkati çekti.

İçişleri Bakanlığının yapısının, Filistin hükümetine güvence verecek bir yöntemle yeniden şekillendirileceğini aktaran Yusuf, silahlı kanadı meselesini müzakere konusu yapmayı bile kabul etmeyen Hamas'ın bu konuda yaşanacak herhangi bir problemi, emniyet güçleri ile silahlı kanat arasında bir bağ kurmak suretiyle aşabileceğini kaydetti.

Seçimler konusu

Hamas ve Fetih arasında "siyasi ortaklık" ilkesiyle hareket edilmemesi durumunda "hükümetin siyasi programı, meclis, başkanlık ve ulusal konsey seçimleri ile Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) yeniden düzenlenmesi" gibi ayrıntıları içeren seçimler konusu gerçek bir ikilem doğuruyor.

Siyasi analist Mustafa İbrahim, iki hareketin "siyasi ortaklık" ilkesine inanmamaları durumunda seçimler konusunda uzlaşıya varmalarının çok zor olduğunu ifade etti.

Hamas ve Fetih'in hükümet kurumları ve FKÖ'yü kontrol altına alma isteği nedeniyle önceki yıllarda uzlaşının sağlanamadığını kaydeden İbrahim, aynı şekilde daha önce Hamas ve Fetih'in siyasi programlarının farklı olmasının da uzlaşı önünde büyük bir problem teşkil ettiğini söyledi.

Hamas hareketinin, Filistin devleti kurmak için İsrail'le barışçıl çözüm seçeneğini kabul etmediğini, Filistin topraklarının tamamı özgürleştirilene kadar silahlı direniş gösterilmesi gerektiği düşüncesine sahip olduğunu ve İsrail'i tanımadığını belirten İbrahim, Fetih'in ise barışçıl siyasi çözümden, halk direnişinden ve Filistin devletini kurmak için İsrail ile müzakerelerden yana olduğunu kaydetti.

İbrahim, 2006'dan 2014 yılına kadar iki hareket arasında yapılan diyalog görüşmelerinde tarafların siyasi programları arasındaki uçurumun azaltılmaya çalışıldığını ancak ilkelerinde ısrarcı olmaları nedeniyle bunun başarısız olduğunu aktardı.

Seçimlerle ilgili detayların olmamasının da uzlaşı dosyası önündeki problemler arasında bulunduğunu dile getiren İbrahim, ulusal uzlaşı hükümetinin kurulmasının ardından hemen seçimlerin yapılmasını ihtimal dahilinde görmediğini belirtti.

İbrahim, içinde bulundukları durum ve siyasi değişkenler nedeniyle Fetih ve Hamas'ın seçimlere girmeye hazır olmadığı görüşünü savundu.

Memurlar meselesi

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın, yine uzlaşı anlaşmasının yapıldığı 2014 yılında Gazze'deki memurların Filistin hükümetine bağlı memurlara entegresini kabul etmemesi nedeniyle memurlar dosyasının uzlaşıya zarar veren bir faktör olmasından korkuluyor.

El-Eyyam gazetesi yazarı Talal Avkel, "Bu konuda problem teşkil edecek husus, hükümette üst düzey görevlerde bulunanlar. Hamas önceki süreçte birçok memuru terfi ettirdi. Bu da Fetih Hareketi'nin kabul etmediği bir durum." dedi.

Siyasi analist Husam ed-Deceni ise "Memurlar konusu Hamas açısından çok önemli. Ondan vazgeçmesi mümkün değil." ifadesini kullandı.

Tarafların iyi niyet taşıması durumunda memurlar meselesinin en kolay uzlaşı konularından biri haline gelebileceğini kaydeden Deceni, uzlaşı için gerçek bir irade sergilenirse memurların entegrasyonunun sorunsuz bir şekilde sağlanabileceğini kaydetti.

Hamas, 2007 yılında yönetime geldikten sonra yaklaşık 40 bin memur istihdam etmişti.

Hamas ve Fetih heyetleri Mısır'ın başkenti Kahire'deki müzakereler kapsamında 12 Ekim'de, Filistin'deki bölünmüşlüğü bitiren "uzlaşı anlaşmasını" imzalamıştı.

Anlaşmayla Filistin Ulusal Uzlaşı Hükümeti'nin en geç 1 Aralık tarihine kadar Gazze'deki tüm görevlerini Batı Şeria'da olduğu gibi yerine getirmesi planlanıyor.