Enerji Üretimimiz Doğalgaza Teslim

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'na (EPDK), son üç ayda doğalgaz, ithal kömür ve fuel-oil ile çalışmak üzere, ülke toplam üretiminin yaklaşık üçte biri büyüklüğünde yeni başvuruda bulunulduğu ortaya çıktı.

Son beş yılda elektrikte hiç büyük çaplı yatırım başvurusunda bulunulmazken, elektrikte arz açığı nedeniyle, Sabancı, Enka, Ciner, Aksa, Habaş, Cengiz, Alarko, Goldaş gibi önemli şirketler, 14 adet başvuruda, 5.8 milyar dolarlık yatırımla 7 bin MW kurulu gücünde olacak santral kurmak için lisans istedi.

Böylece, Türkiye, enerji yatırımlarının zamanında yapılmaması nedeniyle, yıllardır kurtulmaya çalıştığı doğalgaz, ithal kömür ve fuel-oil'e teslim oldu. Türkiye'de enerjide dışa bağımlı ve pahalı üretim dönemi tekrar açıldı.

-5.8 MİLYAR DOLARLIK YATIRIM YAPILACAK-

ANKA Ajansı'nın edindiği bilgiye göre, elektrikte serbest piyasa dönemine büyük yatırımlarla katılmayan özel sektör şirketleri, Mayıs-Temmuz döneminde EPDK'ya başvuru yağdırdı. Üç aylık dönemde yapılan 14 başvuru ile 51 bin 541 GWh'lik üretim için lisans talep edildi. Türkiye toplam elektrik üretimi 175 GWh olduğundan, son elektrik sıkıntısı sürecinde yapılan bu başvurular, toplam ülke üretiminin yüzde 30'una karşılık geldi. Başvuruların tümü doğalgaz, ithal kömür ve fuel-oil'e dayalı üretim için yapıldı. 5 milyar 862 milyon dolarlık yatırım sağlayacak 14 başvuru ile 6 bin 973 MW kurulu güce ulaşılacak.

-EN BÜYÜK YATIRIM SABANCI'DAN-

Bu çerçevede; en büyük yatırımı Sabancı Grubu gerçekleştirecek. EnerjiSa Enerji Üretimi A.Ş, 4 Temmuz'da yaptığı başvuru ile Balıkesir Bandırma'da "Bandırma Doğalgaz Kombine Çevrim Santralı" kurmak için üretim lisansı istedi. 8 bin 400 GWh elektrik üretecek olan tesis, 1000 MW kurulu gücünde olacak. EnerjiSa, santral için 717 milyon 500 bin dolarlık yatırım yapacak.

Sabancı'nın eski CEO'su Celal Mete'ye ait Borasco Enerji ve Kimya Sanayi Ticaret A.Ş, 25 Maşıs'ta yaptığı başvuru ile Samsun Çarşamba'da doğalgaz kombine çevrim santralı kurmak için üretim lisansı istedi. 7 bin 70 GWh elektrik üretecek santral, 882 MW kurulu gücünde olacak. Borasco bu santral ile 617 milyon dolarlık yatırım gerçekleştirecek.

-Yİ LİDERİ ENKA DA SANTRAL KURUYOR-

Türkiye'deki Yap-İşlet (Yİ) modeli santrallarda hakim durumda bulunan Enka Enerji Üretim A.Ş, 13 Haziran'da yaptığı başvuru ile İzmir Aliağa'da ithal kömüre dayalı santral kurmak için üretim lisansı istedi. 5 bin 625 GWh elektrik üretecek santral, 750 MW kurulu gücünde olacak. Enka bu santral ile 720 milyon dolarlık yatırım gerçekleştirecek.

Habaş Sınai ve Tıbbi Gazlar İstihsal Endüstrisi A.Ş, 9 Mayıs'ta yaptığı başvuruda, İzmir Aliağa'da ithal kömüre dayalı santral kurmak için otoprodüktör lisansı istedi. 4 bin 800 GWh elektrik üretecek santral, 600 MW kurulu gücünde olacak. Habaş bu santral ile 556 milyon dolarlık yatırım yapacak.

Türkiye'nin beş büyük Yİ santralından birini İskenderun'da işleten, STAG-Oyak ortaklığının sahibi bulunduğu Ayas Enerji Üretim ve Ticaret A.Ş, 8 Haziran'da yaptığı başvuruda, Adana Yumurtalık'ta ithal kömüre dayalı santral kurmak için üretim lisansı istedi. 5 bin GWh elektrik üretecek santral, 800 MW kurulu gücünde olacak. Ayas bu santral ile 720 milyon dolarlık yatırım gerçekleştirecek.

-MOBİL SANTRAL SAHİBİNDEN İTHAL KÖMÜR SANTRALI-

Samsun'daki mobil santralı tartışma yaratan Cengizlerin, Cengiz Enerji adıyla 4 Haziran'da yaptığı başvuruda, Samsun Tekkeköy'de ithal kömür santralı kurulması için üretim lisansı talep edildi. 4 bin 800 GWh elektrik üretecek santral, 600 MW kurulu gücünde olacak. Cengiz Enerji, bu santral ile 551 milyon dolarlık yatırım gerçekleştirecek.

İçdaş Çelik, Çanakkale Biga'da ithal kömüre dayalı, 4 bin 320 GWh elektrik üretecek, 547 milyon dolarlık yatırım yapılacak santral için lisans istedi.

-GOLDAŞ VE ALARKO DA BAŞVURDU-

Goldaş'a ait Yalınkaya Enerji, Antalya'da doğalgaza dayalı, 3 bin 150 GWh elektrik üretecek, 321 milyon dolarlık yatırımla santral kurmak için lisan talep etti. Alarko'ya ait San-Sal İnşaat, biri Çanakkale Ezine, biri Samsun Çarşamba'da olmak üzere ithal taşkömürüne dayalı, 3 bin 18'er GWh elektrik üretecek, her biri 464 milyon dolara malolacak iki santral için lisans istedi. Kaptan Demir Çelik, Tekirdağ Ereğli'de ithal kömüre dayalı 1147 GWh elektrik üretecek, 125 milyon dolar yatırım tutarlı santral kurmak için lisans başvurusunda bulundu. Er-Kur Enerji, Denizli'de doğalgaza dayalı, 665 GWh elektrik üretecek, 57 milyon dolar yatırım bedelli santral için lisans istedi.

-CİNER VE AKSA'DAN MOBİL SANTRAL BAŞVURUSU-

Turgay Ciner'e ait Park Teknik Elektrik, Ankara Çubuk'ta fuel-oil'e dayalı, 350 GWh elektrik üretecek mobil santral için üretim lisansı istedi. Ciner'in lisans isteği "Esenboğa Mobil Santralı", Cumhur Ersümer'in Yüce Divan'da ceza almasına neden olmuştu.

Aksa Enerji, Hakkari'de fuel-oil'e dayalı, 175 GWh elektrik üretecek mobil santral için lisans talep etti.

9 Mayıs-27 Temmuz günleri arasında yapılan bu 14 başvuru ile, tümü dışa bağımlı yakıt kullanımına dayanan, 51 bin 541 GWh elektrik üretecek, 6 bin 973 MW kurulu gücünde, 5 milyar 862 milyon 167 bin 300 dolar bedelli yatırım için lisans istendi.

-SANAYİCİ BAŞININ ÇARESİNE BAKIYOR-

Sözkonusu başvurular, elektrikte pahalı, dışa bağımlı kaynak kullanımına karşı mücadelenin çöktüğünü göstermekle kalmadı. Aynı zamanda elektrik arzından umudu kesen sanayicinin başının çaresine bakma kararı aldığını da ortaya koydu. Özellikle ithal kömüre dayalı santral için başvuran şirketler, demir-çelik alanlarında, tersane işinde olanlardan oluştu. Bu şirketlerin, tersane ayrıcalığı ile kömür ithalinde zorlanmayarak, elektrik krizinden, kendi üretimleri ile sıyrılmak istedikleri için başvuruda bulundukları belirtildi. Şirketler, hem kendi ihtiyaçlarını karşılayacak hem de büyük yatırımlar yapacakları için devlete ve özel sektöre elektrik satabilecekler.(ANKA)