Doğu Anadolu'nun Asırlık Geleneği Yaşatılıyor

ORHAN GÜNGÖR - Doğu Anadolu'daki çiftçiler, hayvanları için mera ve çayırlardaki otları tırpanlarla imece usulü biçerek asırlık geleneklerini yaşatıyor.

Tarım ve hayvancılığın en fazla yapıldığı bölgelerden olan Doğu Anadolu'da, hayvanlarının kışlık yiyecek ihtiyacını karşılamak ya da satıp para kazanmak için ot biçen çiftçiler, teknolojik aletlerin yetersiz kaldığı alanlarda geleneksel tarım yöntemlerini kullanıyor.

Günümüzde neredeyse kaybolmaya yüz tutmuş tırpan ile ot biçme işini yapan çiftçiler, onlarca dönüm araziyi imece usulü biçerek aylar süren kış mevsimi için hazırlık yapıyor.

Türkiye'nin en yüksek rakımlı yaylaları arasında yer alan Ağrı'nın Taşlıçay ilçesindeki Sinek Yaylası, otlarını biçmek için gelen çiftçilerle adeta şenleniyor.

-Dengbejler eşliğinde ot biçiyorlar

Sabahın ilk ışıklarıyla biçilecek alanların yolunu tutan çiftçiler, "dengbejler"in seslendirdikleri şarkılar eşliğinde imece usulüyle biçerdöverlerin giremediği alanlardaki otları biçip bir araya topluyor.

Çiftçiler, tırpan ile ot biçerek hem tırpanla ot biçme geleneğini yaşatıyor hem de hayvanlarının kışlık yiyecek ihtiyacını karşılıyor.

İlçeye bağlı Tanyolu köyü sakinlerinden Kemal Artan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, tırpanla ot biçmenin günümüzde Ağrı, Kars, Iğdır ve Ardahan gibi bölgelerde halen yapıldığını söyledi.

Genellikle engebeli arazilere sahip bölgelerde tırpan kullandıklarını anlatan Artan, "Her yıl köylülerimizle imece usulü, tırpanla otlarımızı biçiyoruz. Tarım aletleri gelişmiş fakat yaylalara çıkaramıyoruz. Bizde yardımlaşarak birlikte işlerimizi hallediyoruz. Dengbejlerin seslendirdiği şarkılar eşliğinde keyifli zaman geçiriyoruz. Bölgemizde kış ağır geçtiğinden kimi otlarını kış aylarında hayvanları için kimi de satmak için topluyor." dedi.

Çiftçilerden Mirza Artan ise hayvancılıkla geçimlerini sağladıklarını ifade ederek, "Ot biçme işini yardımlaşarak yapıyoruz. 5 ya da 10 kişi toplanıp kimin otu biçilecekse gidip onun otunu biçiyoruz, herkes birbirine yardım ediyor." diye konuştu.

"Dinçliğimi tırpana borçluyum"

Yaylada biçim yapan çiftçilerden Cemalettin Artan da tırpanla ot biçmenin dedelerinden kalma gelenek olduğunu ve günümüzde köylerinde yaşayan yaşlıdan gencine herkesin aynı yöntemle ot biçtiğini söyledi.

Tırpanla ot biçmenin kol ve bel kuvveti gerektirdiğini aynı zamanda da insan sağlığı için faydalı olduğunu savunan Artan, şunları söyledi:

"52 yaşındayım, böyle dinç olmamı tırpan çekmeme borçluyum. Köylülerle tırpan çekmek çok güzel ve zevkli oluyor. Hava serin, yeşillik bol, yani burada keyif ediyoruz. Kimi çiftçinin 100 koyunu, kimisinin 50 koyunu var, köyde toplam 10 bin koyun var. Bu sene fazla da ot yok, biraz sıkıntı çekeceğiz."