Türkiye'nin tıbbi aromatik bitkilerden geliri 150 milyar dolar olabilir

Adnan Menderes Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Çelik, 4 bini endemik 12 binden fazla bitki çeşidine sahip Türkiye'nin tıbbi ve aromatik bitkilerde yıllık gelirinin milyon dolarlar seviyesinde olduğunu, çiftçiye gerekli desteğin verilmesi, akademik destek ve doğru işleme yöntemleriyle 150 milyar dolar seviyesine çıkabileceğini belirtti.

Türkiye'de kekiğin başkenti olarak bilinen Denizli'de çiftçilerin tıbbı aromatik bitkilere yönelmesi hızla devam ediyor. Bölgede her geçen yıl adaçayı, kekik ve lavanta dikimi devam ediyor. Adnan Menderes Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Çelik, dört bini endemik 12 binden fazla bitki çeşidine sahip Türkiye'nin tıbbi ve aromatik bitkilerde yıllık gelirinin milyon dolarlar seviyesinde olduğunu, çiftçiye gerekli desteğin verilmesi, akademik destek ve doğru işleme yöntemleriyle 150 milyar dolar seviyesine çıkabileceğini söyledi. Babadağ ilçesi yakınlarındaki kekik ve lavanta fidanlığında inceleme yapan Prof. Dr. Ali Çelik, "Ülkemiz bitki açısından oldukça zengindir. Yaklaşık 12 binin üzerinde bitki vardır. Bunun dört binini yalnızca ülkemize ait endemik bitkiler oluşturmaktadır. Ülkemiz aynı zamanda ticareti yapılan tıbbı ve aromatik bitkiler açısından da zengindir. Dünya piyasasında tercih edilen içerik acısından oldukça zengindir. İspanya tıbbı aromatik bitkiler açısından yaklaşık 35 milyar dolar geliri var. İtalya 12 milyar dolar, İran 8 milyar dolar, Pakistan 1 milyar dolar, ama ülkemiz milyon dolarlar civarındadır. Bunun mutlaka Pazar payının arttırılması gerekir. Bizim ülkemiz, özellikle origanum gurubu kekikler açısından dünya piyasasında önemli bir yere sahiptir. Özellikle kıraç alanlarda çok fazla suyun istemediği yerlerde, bunun fizibilitesinin akademisyenler tarafından yapılıp özendirilmesi gerekiyor. Dünya pazarında akademisyenler tarafından içeriklerinin akredite laboratuvarlarda yapılıp barkotlanarak satılması gerekiyor" dedi.

YAĞLIK LAVANTAYA İLGİ ARTIYOR

Denizli merkez ve ilçelerinde kokuluk yoğun olarak ta yağlık lavanta dikimi yapıldığına dikkat çeken Prof. Dr. Ali Çelik, "Lavanta da gün geçtikçe Denizli'de ekilen alanların miktarı artmaktadır. Çivril'de yaklaşık olarak geçen sene biz 250 dönüm arazide lavanta hem kokuluk, hem de yağlık olarak ekimini yaptık. Bu gün geçtikçe Tavas'ta özellikle Çivril'de, Buldan'da bunun mutlaka il müdürlükleri tarafından özendirilerek fide desteğinde yapılarak ekiminin gerçekleştirilmesi gerekiyor. Ülkemizin yaklaşık 150 milyar dolar bundan gelir beklediğini ifade etmiştim" diye konuştu.

ÜCRETSİZ DANIŞMANLIK DESTEĞİ VERİYOR

Kekik ve lavanta fidanlığı sahibi Ziraat Yüksek Mühendisi Ethem Tümbek ise, yaklaşık 40 yıllık bilgi ve birikimiyle kekik ve lavanta üreticilerine ve dikim yapacaklara ücretsiz danışmanlık hizmeti verdiğini söyledi. Alternatif ürün arayanlar için pazarı açık, üretmesi kolay tıbbı ve aromatik bitkilerin önemli bir seçenek olduğuna dikkat çeken Tümbek, şöyle konuştu:

"Denizli, bilindiği gibi kekiğin zaten merkezi. Türkiye'de üretilen kekiğin yüzde 75'i Denizli'de üretiliyor. Lavantada da, Isparta'dan sonra yeterince yer almaya başladı. Türkiye'nin birçok ilinde iklimin uygun olduğu yerlerde kekik ve lavanta yetiştiriciliği için ben mesleki birikimimi üreticilerle paylaşmak adına fide ve fidan işiyle uğraşıyorum. Burada da yağlık lavanta fidesi ve İzmir kekiği fidesi üretiyorum. Üreticilere hem teknik destek veriyoruz ücretsiz, hem fide ihtiyacını karşılıyoruz"

(Hasan Durna - Hüseyin Yılmaz-İHA)