Engellilerin 'Umut Işığı' Yanlış Bilgiyle Engelleniyor

2010 yılında destek vermek için başlayan süreç "mavi kapak kampanyası" olarak tüm Türkiye'ye yayıldı. Bu kampanya sayesinde yüzlerce ton plastik atık ekonomiye kazandırılırken binlerce engelli de tekerlekli sandalyeye kavuşmuştu. Ancak son günlerde farklı yayınlar ve sosyal medyadaki paylaşımlarla dalga dalga yayılan asılsız bir dedikodu, kampanyaya olan güveni sarstı, ilgi azaldı. PAGEV de asılsız söylentilere karşı kamuoyunu bilgilendirmek için harekete geçti.

Ülkemizin en büyük 'sosyal sorumluluk' hareketlerinden biri olan 'mavi kapak toplama' kampanyası 2012 yılı sonuna kadar devam etmişti. Kampanya süresince sadece Ege Üniversitesi tarafından 282 ton kapak toplanarak geri dönüşüme kazandırıldı ve 1.364'ü manuel, 21'i akülü olmak üzere toplam 1.385 engelli tekerli sandalyesine kavuştu.

E.Ü. Diş Hekimliği Fakültesi'nin kampanyayı sonlandırmasının ardından ise farklı yerel yönetimler, kamu kuruluşları ve sivil toplum kuruluşları tarafından kampanya sürdürülmeye çalışılıyor. Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği (TOFD) de bu çerçevede 2011 yılı Ekim ayından bu yana "plastik kapak" toplamaya devam etti. TOFD'nin üç yıllık dönemde sağladığı geri kazanım ise 400 tona yaklaştı. Plastik kapakların geri dönüşümünden elde edilen gelir ile 434'ü manuel, 26'sı akülü olmak üzere toplam 460 nitelikli tekerlekli sandalye ihtiyaç sahiplerine ulaştı. TOFD önümüzdeki süreçte de projeyi sürdürmeyi hedefliyor.

Plastik kapaklar başarı ile toplanıp, ihtiyaç sahipleri tekerlekli sandalyelerine kavuşurken son dönemlerde kampanya ile ilgili farklı yayınlar ve özellikle sosyal medyada başlatılan dedikodu niteliğinde hiçbir bilimsel dayanağı olmayan söylentiler hızla yayılmaya başladı. Kampanyaya gönül veren yüzbinler üzerinde güven sarsıcı etki yaratan söz konusu karalamalar ilgiyi azaltınca Türk plastik sektörünün öncü kuruluşu PAGEV de kamuoyunu doğru bilgilendirmek üzere harekete geçti.

"Kapak Toplama Kampanyası"na gönül veren Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi öğretim üyesi ve Mavi Kapak Kampanyası Proje Koordinatörü Prof. Dr. Nurselen Toygar, TOFD Başkanı Ramazan Baş ve konu hakkında kendilerine şikâyetler ulaşmaya başladığını belirten TÜSODER Başkanı Aydın Ağaoğlu da PAGEV'in kampanyanın sürdürülebilirliğini sağlamak yönündeki çalışmalarını desteklediklerini belirtti.

Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Eroğlu konuyla ilgili yaptığı açıklamada; "Sonuna kadar desteklenmesi gereken bir kampanya maalesef bir takım bilinçsiz yorumlarla köstekleniyor. Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi ile tüm Türkiye'ye yayılan plastik kapak toplama kampanyası bugün Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği ile halen sürdürülüyor. Yaklaşık altı yıllık süreç içinde binlerce ton plastik atığın geri dönüşümü ile ekonomimiz kazanırken, dağıtılan binlerce tekerlekli sandalye ise engelli vatandaşlarımıza ulaşmış durumda" dedi.

Yavuz Eroğlu, "Sosyal bir sorumluluk üstlenen ve bu sorumluluğu tüm Türkiye geneline yaymayı başaran bu kampanyanın yediden yetmişe çevremizdeki herkes tarafından ister bir ister binlerce kapak ile desteklendiğini biliyoruz. Son dönemlerde karşılaştığımız karalama çalışmaları ise oldukça üzücü. Beyanatların hiçbir bilimsel dayanağının olmaması nedeniyle Vakıf olarak bu konuda sessiz kalmamaya karar verdik. Kamuoyunu yanlış bilgilerden arındırmak ve plastikler konusunda doğruları paylaşmak istiyoruz" diyerek sözlerine devam etti.

Üretimleri ile ekonomiye değer kazandıran ve ambalaj kullanan sektörlerin; ürünleri nihai tüketiciye ulaştığında ise ambalajları ile atık oluşumuna sebebiyet verdiğini belirten Yavuz Eroğlu "ambalaj kullanan tüm üreticiler kullandıkları ambalajın en az yüzde 44'lük bölümünün geri kazanımın sorumluluğunu da üstlenmek zorunda. Firmalar bu sorumluluklarını Bakanlıkça yetkilendirilmiş geri dönüşüm işletmeleri ile yerine getiriyor. Yani firmalar sadece kapakların toplanması ile sorumluluklarından kurtulamazlar. Tüm atıklar gibi hem pet şişelerin hem de kapakların geri dönüşümünün yapılması gerekir. Kampanyanın sadece kapaklar ile sınırlandırılması ise taşıma kolaylığı ile daha çok toplama ve geri kazanım amacından kaynaklanmaktadır" dedi.

Yavuz Eroğlu "Türk plastik sektörü olarak 'sorumlu endüstri' misyonu ile hareket ediyoruz. Bu misyonumuzla PAGEV olarak 'ambalaj atıklarının belgelendirilmesi' alanında Çevre ve Şehircilik Bakanlığımız tarafından yetkilendirilen üç kuruluştan biri olan PAGÇEV'i kurduk. İlk etapta toplamda 250 bin ton ambalaj atığını piyasaya süren işletmelerin 110 bin tonluk ambalaj atığının belgelendirme çalışmalarını gerçekleştireceğiz. Söz konusu geri dönüşümün ülke ekonomisine katkısı ise yaklaşık 300 milyon liraya ulaşacak. Sektörümüzde faaliyet gösteren üreticilerimizin pet şişe de dahil her türlü ambalajının atığını geri dönüşüme yöneltme sorumluluğunu zaten PAGÇEV olarak üstleniyoruz" diye belirtti.

Projenin devamlılığını sağlamak yönünde her türlü desteğe hazır olduğunu belirten Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Öğretim Üyesi ve Mavi Kapak Kampanyası Proje Koordinatörü Prof. Dr. Nurselen Toygar açıklamasında "Projemiz kurumsal veya kişisel olmaktan tümüyle uzak çocuğu, genci, yaşlısı ile tüm halkımıza ait bir proje kimliğine sahip. Tüm destekleyenler projeye yüreğini ve yardımlaşma duygusunu kattı böylece bir kapak şemsiyesi altında insanların sevgisi birleşti. Proje süresince sahiplerine ulaştırdığımız tekerlekli sandalyeler engellilerin ihtiyaçları göz önüne alınarak seçilen dört yıl garantili, emniyetli sandalyelerdir. Mavi kapak kampanyasını yaklaşık 3 yıl önce sonlandırmamıza rağmen bugün halen Çin'den, Rusya'dan, Hollanda'dan ve ABD'den bu çalışmayı kendi ülkelerinde de hayata geçirmemiz yönünde teklifler alıyoruz. Son dönemdeki karalama çalışmalarını yürütenleri; proje başarılı olmasaydı bu ülkeler talip olur muydu diye bir kez daha düşünmeye davet ediyorum" diye belirtti.

Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği olarak kampanyanın devamı ile birçok engelli vatandaşı hareket özgürlüğüne kavuşturduklarını ifade eden TOFD Başkanı Ramazan Baş "Çöpe atılacak, bir değeri olmayan; hem çevre kirliliğine, hem de doğal kaynakların zarar görmesine neden olacak ürünlerin toplanarak geri dönüşüme verilmesi çevre kirliliğinin önlenmesine fayda sağladığı gibi, tekerlekli sandalye ve tıbbi malzeme temin etmekte güçlük çeken kişilere de hareket özgürlüğü sağlamaktadır. Kampanyanın bir diğer özelliği de toplumun büyük bir kesiminin verdiği destekle toplumsal bir dayanışmaya dönüşmüş olmasıdır. Bu proje aleyhinde gerçek dışı bilgi yaymaya çalışanların, bunu maksatlı yaptıklarını düşünüyorum. Şu andan itibaren bu konuyla ilgili polemiğe girmeyeceğiz. Bu konuda duyarlı davranan vatandaşlarımızın kampanyaya destek vermeye devam edeceğinden şüphemiz yoktur" dedi.

Konuyla ilgili Tüketici Sorunları Derneği'ne de çeşitli başvurular ve bilgiler ulaştığını belirterek görüşlerini açıklayan TÜSODER Genel Başkanı Aydın Ağaoğlu, "Elbette kapaklar kadar şişelerin de toplanması gerekiyor. Ancak, kapaklar farklı, şişeler farklı hammaddeden üretilir ve birbirlerinin yerine ikame edilemezler. Sadece kapaklar havaleli olmadığı için toplanma maliyeti düşük ve yeniden değerlendirmeye ekonomik açıdan daha uygundur. Bu nedenle kampanya da kapak toplama özendirilmiştir. 500 kilo kapak hurdası ortalama 700 liradır ve bu rakam ile iki adet manuel tekerlekli sandalye alınabilir" dedi.