Erdoğan'ın Özbekistan Ziyaretinden Beklentimiz Büyük" (3) - Ankara

ZUHAL DEMİRCİ - Özbekistan'ın Ankara Büyükelçisi Alişer Agzamhadjaev, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yarın Özbekistan'a yapacağı resmi ziyaretten beklentilerinin büyük olduğunu belirterek, görüşmelerde yaklaşık 20 anlaşmanın imzalanacağını ifade etti.

Büyükelçi Agzamhadjaev, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Özbekistan'a yapacağı resmi ziyaret öncesinde, iki ülke arasındaki ilişkileri ve ziyarette ele alınacak konuları AA muhabirine değerlendirdi.

Özbekistan Cumhurbaşkanı Şavkat Mirziyoyev'in, geçen yıl ekim ayında Türkiye'ye resmi ziyaret gerçekleştirdiğini hatırlatan Agzamhadjaev, "Bu ziyaret vesilesiyle, iki ülke cumhurbaşkanı, Türk ve Özbek halkları arasındaki ilişkilerin stratejik bir noktaya ulaştığını açıkladı." ifadesini kullandı.

Agzamhadjaev, Türk ve Özbek liderler arasında yapılacak görüşmelerin, stratejik ortakların yapacağı görüşmeler olması sebebiyle önemli olduğuna işaret ederek, "Görüşmelerde, yaklaşık 20 anlaşmanın imzalanması bekleniyor. Anlaşmalar hazırlandı, bu konuda görüşmeler yapılacak ve anlaşmalar imzalanacak." dedi.

Söz konusu anlaşmaların enerji, maden sektörü, eğitim, terörle mücadele ve Türkiye'deki Özbek işçilerin hukuklarının korunması gibi konuları içerdiğini söyleyen Agzamhadjaev, görüşmelerin ardından ortak deklarasyonun yayınlanabileceğini belirtti.

Büyükelçi Agzamhadjaev, "İki ülke arasında Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Komisyonu kurulacak. Bu komisyonun üyeleri, yılda birkaç kez bir araya gelerek, ilişkileri en ileriye seviyeye taşımak için değerlendirmelerde bulunacak." diye konuştu

Agzamhadjaev, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile 150'ye yakın iş adamının da Özbekistan'a gideceğini ve burada iş forumunun düzenleneceğini belirterek kimya, inşaat, tekstil, eczacılık, turizm, ulaşım, gıda ve tarım sektörlerinde anlaşmaların imzalanacağını bilgisini paylaştı.

"Türkiye üzerinden Avrupa'ya açılmayı düşünüyoruz"

Özbek Büyükelçi, Erdoğan ile Mirziyoyev'in, Taşkent'te yapacağı ziyaretten beklentilerinin büyük olduğunu vurgulayarak, "İki ülke arasındaki ticaret hacmi 2016'da 1,2 milyar dolar, 2017'de ise 1,5 milyar dolar seviyesinde. 2018'in sonuna doğru bu rakamı 2 milyar dolara ulaştırmayı düşünüyoruz. Önümüzdeki 5 yıl içinde de 5 milyar doları hedefliyoruz." ifadelerini kullandı.

Türkiye üzerinden Avrupa'ya açılmayı planladıklarını dile getiren Agzamhadjaev, "Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu ile Marmaray'a kadar ulaşmayı ve Marmaray hattından da Avrupa'ya uzanmayı temenni ediyoruz." dedi.

Önceki yıllarda Özbekistan'da iş yerleri kapatılmak zorunda kalan Türk şirketlerinin yeniden ülkeye davet edilmesine yönelik hangi çalışmaların yapılacağıyla ilgili de Agzamhadjaev, söz konusu şirketlerden bazılarının halihazırda faaliyetlerine başladığını hatırlattı.

Büyükelçi Agzamhadjaev, şu değerlendirmelerde bulundu:

"İki ülke ilişkilerinin soğuma döneminde bazı iş adamlarına yönelik adaletsiz kararlar alınmış olabilir. Bunları telafi etme konusunda çalışmalarımız var ve bu iş adamlarının çoğu buradaki işine yeniden başlamış durumda. Adaletsiz ve objektif olmayan bir şekilde faaliyetleri durdurulmuş olanlara yönelik desteğimiz devam edecek. Fakat sadece Türk iş adamları değil, Özbek ya da başka milletlerden iş adamları da ülkedeki kanun ve mevzuatları ihlal ettiyse ve biz de de bunun delilleri varsa onların ayrıca değerlendirilmesi gerekiyor."

"İstanbul'dan Buhara'ya uçuşlar başlayacak"

Ülkesinin, Türk vatandaşlarına yönelik vize muafiyetinin ardından Özbekistan'a giden turist sayısında ciddi artış görüldüğüne dikkati çeken Agzamhadjaev, şunları kaydetti:

"Şu anda önümüzdeki 5 aya kadar uçak bileti bulmak oldukça zor diyebilirim. Bizim ve ortaklarımızın inisiyatifiyle yaklaşık 10 gün önce ortak bir mutabakata vardık. Bu mutabakat zaptına göre, Semerkant uçuşlarını ikiye, Taşkent'ten İstanbul'a ve İstanbul'dan Taşkent'e haftada 7 olan karşılıklı uçuş sayısını 10'a çıkarmayı hedefliyoruz. Şu anda yeni uçuş noktaları da belirleniyor. İstanbul'dan Buhara, Karşı ve Urgenç şehirlerine uçuşların yapılması noktasında mutabakata varıldı ve bu uçuşlar inşallah yakın zamanda başlayacak. Taşkent'ten de Ankara, İzmir ve Antalya'ya inşallah uçuşlar gerçekleştirilecek. Bu uçuşlar başladıktan sonra bilet fiyatları da kendiliğinden düşecektir."

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Taşkent ziyaretinde bu konunun da ele alınacağını söyleyen Agzamhadjaev, charter uçuşlar için de birtakım tekliflerin gündemde olduğunu ve bunun değerlendirileceğini bildirdi.

Türk Keneşi uzmanları mayısta Özbekistan'a gidecek

Özbekistan'ın ilerleyen dönemde Türk Keneşinde (Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi) yer alıp almayacağı konusunda Agzamhadjaev, Ankara Büyükelçiliği görevinin ardından Türk Keneşi Genel Sekreteri Ramil Hasanov ile iki kez görüştüğünü anımsattı.

Agzamhadjaev, "Mayıs ayının başlarında teşkilat uzmanlarının, Özbekistan'a değerlendirme ziyareti yapması bekleniyor. Uzmanların ilgili yetkilerle görüşerek anlaşma ve mutabakata varacaklarını düşünüyorum." dedi.

Özellikle Özbekistan ekonomisinin gelişmesi ve kalkınmasında Türk Keneşinin desteğini beklediklerini vurgulayan Agzamhadjaev, "Türk Keneşi ile bu alanda iş birliği yapılacak. Bu iş birliğinin ardından eğitim, kültür ve spor gibi konulara da geçileceğini düşünüyorum." diye konuştu.

Agzamhadjaev, Türkiye ile ülkesi arasında eğitim konusunda yapılacak iş birliğine de değinerek, "YTB'li yetkililerin Özbekistan'a ziyaretleri söz konusu. YTB'den uzmanlar Özbekistan'a giderek incelemelerde bulunacak ve yetkililerle görüşmeler yapacak." şeklinde konuştu.

Özbekistan'dan Türkiye'ye eğitim için gelen öğrencilerin sayısının artırılması gerektiğine dikkati çeken Agzamhadjaev, "Bizim, yüksek derecede eğitim gören kadrolara ihtiyacımız var. Bu nedenle Türkiye'de eğitim görecek öğrencilerin sayısının artırılması gerektiğini düşünüyorum." diye konuştu.

"TİKA'nın Özbekistan'daki çalışmaları benzersiz"

Agzamhadjaev, Türkiye'nin dış politika vizyonunu farklı alanlarda hayata geçiren TİKA'nın, ülkesindeki faaliyetlerine ilişkin değerlendirmelerde bulunarak, "TİKA'nın Özbekistan'da yaptığı çalışmalar benzersiz. TİKA Başkanı Çam'a bu konuda müteşekkirim." ifadelerini kullandı.

TİKA'nın Özbekistan'a yaptığı yardımların sağlık, eğitim, tarım, ekoloji, adliye ve emniyet teşkilatı gibi alanlara yönlendirileceğini dile getiren Agzamhadjaev, "TİKA'nın, özellikle de ulaşımın zor olduğu kırsal kesimlerdeki köylere yardımı bizim için oldukça önemli. TİKA, buralarda mobil klinikler kurarak insanlara yardımcı oluyor." dedi.

Özbekistan'dan Türk iş adamlarına davet

Agzamhadjaev, turizm sektöründe ciddi ilerleme hedeflediklerini fakat ülkedeki otel sayısı ve kapasitesinin az olması nedeniyle gelen turistleri ağırlamada sıkıntı yaşadıklarını dile getirdi.

Türkiye'nin inşaat sektöründe dünya liderlerinden olduğunun altını çizen Agzamhadjaev, "Bir yıl içinde 100 ila 200 otelin inşası gibi bir proje gündemde. Özbekistan'da yeni otellerin yapılması konusunda inşaat sektöründe çalışan Türk iş adamlarının bize yardımcı olmasını bekliyoruz." değerlendirmesinde bulundu.