Doğu Karadeniz'i Esir Alan Böcek, Vatandaşların Korkulu Rüyası Oldu

DOĞU Karadeniz'de, 2007 yılında görülmeye başlanan, son birkaç yıldır çoğalan ve özellikle yaz ayı ile birlikte yeniden ortaya çıkan 'Ricania simulans' adlı kelebek türü böcek, tarım alanları başta olmak üzere suyunu emdiği diğer bitkiler ve yeşil örtünün kurumasına neden olmayı sürdürüyor. Evleri de istila etmeye başlayan 'Vampir' olarak da bilinen böcek türü, vatandaşların kabusu oldu. Tarım ve Orman Bakanlığı ile bölgedeki üniversiteler, ortaklaşa zararlı böcek türünün yok edilmesi için kitlesel eylem planı arayışını sürdürüyor.

Bölgede, 2007 yılından sonra görülmeye başlanan ve birkaç yıldır çoğalan 'Ricania simulans' adlı kelebek türü böcek, tarım ürünlerini tehdit ediyor. Vücudu genellikle açık gri renkte olan ve rahatsız edildiklerinde hızla zıplayabilen kelebeklerin, özellikle suyunu emdikleri sebze ve yabancı otlardan beslenerek kurumalarına neden olduğu belirlendi. Çay ve fındık bitkisindeki suyun emilip kurumasına da yol açmasından endişe edilen zararlı kelebek, yaz ayı ile birlikte Rize, Trabzon, Artvin ve Giresun illerinde sahil bölgelerinde yayıldı. Tarım ürünlerinin yanı sıra evleri de istila etmeye başlayan böcek, vatandaşların korkulu rüyası haline geldi.

KİTLESEL EYLEM PLANI ARANIYOR

Kelebeklerle ilgili mücadele eylem planı aranıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Koordinasyonu'nda Rize Tarım İl Müdürlüğü, Atatürk Çay ve Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü ve Bornova Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü uzmanlarıyla yürütülen çalışmada, 'Ricania simulans'a karşı biyoteknik mücadele kapsamında sarı renkli yapışkan tuzaklar hazırlandı. Sahada uygulamalarına başlanan yöntemle kelebekler, kitle halinde tuzakla yakalanması öngörülüyor. Rize Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi (RTEÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Zooloji Ana Bilim Dalı öğretim üyeleri, zararlı böcek türü ile ilgili araştırma çalışması sürdürüyor. Çalışma ile toprağa ekilecek böcek öldürücü bitki yoluyla zararlı kelebek türünün yok edilmesi planlanıyor.

'IŞIĞI GÖREN EVİN İÇİNE GİRİYOR'

Trabzon'un Of ilçesinde tarım ürünlerinin kurumasına neden olan böcek, üreticileri tedirgin ediyor. 6 yıldır bu böceklerle mücadele ettiklerini anlatan Süreyya Yılmaz, "Önceden sadece sahil kesimlerinde olurdu, ancak şimdi yukarı köylere kadar çıktılar. Anlatılacak gibi değil. Sebzeler, domatesler, fasulyeler, çaylar bile hep zarar gördü. Evimde bile her sabah kalktığımda süpürgeyi mutlaka açmak zorunda kalıyorum. Başka yolu yok. Işığı gördükleri an evin, yatağın içindeler. Eşim bahçeye çalışmaya gidiyor, 'F-16'lar kalkıyor' diyor. Üzerine sirke sürerek kendi kendine çözüm üretmeye çalışıyor. Çok rahatsızız. Yiyecekten tutun, her şeye zarar veriyorlar. Bahçemizde, balkonumuzda oturamıyoruz. Bunlara acil bir çözüm bulunması lazım" dedi.

Emine Çakıroğlu da, "Devletimizden yardım bekliyoruz. Mutlaka bu işe eğilmeleri lazım. Kendi kendimize düşünüyoruz 'acaba çözümü nedir' diye ama elimizden bir şey gelmiyor. Aklınıza gelebilecek her şeye zararları var. Sebzelerin, meyvelerin sularını kurutuyor. Bu şekilde giderse 1-2 seneye yetiştirecek bir şey kalmaz" diye konuştu.

'EVE MAHKUM OLUYORUZ'

Bahadır Yılmaz ise, "Bu kelebekler çaylıklara ve sebzelere dadanmış durumda. Çay toplarken sürekli yüzümüze atlıyorlar ve yapışıyorlar. Çalışmamıza engel oluyorlar. Farkında olmadan bizi hasta mı ediyorlar, bilmiyoruz. Belki de mikrop bulaştırıyorlar. Çaylıklara girerken kendimizce tedbir alıyoruz. İnsanlar çaylıklara girerken üzerlerine benzin, mazot sürüyorlar. Ona rağmen yine yapışıyorlar" ifadelerini kullandı.

Kelebeklerin bütün bitkinin suyunu emdiğini anlatan Yakup Ayhan, "Bahçeden verim alamıyoruz. Balkonumda oturup bir bardak çay içemiyorum. Sineklikleri kapatıp eve mahkum oluyoruz" diyerek önlem alınmasını istedi.

RİCANİA SİMULANS

Kafkaslar'da yer alan Gürcistan üzerinden 2007 yılında Doğu Karadeniz'e gelen 'Vampir' olarak da bilinen Ricania Simulans adlı canlı türü, Artvin, Rize, Trabzon ve Giresun'da yayılmaya başladı. Bölgede son birkaç yıldır çoğalan, 'Ricania simulans', suyunu emdiği sebze ve yabancı otlardan beslenerek kurumalarına neden oluyor. Son yıllarda yayılma alanın daha da geliştiren tür, Karadeniz sahili boyunca Samsun'a kadar ulaştı. Ayrıca Trakya bölgesinde Bulgaristan üzerinden İstanbul ve Sakarya'ya kadar yayılarak Marmara Bölgesi'nde de görülmeye başlandı. Mayıs ayında ergin öncesi dönemde tüylü bir yapıda olan canlı, Haziran ortasından itibaren ergin dönemine ulaşıyor. Bu dönemde beslenme aktivitelerini azaltıp, yumurtlama aktivitelerini arttırıyor.

- Trabzon