Ekonomik değeri olan iki doğal mantar çeşidi için tescil başvurusu

Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsünde yaklaşık 4 yıldır süren çalışma kapsamında, Türkiye'de doğal olarak yetişen ve ekonomik değeri bulunan istiridye ile eringi (kulacık) mantar çeşitlerinin "Yaprak 77" ve "Soylu 77" isimleriyle tescili için başvuru yapıldı.

Tarım ve Orman Bakanlığı bünyesinde Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğüne bağlı faaliyet gösteren Enstitüde, son yıllarda mantar üzerine yapılan araştırma ve geliştirme projelerinde önemli mesafeler katedildi. Bu kapsamda Mantar Mükemmeliyet Merkezi kurularak, Türkiye'nin yerli mantar çeşitlerinde ilk tescillerin alınması aşamasına gelindi.

Enstitü Müdürü Dr. Yılmaz Boz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, mantar üzerine birçok çalışmaya imza attıklarını söyledi.

Kültüre alınmış yemeklik mantarları araştırdıklarını belirten Boz, "Yeni teknolojilerin uygulandığı Mantar Mükemmeliyet Merkezinde birçok çalışmayı taçlandırıyoruz. Arkadaşlarımız, mantar genetik kaynakları kapsamında ülkemizde ve yurt dışında olan mantar türlerini burada toplayıp, onun içinde yemeklik mantar hangileri olabilir noktasında çalışmalarını yürüttüler." dedi.

Boz, önemli aşamalar katederek iki mantar çeşidini tescil aşamasına getirip Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğüne başvurduklarını aktardı.

Bu çeşitlerin özelliklerine değinen Boz, şöyle devam etti:

"Tescil başvurusu yaptığımız mantarlardan biri, Yaprak 77 şeklinde ön isim verdiğimiz istiridye mantarı. Yaptığımız ön çalışmada ülkemizde çok yabancı çeşit var. Bu mantarımızın yabancı çeşitlerle rahatlıkla mücadele edebilecek hatta daha üstün özellikleri olduğunu tespit ettik. Bunların üretimi için her yıl milyonlarca lirayı yurt dışına ödüyoruz. Tescil aşamasından sonra artık ülkemizde de üretim yapacağız ve yurt dışına ithalat için verilen paraları da vermemiş olacağız.

İkinci çeşidimiz ise Soylu 77 adı verdiğimiz kulacık mantarı. Bu ülkemizde üretimi hızla yaygınlaşan, yerli ve milli dediğimiz çeşitlerden biri. İnşallah bunun da seri üretimine geçeceğiz. Hedefimiz Ar-Ge çalışmalarının ardından üretim yapan firmalara bunu tanıtmak."

Yaklaşık bin izolatı (saf kültür), merkezde muhafaza altına aldıklarını ve bunlara ilişkin yeni çalışmalar yürüttüklerini bildiren Boz, bu sayede Türkiye ve dünyaya mantar konusunda çok önemli bilgiler vereceklerine inandığını sözlerine ekledi.

"Kulacık, istiridyeye göre daha etli, lezzetli ve besin içeriği yüksek"

Proje koordinatörü Ziraat Yüksek Mühendisi Mustafa Kemal Soylu da Güney Kore'den bir kuruluşla yerli ve doğal mantar türlerinde ıslah çalışması yürüttüklerini dile getirdi.

Türkiye'de mantarların tohumluk misellerinin yüzde 90'ının ithal edildiğini, yılda 3 bin ton ithalata yaklaşık 4 milyon dolar ödeme yapıldığını söyleyen Soylu, şu ifadeleri kullandı:

"Biz bu giden parayı biraz daha düşürmek için yerli çeşit çalışması yaptık. İstiridyede ilk çeşidimizi bu yıl tescile sunduk ve devamı da gelecek. Kulacık mantarının da üretimi Türkiye'de çok az ama önümüzdeki 10 yıl içinde yaygınlaşacağını düşünüyoruz. Çünkü istiridyeye göre daha etli, lezzetli, besin içeriği yüksek ve yola dayanımı daha iyi. Bunun da yerli çeşidini geliştirdik. Türkiye'nin bazı bölgelerinde doğal olarak var. Biz mantarları doğal çıktığı alanlardan topladık ve burada selekte ettik. Bu seleksiyon sonucunda kendi yerli çeşidimizi geliştirdik."

İki tıbbi mantar türü için de tescil başvurusu yapılacak

Daha önce Türkiye'nin tescilli bir mantarın olmadığı bilgisini veren Soylu, "Yaprak 77" ve "Soylu 77"nin ardından yeni tescilli çeşitlerin de geleceğini belirtti.

Verimli ve içeriği kuvvetli çeşitleri 2021'de tescile sunacaklarını anlatan Soylu, şöyle konuştu:

"Özellikle reishi mantarı, anti-viral, anti-tümör etkili tıbbi bir mantar türü. Çayı, kahvesi, kapsül şeklinde gıda takviyesi olarak üretiliyor. Bunun da yaygınlaşması çalışmasını yürüteceğiz. Bir diğer çalışmamız da aslanyelesi diye bir mantar türü. Bu da unutkanlık problemi olan, özellikle alzaymır hastaları için tüketilmesinde önemli bir tıbbi mantar türü. Bu türün de Bursa Karacabey ile Artvin'den getirdiğimiz yerli izolatlarımız var. Bunlarla ilgili de önümüzdeki yıl için çalışmalarımızı sürdürüyoruz."