"Diyarbakır'ın Kalbi'nde Çanakkale Savaşı Yadigarı Rozet Bulundu

(DİYARBAKIR) - " Diyarbakır'ın kalbi" ve yönetim merkezi konumundaki Amida Höyük'te yapılan kazılar sonucunca Osmanlı Devleti döneminde Çanakkale deniz ve kara savaşlarında yer alan şehit veya gazi olmuş askerlere verilen rozet bulundu.

UNESCO Dünya Kültür Mirası'ndaki yaklaşık 10 bin yıldır kesintisiz yerleşime sahne olan İçkale Müze Kompleksi alanındaki Amida Höyük'te kazı çalışmaları sürüyor. " Diyarbakır'ın kalbi" olarak nitelendirilen ve kentte ilk yerleşimin başladığı yer olarak bilenen İçkale'de yapılan kazılardan şimdiye kadar tespit edilen buluntulara göre yerleşimin milattan önce 8 bin yıldaki Neolotik dönemde başladığı tespit edildi.

Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın izniyle Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İrfan Yıldız başkanlığında 2018'de başlatılan kazı çalışmalarında bugüne kadar çok sayıda kalıntılar ortaya çıkarıldı. Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. İrfan Yıldız, son olarak Osmanlı Devleti döneminde Çanakkale deniz ve kara savaşlarında yer alan şehit veya gazi olmuş askerlere verilen rozetin bulunduğunu açıkladı.

'Rozet, kara ve deniz savaşlarında yer alan gazi veya şehit olanlara veriliyordu'

Kazı çalışmalarının özellikle Geleceğe Miras Projesi kapsamında Kral Yolu olarak adlandırılan bölgede devam ettiğini aktaran Yıldız, "Bu yıl yaptığımız çalışmalarda birçok buluntuya rastladık. Özellikle Amida Höyük, milattan önce 8 bin yılda başlayıp, günümüze kadar kesintisiz yaşamın devam ettiği 10 bin yıllık yaşam serüveniyle dünyada ikinci kent olma bakımında önem arz ediyor. Son çalışmalarda Çanakkale Savaşı'nda, Osmanlı dönemine ait rozet bulduk. Çanakkale Savaşı rozeti, 1. Dünya Savaşı sırasında kara ve deniz savaşlarında yer alan gazi veya şehit olanlara veriliyordu" dedi.

'Osmanlıca yazılmış "Çanakkale Savaşı Yadigarı" ibaresi yer almakta'

Bu rozetin piyasada özgünlerinin çok az bulunduğunu söyleyen Yıldız, rozetin önemini şu sözlerle anlattı:

"Daha çok replikaları yapılmış. Amida Höyük kazısında bulunan bu özgün rozet, Osmanlı dönemine ait olması nedeniyle önem arz ediyor. Rozet, 4.2 santimetre boyunda, 2.7 santimetre genişliğindedir ve 6 gram ağırlığındadır. Rozetin ön yüzünde Çanakkale deniz ve kara savaşlarında Çanakkale Boğazı'nda ellerinde silahla bekleyen, sırtlarındaki çantasıyla iki Osmanlı askeri resmedilmiş. Gökyüzünde ise, Türk bayrağını temsil eden ay ve yıldız bulunmaktadır. Rozetin alt kısmında Osmanlıca yazılmış 'Çanakkale Savaşı Yadigarı' ibaresi yer almaktadır. Sağ tarafından 21 Teşrin-i Evvel 1330 yani 3 Kasım 1914 tarihi düşmanın Çanakkale'ye saldırı tarihi yer alıyor. Sol tarafta ise 21 Kanunuevvel 1331 yani 3 Ocak 1916, düşmanın Çanakkale cephesini terk ettiği tarih yazılıdır. Bu rozet, Amida Höyük kazısında 2021 yılı çalışmaları kapsamında bulunan 1. Dünya Savaşı'na ait 782 el bombasıyla beraber, o dönem Diyarbakır'ın Çanakkale Savaşı'na verdiği desteğiyle, şehrin aynı zamanda oynadığı önemli rol bakımından çok önemlidir."