"Edebiyat tarihi yazan kişinin objektif bakması gerekir"

Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi (MSGSÜ) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Abdullah Uçman, "Edebiyat tarihçiliğinde olmazsa olmaz unsurlardan biri objektif olunması gerektiğidir. Edebiyat tarihi yazan kişi neticede bir insandır, onun da duyguları ve hisleri söz konusudur ama ele aldığı konulara mümkün olduğu kadar tarafsız bir gözle, yani objektif bir bakış açısıyla bakması gerekir." dedi.

Yunus Emre Enstitüsü (YEE) tarafından düzenlenen "Türk Edebiyatı Yaz Okulu-2019" programı kapsamında "Türk Edebiyatı Tarihçileri" başlıklı seminer gerçekleştirildi.

Kubbealtı Akademisi Kültür ve Sanat Vakfı'ndaki etkinlikte konuşan Prof. Dr. Abdullah Uçman, edebiyat tarihinin bir milletin tarih boyunca ortaya koyduğu ve belli bir estetik değer taşıyan eserlerin belli bir metot dahilinde ele alınması olduğunu söyledi.

Avrupa'da edebiyat tarihi çalışmalarının genel olarak tarih sahnesinde bir milletin yer almasından başlayan ve yakın zamana kadar gelen sözlü ve yazılı edebi eserlerden oluştuğunu ifade eden Uçman, şöyle konuştu:

"Bunların bir kısmı estetik ve edebi değeri yüksek olan ve edebiyat tarihçilerinin şaheser diye nitelendirdiği eserler. Tabii aralarında orta seviyede eserlerin de bulunduğu bir gerçek. Ancak her milletin edebi mahsullerinin belli bir takım kriterler dahilinde ele alınması, değerlendirilmesi ve tasnif edilmesi gerekiyor."

Edebiyat tarihçiliği üzerine yapılan çalışmalara ilişkin bilgi veren Uçman, Avrupa'da bu çalışmaların çok geç bir tarih olan 18. yüzyıl sonlarında başladığını dile getirdi.

Prof. Dr. Uçman, ünlü edebiyatçıların eserlerinden örnekler vererek bu çalışmaların bir kısmının edebi şahsiyetler etrafında oluşturulmuş bir tür antoloji olduğunu ifade etti.

"Edebiyat tarihi konusunda çok sayıda eser kaleme alındı"

Son yüzyılda edebiyat tarihi konusunda çok sayıda eser kaleme alındığını anımsatan Uçman, Türk edebiyat tarihi üzerine Mehmed Fuad Köprülü, Nihad Sami Banarlı, Ahmet Kabaklı ve Mehmet Kaplan'ın önemli eserler ortaya çıkardıklarını kaydetti.

Türk edebiyat tarihi üzerine Agah Sırrı Levend, Sadettin Nüzhet Ergun, İbrahim Necmi Dilmen, Mustafa Nihat Özön, Nihal Atsız, Vasfi Mahir Kocatürk, Kenan Akyüz'ün de çalışmalar yaptığını belirten Uçman, "Edebiyat tarihçiliğinde önemli olan bir diğer konu da tamamlanmış olmasıdır. Hangi dönemi ele alıyorsanız başlangıcından itibaren yaşadığınız döneme kadar tamamlanmış olması gerekir." şeklinde konuştu.

Uçman, edebiyat tarihçilerinin objektif olması gerektiğini vurgulayarak, "Edebiyat tarihçiliğinde olmazsa olmaz unsurlardan biri objektif olunması gerektiğidir. Edebiyat tarihi yazan kişi neticede bir insandır, onun da duyguları ve hisleri söz konusudur ama ele aldığı konulara mümkün olduğu kadar tarafsız bir gözle, yani objektif bir bakış açısıyla bakması gerekir. Edebi eserin hakkı verilmesi lazım objektiflik son derece önemli." ifadesini kullandı.

Konuşmasının ardından Uçman, seminere katılanların sorularını cevapladı.