ECOWAS, Yahya Jammeh'i İnsan Hakları İhlallerinden Yargılayacak

Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) tarafından kurulan özel mahkeme, sürgündeki eski Gambiya Cumhurbaşkanı Yahya Jammeh'i ve ortaklarını, görevi sırasında işlenen insan hakları ihlallerinden yargılayacak.

Nijerya'nın önde gelen insan hakları savunucularından Femi Falana, yaptığı yazılı açılamada, ECOWAS tarafından kurulan özel mahkemenin Jammeh'i ve ortaklarını, görevi sırasında işlediği insan hakları ihlalleri nedeniyle yargılayacağını bildirdi.

Falana, mahkemenin özellikle "Jammeh'in baskıcı rejimi altında Temmuz 1994 ile Ocak 2017 arasında işlenen ağır zulümler ve insan hakları ihlalleri" için adalet ve hesap verebilirlik sağlama yetkisine sahip olduğunu kaydetti.

Mahkemenin kurulmasını adalet yolunda atılmış önemli bir adım olarak nitelendiren Falana, "ECOWAS ilk kez bir üye ülkeyle işbirliği yaparak bu tür suçların yargılanması için uluslararası bir mahkeme kurdu. Bu mahkeme, diğer askeri ve sivil diktatörlere ağır insan hakları ihlalleri nedeniyle adalet önüne çıkarılabileceklerine dair ciddi bir uyarıdır." ifadesini kullandı.

Falana, Jammeh'in kurduğu ve "Junglers" olarak bilinen timin, yargısız infazlar, işkence, cinsel şiddet, ölümlere neden olan sahte HIV ve AIDS tedavisi gibi suçlarla birlikte 2005 yılında 9'u Nijerya vatandaşı olmak üzere 50'den fazla Batı Afrikalı göçmenin öldürülmesiyle suçlandığını belirtti.

ECOWAS, 15 Aralık 2024'te Jammeh'in görevi sırasında işlendiği ileri sürülen suçların soruşturulması için özel bir mahkeme kurulmasına onay vermişti.

Yıllardır diktatörlük mağdurları için adalet çağrıları yapılan Gambiya'da, 2021'de Hakikat, Uzlaşma ve Onarım Komisyonu (TRRC) kurulmuş ve hükümete failleri yargılama çağrısında bulunulmuştu.

Jammeh'in hükümetinde İçişleri Bakanı görevinde bulunan Ousman Sonko, geçen yıl mayıs ayında İsviçre'de bir mahkeme tarafından "insanlığa karşı suçlar" işlediği gerekçesiyle 20 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.

Almanya'da bir mahkeme ise kasımda, sürgündeki eski Gambiya Cumhurbaşkanı Jammeh'in muhaliflerine suikast düzenleyen time mensup olmakla suçlanan Bai Lowe'ye müebbet hapis cezası vermişti.

Jammeh'in 22 yıllık iktidarı

Eski Cumhurbaşkanı Jammeh, 22 Temmuz 1994'te askeri darbeyle Gambiya'da yönetimi devralmış ve 22 yıl boyunca ülkeyi yönetmişti.

Jammeh, 1 Aralık 2016'daki cumhurbaşkanı seçimini rakibi Adama Barrow'a karşı kaybetmişti. Sonuçları kabul etmeyen Jammeh, daha sonra iktidarı bırakması yönündeki çağrıları da reddetmişti.

Görevi Barrow'a 19 Ocak 2017'de devretmesi gereken Jammeh, 17 Ocak'ta 90 günlük olağanüstü hal ilan etmişti.

Sonrasında baskılara dayanamayan Jammeh, 21 Ocak 2017'de ülkeden ayrılarak Ekvator Ginesi'ne gitmişti.