Efelerin Körüklü Çizmesi Zamana Direniyor

Bir zamanlar efelerin ve zengin ağaların giydiği körüklü çizmenin Manisa'daki son ustası Hasan Çakmak, mesleği devam ettirecek kimseyi bulamamaktan yakınıyor.

Teknolojinin gelişmesiyle birlikte bazı meslekler de unutulmaya yüz tuttu. Bir zamanlar efelerin ve zengin ağaların giydiği körüklü çizme, artık sadece özel talep üzerine dekoratif amaçlı ya da kostüm olarak kullanılıyor. Manisa merkezde sadece 66 yaşındaki Hasan Çakmak tarafından üretilen körüklü çizme zamana direniyor. 58 yıldır babası Yusuf Çakmak'tan devraldığı mesleği icra eden Çakmak, mesleğini devam ettirecek bir çırak bulamamaktan yakınıyor. Kendisinden sonra bu mesleği yürütecek kimsenin olmadığını söyleyen Çakmak, bu mesleğin artık karın doyurmadığını belirtti. Bugün gelen talebe göre körüklü çizme yaptığını ifade eden Çakmak, "Turizm Derneği, Manisa'daki okullar, Yuntdağı Yörükleri, Sancaklı Yörükleri genellikle talepte bulunuyor. İstanbul, Ankara'da meraklıları olanlar talep ediyor. Yurt dışından gelenler var. Manisa Balıkesirliler Derneği talepte bulundu. Şimdi onların verdiği siparişi yapıyorum. Bir körüklü çizme ancak birkaç günde hazır oluyor. Her tarafı deriyle yapılıyor. Suni bir şey kullanamıyorsun. Bir körüklü çizmenin maliyeti 500-600 TL arasında değişiyor. İnsanlar artık körüklü çizmeyi nostaljik olarak kullanıyor. İşçiliği ağır. Her şey el emeğiyle yapılıyor" diye konuştu.

Babasının da eskiden kendi yaptığı körüklü çizmeleri giydiğini söyleyen Çakmak, "Babam körüklü çizme haricinde hiçbir şey giymezdi. Ben de son zamanlarda babam haricinde körüklü çizme giyen birini görmedim. O da körüklü çizme giyen son insanlardandı" dedi.

KÖRÜKLÜ ÇİZMENİN ÖZELLİKLERİ

Körüklü çizme efelerin ve zeybeklerin kıyafetlerini tamamlayan en önemli unsurlardan biri. Körüklü çizme, özellikle Yörük kültürünün hakim olduğu Ege ve Akdeniz kıyılarında ata binmeyi kolaylaştırması, tamamen hayvansal ürünlerden yapıldığından yazları ayak terini emmesi, romatizmayı engellemesi ve kışın da soğuk havayı geçirmemesi nedeniyle tercih ediliyordu. Günümüzde Yörük kültürünü yaşatmaya çalışan kişilerce kullanılan körüklü çizme, folklor grupları, tiyatro, sinema gibi görsel sanatlarda kostüm olarak kullanılmaktadır. Deve güreşlerinde Yörük kültürünü yaşatmaya çalışan maddi gücü yüksek kişiler tarafından da giyilmektedir. - MANİSA