Diyarbakır'daki 400 Yıllık Çeşmeden 50 Yıl Sonra Yeniden Su Akacak

DİYARBAKIR'da, yaklaşık 400 yıl önce Vali İskender Paşa'nın oğlu Mustafa Paşa tarafından yaptırıldığı tahmin edilen ve halk arasında 'Paşa Çeşmesi' olarak bilinen tarihi çeşmede, Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Vakıflar Bölge Müdürlü ile Yenişehir Belediyesi ortaklaşa arkeolojik kazı ile restorasyon çalışmaları başlattı. Bilinmeyen bir nedenle yaklaşık 50 yıl önce suyu kesilen çeşmenin restorasyondan sonra suyunun da yeniden akacağı belirtildi.

Merkez Yenişehir İlçesi Yolaltı Mahallesi'nde bulunan yaklaşık 400 yıl önce Vali İskender Paşa'nın oğlu Mustafa Paşa tarafından yaptırıldığı ve Vakfiye kayıtlarında da bulunan Paşa Çeşmesi, duyarlı vatandaşlar sayesinde yeniden akacak. Vatandaşların ihbarı ile 50 yıldır suyun akmadığı ve kaderine terk edildiği için harap hale gelen çeşmeye gelen Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü, Vakıflar Bölge Müdürlüğü ile Yenişehir Belediyesi ekipleri yaptıkları ortak çalışmayla daha önce defalarca restorasyona uğrayan ve toprakla kapatılan çeşmenin etrafında kazı çalışması başlattı. Müze müdürlüğüne bağlı arkeologlar ortaya çıkarılan çeşmede geniş çaplı araştırma yaparken, diğer taraftan da restorasyon işlemleri başlatıldı. Kültür ve Turizm İl Müdürü Cemil Alp, çeşmenin tarihinin tam olarak bilinmediğini yapılacak incelemeler ardından tespitinin yapılacağını belirtirek, "Çeşmeye, Paşa Çeşmesi denmekte, arkeolojik çalışmalarda yapım tarihi çıkabilir. Bu çeşmenin yeniden Diyarbakır'a kazandırılması için tüm kurumlar ellerinden gelen çalışmayı yürütüyor" dedi.

İskender Paşa'nın 1637 yılında bir vakıf kurduğunu belirten Vakıflar Bölge Müdürü Metin Evsen ise, "Bu vakfiyede bu çeşme zikrediliyor. Mustafa Paşa, Bin Mehmet Paşa Vakfiyesi'nde bu çeşme zikredilmiştir. Çeşmenin yaklaşık 400 yıl kadar bir tarihi var. Çeşme özellikle kervanların geçiş güzergahlarında yapılmış. İpek Yolu güzergahlarında çeşmeler yapılmış ve oraya gelen insanlar su ihtiyaçlarını karşılarken, diğer taraftan hayvanların da su ihtiyaçları karşılanıyormuş. Bu çeşme de aslında programımızda olan bir yer, kurumlarla birlikte yaptığımız koordinasyon çalışmaları sonucunda, orada kurulun kazı çalışmalarıyla ilgili gerekli kararlar alındıktan sonra, eserin belirlenmesi kodlarının ortaya çıkmasından sonra temizlik çalışması yapacağız. O temizlik çalışması ortaya çıktıktan sonra rölöve, restorasyon projelerini çizdirip kuruldan geçtikten sonra  bölge müdürlüğümüz tarafından oranın restorasyonunu gerçekleştireceğiz" diye konuştu.

Yolatı Mahallesi Muhtarı Mehmet Nuri Börta da, tarihi çeşmenin yüz yıllardır mahallelerinde olduğunu madde bağımlılarının yuvası haline geldiğini belirterek, çocukluk anılarında çeşmenin önündeki havuzda yüzdüğünü söyledi. Muhtar Börta, restorasyon çalışmalarının başlamasından kendisinin ve mahalle halkının mutluluk duyduğunu söyledi.

- Diyarbakır