Dünyada 2012 Böyle Geçti

Libya'nın Bingazi kentinde düzenlenen saldırıda ABD Büyükelçisi Chris Stevens ve 3 Amerikalı çalışanı öldü.

BM Mülteciler Yüksek Komiserliği Özel Temsilcisi Angelina Jolie, Türkiye'ye sığınan Suriyelilerin bulunduğu kampları ziyaret etmek amacıyla Gaziantep'e geldi.

Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Tarık el-Haşimi ve korumalarından Ahmed Kahtan hakkında, gıyablarında idam kararı verildi.

ABD'de yaşayan bir grup radikal Kıpti tarafından çekilen ve Hz. Peygamber'e hakaret içeren "Müslümanların Masumiyeti" filmi İslam dünyasında büyük tepkilere yol açtı.

NASA'nın Mars'taki uzay aracı Curiosity, iniş yaptığı bölgede, bir zamanlar yüzey boyunca akan nehrin izlerini buldu.

2012 Nobel Barış Ödülü'ne Avrupa Birliği layık görüldü.

"Korkusuz Felix" tarihi denemesini yaptı. Serbest düşüşte ses duvarını aşan ilk insan olarak tarihe geçmeyi hedefleyen 43 yaşındaki Avusturyalı ekstrem sporcu Felix Baumgartner, helyum balonla çıktığı stratosfer tabakasında kendini boşluğa bıraktı ve yere inmeyi başardı.

Suriye'de keskin nişancılar tarafından ayağından vurulan AA Fotomuhabiri Sinan Gül'ü kurtaran Ömer Bin Abdulaziz Tugayı Komutanı Muhammed Ali Süleyman Ebu Ali, Halep'te girdiği çatışmada yaşamını yitirdi.

İsrail donanması, İsveç'ten Gazze'deki ambargoyu kırmak ve bölgeye insani yardım taşımak için yola çıkan Finlandiya bandıralı Estelle isimli gemiye müdahale etti.

ABD'yi Sandy kasırgası vurdu.

Eylül ayının önemli gelişmeleri şöyle:

2 Eylül

- Moon Tarikatı'nın kurucusu Sun Myung Moon, 92 yaşında öldü. 1954'te Seul'de kurulan Moon Tarikatı, düzenlediği toplu nikah törenleriyle büyük üne kavuşmuştu.

5 Eylül

- Filistin makamları, BM Genel Kurulu'na, Eylül ayı sonunda üyelik talebini sunma kararı aldı.

- Türkiye'nin Paris Büyükelçiliği, Fransa'da, 1915 olaylarıyla ilgili Ermeni iddialarının tek taraflı olarak orta dereceli okulların müfredatında daha geniş bir şekilde yer almasına tepki olarak Dışişleri Bakanlığı ve Eğitim Bakanlığı nezdinde girişimde bulundu. Büyükelçi Tahsin Burcuoğlu'nun imzasıyla Dışişleri Bakanlığı'na bir nota, Eğitim Bakanlığı'na da ayrıntılı bir mektup gönderilerek,

"söz konusu iddiaların gerçeği yansıtmayan ve tek taraflı şekilde tarih kitaplarında okutulmasından duyulan tepki" dile getirildi.

9 Eylül

- Irak mahkemesi, Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Tarık el-Haşimi ve korumalarından Ahmed Kahtan hakkında, gıyablarında idam kararı verdi. Haşimi kararın ardından Ankara'ya gelerek Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile görüştü.

Haşimi, 10 Eylül'de Ankara'da düzenlediği basın toplantısında, "adam öldürmeye azmettirmek ve teröre destek vermek" suçundan ülkesinde gıyabında verilen idam kararını tanımadığını, savunması alınmadan karar verildiğini söyledi. Haşimi, Türkiye'nin hakkında verilen idam kararının siyasi olduğu düşüncesinde olduğunu ve Türkiye'de kalmaya devam edeceğini açıkladı.

Başbakan Erdoğan da 12 Eylül'deki açıklamasında, "Sayın Haşimi Türkiye'de kalmak istediği sürece ülkemizde tutarız. Teslim de etmeyiz" dedi.

- ABD ve Afganistan'ın 6 ay önce imzaladığı protokol çerçevesinde, başkent Kabil'e 40 kilometre uzaklıktaki Bagram Cezaevi törenle Afgan güvenlik güçlerine devredildi.

10 Eylül

- ABD'de yaşayan bir grup radikal Kıpti tarafından çekilen ve Hz. Peygamber'e hakaret içeren "Müslümanların Masumiyeti" adlı sinema filmi İslam dünyasında büyük tepkilere yol açtı. Filmde İslamiyet şiddet yanlısı bir din olarak gösterilirken, bu eğilimin doğrudan Hz. Muhammed'in öğretilerinden kaynaklandığı iddia ediliyor. Haziran ayı sonunda Hollywood Bulvarı üzerindeki küçük bir sinema olan Vine'da gösterilen filminden alınan bazı parçaların Arapça'ya çevrilip YouTube sitesine yüklenmesiyle İslam dünyasında gösteriler tetiklendi. Filmin ortaya çıkmasının ardından Afrika, Ortadoğu ve Avrupa ülkeleri ile ABD'de eylül ayı boyunca protestolar düzenlendi.

Filmin yapımcısı Sam Bacile, filmi "provokatif bir siyasi tutum" için yaptığını itiraf etti. Filmin yapımında rol alan 9 Mısırlı için tutuklama kararı çıkartıldı. ABD'li yetkililer, filmin arkasındaki kişinin Basseley Nakoula olduğunu tespit etti. Nakoula'nın, filmin yazarı ve yönetmeni olarak adı geçen

"Sam Bacile" ile bağlantılı olduğu belirlendi. 2010 yılında çalınmış kimlik ve sosyal güvenlik numaralarıyla banka dolandırıcılığı yaptığına yönelik kayıtlar tespit edilen Nakoula'nın 21 ay hapse mahkum edildiği ve şartlı salıverme yetkilisinin izni olmadan 5 yıl boyunca internete girmesi ve bilgisayar kullanmasının yasaklandığı anlaşıldı. Nakoula, şartlı tahliye koşullarını ihlal ettiği gerekçesiyle 29 Eylül'de tutuklanarak cezaevine konuldu.

Türkiye'de ise tespit edilen URL adreslerinde bulunan video içeriğinin çıkartılması için yasal prosedür işletildi ve videolara erişim, internet sağlayıcılar vasıtasıyla büyük ölçüde engellendi.

11 Eylül

- Lübnan'ın başkenti Beyrut'ta da 17 Ağustos'ta havalimanından ayrılırken bindiği taksiden kaçırılan Türk iş adamı Aydın Tufan Tekin, Lübnan güvenlik güçlerinin düzenlediği operasyonla kurtarıldı ve Türkiye'nin Beyrut Büyükelçisi İnan Özyıldız'a teslim edildi. Tekin, ertesi gün Lübnan Başbakanı Necib Mikati'nin özel uçağıyla Dalaman Havalimanı'na geldi.

- Libya'nın Bingazi kentinde düzenlenen saldırıda ABD Büyükelçisi Chris Stevens ve 3 Amerikalı çalışanı öldü.

13 Eylül

- BM Mülteciler Yüksek Komiserliği Özel Temsilcisi Angelina Jolie, Türkiye'ye sığınan Suriyelilerin bulunduğu kampları ziyaret etmek amacıyla Gaziantep'e geldi. Kamplarda incelemelerde bulunan Jolie, Gaziantep'deki temaslarının ardından Ankara'ya geçti. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, 14 Eylül'de Jolie'yi Çankaya Köşkü'nde kabul etti.

15 Eylül

- Beşşar Esed ailesinden Albay Pilot Yusuf Esed, Suriye rejiminden ayrıldığını duyurdu. Suudi Arabistan merkezli El Arabiya televizyon kanalında görüntüsü yayımlanan Albay Yusuf Esed, önce kendini tanıttı, ardından Esed'in kimlik kartı ekrana getirildi.

16 Eylül

- BM ve Arap Birliği Suriye Özel Temsilcisi El-Ahdar El-İbrahimi, Suriye'deki temaslarının son gününde Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Kadri Cemil ve diğer yetkililerle bir araya geldi. İbrahimi ile görüşmesinin ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan Cemil, Özel Temsilcinin Suriye'deki krizle ilgili bir yol haritası üzerinde çalıştığını belirterek, "Önemli olan üzerinde çalışılan haritanın gecikmesi değil, ülke içinde bir diyaloğun sağlanmasıdır. Temennimiz diyalogla doğru yolun bulunmasıdır" dedi.

18 Eylül

- BM ve Arap Birliği Suriye Özel Temsilcisi El-Ahdar El-İbrahimi Hatay'a geldi. İbrahimi, Suriyeli sığınmacıların kaldığı çadırkentte incelemelerde bulunarak yetkililerden bilgi aldı.

19 Eylül

- Mısır'ın ikinci büyük kenti İskenderiye'de düzenlenen 28. Uluslararası İskenderiye Film Festivali'nde, Türk yapımı Mar (Yılan) filmi en iyi film ödülüne layık görüldü.

27 Eylül

- NASA'nın Mars'taki uzay aracı Curiosity, iniş yaptığı bölgede, bir zamanlar yüzey boyunca akan nehrin izlerini buldu. Bilim adamları, tarihi nehre ait kanıtın, Curiosity'nin iniş yaptığı Gale Krateri yakınından topladığı çakıl taşlarının biçimlerinin ve büyüklüklerinin incelenmesi sonucunda elde edildiğini açıkladı.

28 Eylül

- Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, BM Genel Kurulu'nda konuştu. Davutoğlu,

"Şimdi değilse ne zaman" diyerek, BM ve Güvenlik Konseyi'nin uluslararası krizlere müdahalede yeterince hızlı hareket kabiliyeti olmadığını söyledi.

29 Eylül

- Lübnan'da düzenlenen "Miss Lebanon 2012" güzellik yarışmasında bir ilk yaşandı ve 21 yaşındaki ikiz kardeşlerden Rina Şibani birinci, kardeşi Romy de ikinci oldu.

Ekim ayının önemli gelişmeleri şöyle:

1 Ekim

- Hz. Muhammed'e hakaret içeren filmin Rus televizyonlarında gösterimine bir mahkeme daha yasak getirdi. Moskova'daki bölgesel Tver mahkemesi, filmin "aşırı unsurları olduğu" yönünde karar alarak Rusya'da televizyonlarda yayımlanmasını yasakladı.

- Gürcistan'da halk, parlamentoyu belirlemek için sandık başına gitti. Bidzina İvanişvili'nin liderliğindeki "Gürcistan Hayali" koalisyonu oyların yüzde 55'ini, Gürcistan Cumhurbaşkanı Mihail Saakaşvili'nin liderliğindeki Birleşik Ulusal Hareket Partisi (BUHP)ise yüzde 40'ını aldı.

2 Ekim

- Hong Kong'da yolcu taşıyan bir tekne ile feribotun çarpışması sonucu 38 kişi hayatını kaybetti.

3 Ekim

- NATO üyesi ülkeler, Genel Sekreter Anders Fogh Rasmussen'in görev süresinin 1 yıl uzatılmasına onay verdi.

6 Ekim

- Venezuela'da devlet başkanlığı seçimi yapıldı. Seçimde oyların yüzde 54'ünden fazlasını alan Hugo Chavez, 3'üncü kez Devlet Başkanı seçildi.

7 Ekim

- Bosna-Hersek'te yeni belediye başkanı ve meclis üyelerini belirlemek için seçim yapıldı. 1995 yılının Temmuz ayında soykırıma sahne olan Srebrenitsa'da, Boşnak partilerin tek adayı olarak seçime giren Çamil Durakoviç kazandı. Ülkedeki 125 belediye başkanlığından 34'ünü kazanan merhum Aliya İzzetbegoviç'in kurucusu olduğu Demokratik Eylem Partisi (SDA) seçimlerin galibi oldu.

8 Ekim

- BM Mülteciler Yüksek Komiserliği, Suriye'deki şiddet olaylarından kaçarak Mısır'a gelen sığınmacı sayısının 40 bini aştığının tahmin edildiğini açıkladı.

9 Ekim

- Almanya Başbakanı Angela Merkel, günübirlik ziyaret için Yunanistan'ın başkenti Atina'ya gitti. Merkel'in ziyaretini protesto için Sintagma meydanında toplanan göstericilerle polis arasında çatışma çıktı.

- Suriye Devrim Şehitleri Veritabanı, Esed rejiminin askeri operasyonlarında hayatını kaybedenlerin sayısının 35 bini aştığını bildirdi.

11 Ekim

- ABD Başkanı Barack Obama, ABD'nin, Dünya Bankası gibi uluslararası finans kurumlarının Myanmar'a uyguladığı kredi kısıtlamasını, ülkedeki demokratik gelişmeler nedeniyle kaldırma kararı aldığını açıkladı.

12 Ekim

- 2012 Nobel Barış Ödülü'ne Avrupa Birliği layık görüldü. Nobel Komitesi Başkanı Thorbjoern Jagland, AB'nin, 60 yılı aşkın süredir Avrupa'da, insan haklarına, demokrasiye ve barışa olan katkılarından dolayı ödüle layık görüldüğünü açıkladı.

14 Ekim

- "Korkusuz Felix" tarihi denemesini yaptı. Serbest düşüşte ses duvarını aşan ilk insan olarak tarihe geçmeyi hedefleyen 43 yaşındaki Avusturyalı ekstrem sporcu Felix Baumgartner, helyum balonla çıktığı stratosfer tabakasında kendini boşluğa bıraktı ve yere inmeyi başardı. ABD'nin New Mexico eyaletindeki Roswell kenti yakınlarında 850 bin metreküplük helyum balonunun taşıdığı 1360 kilogram ağırlığındaki kapsülle gökyüzüne çıkan "Korkusuz Felix" yaklaşık 39 kilometre yükseklikten atladı.

15 Ekim

- AB dışişleri bakanları Suriye'ye ilave yaptırımlar kapsamında, daha önce mal varlıkları dondurulan Suriye Arap Havayolları'na ait uçakların AB havalimanlarını kullanmasını yasakladı.

- Malezya'nın arabuluculuğu ile yaklaşık 15 yıl süren görüşmelerin ardından Filipinler hükümeti ile Moro İslami Kurtuluş Cephesi arasında barış anlaşması imzalandı. Manila'daki Malacanang Devlet Başkanlığı Sarayı'nda Filipinler Devlet Başkanı III. Benigno Aquino ile ülkenin en büyük Müslüman grubu olan Moro İslami Kurtuluş Cephesi'nin (MİKC) lideri El Hac Murad İbrahim'in katılımıyla anlaşma imzalandı.

16 Ekim

- BM ve Arap Birliği Suriye Özel Temsilcisi Ahdar İbrahimi, Tahran ziyaretinde Suriye'de Kurban Bayramı süresince ateşkes çağrısında bulundu.

19 Ekim

- Lübnan'ın başkenti Beyrut'un doğusundaki Eşrefiye mahallesinde 14 Mart Hareketi'nin genel merkezi yakınlarındaki bir bankaya bombalı saldırı düzenlendi. Saldırıda 8 kişi öldü, 78 kişi yaralandı. Saldırıda, İç Güvenlik Kuvvetleri İstihbarat Başkanı Tuğgeneral Vissam Hasan da yaşamını yitirdi. Visam Hasan için Lübnanlılar sokaklara döküldü. Cenaze töreninin ardından hükümetin istifasını isteyen gruplarla güvenlik güçleri arasında çatışma çıktı.

- Suriye'de keskin nişancılar tarafından ayağından vurulan AA Fotomuhabiri Sinan Gül'ü kurtaran Ömer Bin Abdulaziz Tugayı Komutanı Muhammed Ali Süleyman Ebu Ali, Halep'te girdiği çatışmada yaşamını yitirdi.

- Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Suriye'de çatışan taraflara Türkiye adına Kurban Bayramı boyunca, mümkünse daha uzun süreli ateşkes çağrısı yaptığını açıkladı.

20 Ekim

- ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi'nin (NASA) Mars'taki uzay aracı Curiosity, Kızıl gezegende ilk toprak örneğini "yuttu". Curiosity'nin üzerindeki iki analitik aletten biri olan CheMin, içine bir çimdik toprak aldı. Bunun, 2,6 milyar dolarlık misyon için kilit öneme sahip bir an olduğu belirtilirken, misyonun başındaki bilimadamları, mobil laboratuvarla ilgili en önemli şeyin toprak örneğinin alınması olduğunu bildirdi.

- İsrail donanması, İsveç'ten Gazze'deki ambargoyu kırmak ve bölgeye insani yardım taşımak için yola çıkan Finlandiya bandıralı Estelle isimli gemiye müdahale etti.

21 Ekim

- Libya'nın devrik lideri Muammer Kaddafi'nin, daha önce sağ yakalandığı bildirilen en küçük oğlu Hamis el-Kaddafi'nin, Beni Velid kentinde öldüğü açıklandı.

- İslam dünyasını rahatsız eden filmle ilgili Mısır'da açılan davanın ilk duruşması yapıldı. Mısır Mahkemesi, ABD'li fanatik Papaz Terry Jones ile 7 göçmen Kıpti'nin yargılandığı davayı, sanıkların duruşmada hazır bulunmayışı nedeniyle 25 Kasım'a erteledi.

25 Ekim

- Suriye ordusu, yarından itibaren pazartesi gününe kadar askeri operasyonların durdurulacağını duyurdu. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-mun, Suriye'de Kurban Bayramı boyunca geçici ateşkes ilan edilmesini memnuniyetle karşıladığını açıkladı.

26 Ekim

- ABD Başkanı Barack Obama, başkanlık seçimlerine 12 gün kala, erken oy kullanma sürecinin başladığı yerlerden biri olan memleketi Chicago'da oyunu kullandı.

- Suriye'de Kurban Bayramı boyunca Esed güçleri ile muhalifler arasında ateşkes kararı alınmasına rağmen operasyonlarda ölenlerin sayısı 51'e yükseldi.

- Karayipler'i vuran Sandy kasırgasında 65 kişi öldü, Filipinler'de ise 24 can alan kasırga rotasını ABD'nin doğu sahiline çevirdi.

28 Ekim

- Myanmar yönetimi, BM'ye, ülkenin batısında Bangladeş sınırındaki Arakan

(Rakhine) eyaletindeki şiddet olayları nedeniyle çoğu Müslüman 22 binden fazla kişinin evini terk etmek zorunda kaldığı bilgisini verdi.

29 Ekim

- ABD'nin başkenti Washington'da, Sandy kasırgası nedeniyle, federal kurumlar ve okullar kapatıldı, uçak, tren, metro ve otobüs seferleri durduruldu, New York eyaletinde hayatı durma noktasına getiren kasırga, New Jersey'de de halkı endişeye sevk etti. Kasırga nedeniyle yüzbinlerce kişi yüksek bölgelere kaçtı.

- Yazar Orhan Pamuk'a, Fransa Kültür Bakanlığı'nda düzenlenen törenle Fransız onur nişanı Legion D'honneur verildi.

30 Ekim

- ABD'nin başkenti Washington, ülkenin doğu yakasını etkisi altına alan Sandy kasırgası nedeniyle adeta "hayalet kente" döndü. Kasırgasının doğu kıyılarını vurmaya devam ettiği ABD'de ölenlerin sayısı 39'a ulaştı, 3 milyonu aşkın hane elektriksiz kaldı. New York'un Queens bölgesinde meydana gelen su baskını sonrası çıkan yangında 50 ev hasar gördü.

Doğu kıyısında 1,8 metrelik dalgalara yol açan Sandy kasırgası nedeniyle bir nükleer santralin kısmen kapatıldığı, bir diğerinin ise alarm durumuna geçirildiği, 14 binden fazla uçuşun iptal edildiği bildirildi. New York ve Long Island "büyük afet" bölgesi ilan edildi.

31 Ekim

- ABD'de Sandy kasırgası etkisini kaybederken, ülkenin doğu bölgesinde 17 eyaleti etkisi altına alan doğal felakette ölenlerin 96 kişi öldü. Kasırga, ülkede en fazla maddi zarara neden olan felaketlerden biri olarak gösterildi. Kasırganın ülke genelinde yaklaşık 20 milyar dolar zarara neden olacağı bildirildi. Kasırga nedeniyle uçuşlara kapatılan J.F. Kennedy ve Newark Liberty International havaalanları kısmi olarak yeniden uçuşlara açıldı.

Muhabir: Gamze Türkoğlu Oğuz

Yayıncı: Hüseyin Köşger - ANKARA