Dışişleri Bakanlığı 2022 bütçesi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye ile Rusya'nın, Suriye'den Libya'ya ve Karabağ'a kadar birçok alanda iletişim halinde olduğunu belirterek, "Görüş ayrılıklarımız var ancak karşılıklı hassasiyetleri gözeterek yapıcı diyaloğu sürdürüyoruz." dedi.

Çavuşoğlu, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Dışişleri Bakanlığı ve ilgili kurumlarının 2022 bütçesinin sunumunu yaptı.

Güney Kafkasya'da değişim ve dönüşüm için bir umut belirdiğini kaydeden Çavuşoğlu, Azerbaycan'ın, işgal altındaki topraklarını geri almasıyla kalıcı barış için tarihi fırsat elde edildiğini söyledi.

Çavuşoğlu, "Ermenistan'la ilişkilerimizde normalleşme sürecine hazır olduğumuzu açıkladık. Ermenistan'ın da bölgesel barış ve refah için bu fırsatı kullanacağını umuyoruz." diye konuştu.

Türkiye'nin, Avrupa Birliği'yle (AB) ilişkileri geliştirme iradesine işaret eden Çavuşoğlu, "Ancak bunun için AB'nin de ülkemize karşı aynı iradeyi ortaya koyması gerekiyor. Sayın Cumhurbaşkanımız bu hususları geçen hafta sonu Roma'da AB Konseyi Başkanı Charles Michel ve Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen'e de yineledi." ifadelerini kullandı.

Çavuşoğlu, NATO'nun, kendisini değişen uluslararası güvenlik parametrelerine uyarlama sürecinde olduğunu belirterek, "NATO'nun en büyük ikinci askeri gücü olarak bu sürece katkılarımızı milli çıkarlarımız temelinde sürdürüyoruz." dedi.

"Yapıcı diyaloğu sürdürüyoruz"

Türkiye'nin Rusya'yla ilişkilerinin gelişmeye devam ettiğini kaydeden Çavuşoğlu, "Suriye'den Libya'ya ve Karabağ'a kadar birçok alanda iletişim halindeyiz. Görüş ayrılıklarımız var ancak karşılıklı hassasiyetleri gözeterek yapıcı diyaloğu sürdürüyoruz. Ukrayna konusu bunlardan biri. Kırım'ın yasa dışı ilhakını tanımadık, tanımayacağız. Kırım Tatarı soydaşlarımızın güvenlik ve refahı için çabalarımızı sürdüreceğiz." değerlendirmesini yaptı.

Çavuşoğlu, Orta Asya'daki ülkelerle yüksek düzeyli stratejik iş birliği ve istişare mekanizmalarının canlandırıldığını, bu yıl Semerkant'ta başkonsolosluk açıldığını anımsattı.

Ahmet Yesevi'nin memleketi Türkistan'da inşa edilen havaalanına, Türk Hava Yolları (THY) seferlerinin başladığına işaret eden Çavuşoğlu, "Türk Konseyi'nin profilini yükseltiyor, uluslararası teşkilat statüsü kazandırıyoruz. Eylül sonunda İstanbul'da, Afganistan'ı da ele aldığımız Dışişleri Bakanları Toplantısı'na ev sahipliği yaptık." ifadelerini kullandı.

Çavuşoğlu, 12 Kasım'da İstanbul'da yapılacak zirvede dönem başkanlığının devralınacağını vurguladı.

"Uygur Türklerinin temel hak ve özgürlükleri korunmalı"

Çin'le ilişkilerin karşılıklı saygı ve çıkarlar temelinde yürütüldüğünü kaydeden Çavuşoğlu, "Bunu yaparken Uygur Türkü soydaşlarımızın Çin'in eşit vatandaşları olarak temel hak ve özgürlüklerinin korunması gerektiğini hem ikili düzeyde hem uluslararası platformlarda vurgulamayı sürdürüyoruz. Son olarak, BM'de bir bildiriyle 42 ülkeyle birlikte Çin'i Uygur Türklerinin haklarına saygılı olmaya çağırdık." ifadelerini kullandı.

Diğer Asya ülkeleriyle ilişkilerin de "Yeniden Asya" açılımı çerçevesinde ivme kazandığına dikkati çeken Çavuşoğlu, şöyle devam etti:

"Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) ülkeleriyle ekonomi ve savunma sanayii alanında ilişkilerimiz güçleniyor. Endonezya ile bu yıl çok sayıda temasımız oldu. En son cumhurbaşkanlarımız Roma'da bir araya geldiler. Japonya ve Güney Kore'yle ticaretimizi dengeli hale getirip, savunma sanayi ile teknoloji alanlarında iş birliğimizi geliştirmek için çalışıyoruz. Geçen ayki Seul ziyaretimde, ilişkilerimizi derinleştirmek amacıyla önemli kararlar aldık."

Afrika Birliği ile üçüncü zirve 17-18 Aralık'ta

Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Türkiye'nin Afrika'da önemi artan bir ülke olduğunu, birçok üçüncü ülkenin Afrika konusunda Türkiye'yle istişare edip ortaklık yapmak istediğini anlattı.

Afrika'da büyükelçilik sayısının artırma çalışmalarının sürdüğünü belirten Çavuşoğlu, Togo, Liberya ve Gine Bissau'da büyükelçilik açılacağını kaydetti.

Çavuşoğlu, Afrika Birliği ile üçüncü zirvenin 17-18 Aralık'ta İstanbul'da yapılacağını hatırlattı.

Türkiye'nin uluslararası örgütlerdeki yükselen profili ve artan etkisiyle küresel ağırlığının pekiştiğini dile getiren Çavuşoğlu, "Sayın Cumhurbaşkanımızın 'Dünya 5'ten büyüktür' ifadesi etrafında, etkin çok taraflılığı savunuyoruz. Bu bakımdan Yeni Türkevi'nin açılışı ses getiren, sembolik önemi de bulunan bir etkinlik oldu. Eylüldeki açılışı Sayın Cumhurbaşkanı'mızın teşrifleriyle yaptık. BM Genel Sekreteri ve çok sayıda lider ve dışişleri bakanı da bu açılışa katıldı." dedi.

Çavuşoğlu, BM'nin etkin çok taraflılığın merkezi olması, daha adil ve kapsayıcı bir yapıya kavuşması çağrısının, her düzeyde dile getirildiğini de belirterek, "Değerli büyüğüm Büyükelçi Volkan Bozkır, BM Genel Kurul Başkanlığı görevini başarıyla tamamladı. Bu göreve seçilmesi ve performansı BM'deki etkin rolümüzün bir göstergesi oldu. Keza, UNESCO Genel Konferans Başkanlığını da bir başka Büyükelçimiz Altay Cengizer başarıyla yürüttü." ifadelerini kullandı.

"Hadsiz çıkışlara müsamaha göstermeyeceğimizi herkes gördü"

Çavuşoğlu, Türkiye'de devam eden bir yargı süreciyle ilgili olarak geçen ay 10 büyükelçinin ortak açıklamasının, toplumun her kesiminde haklı bir hassasiyet yarattığını belirterek, bu hadsiz girişime hemen tepki gösterdiklerini anımsattı. Büyükelçilerin, bakanlığa çağırılarak, Bakan Yardımcısı tarafından sert şekilde uyarıldığını kaydeden Çavuşoğlu, " Sayın Cumhurbaşkanı'mızın kararlı duruşu sayesinde, büyükelçiler yanlışlarını düzeltmek için bir açıklama yaptılar. Bu tür hadsiz çıkışlara müsamaha göstermeyeceğimizi bir kez daha herkes gördü." dedi.

Terörle mücadelenin küresel bir tehdit olduğunu ve uluslararası iş birliği gerektirdiğini her vesileyle gündeme getirdiğini söyleyen Çavuşoğlu, "PKK ve YPG'nin aynı terör örgütü olduğu gerçeğini anlatmaya devam ediyoruz. FETÖ'yle mücadelemiz aynı kararlılıkla devam ediyor. DEAŞ'la göğüs göğüse çarpışan tek NATO ülkesi olarak bu terör örgütüyle mücadelemizi de taviz vermeden sürdürüyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

"Daha fazla sorumluluk üstlenemeyeceğimizi vurguluyoruz"

Türkiye'nin, dünyada en fazla sığınmacıya ev sahipliği yapan ülke olarak, tüm uluslararası platformlarda öncü rol oynadığının altını çizen Çavuşoğlu, "Bu konuda daha fazla sorumluluk üstlenemeyeceğimizi vurguluyoruz. Sayın Cumhurbaşkanı'mız, G20 bünyesinde bir 'göç çalışma grubu' kurulmasını önerdi. Böylece adil paylaşıma yönelik somut sonuçlar alabilmeyi hedefliyoruz." diye konuştu.

Suriyelilerin gönüllü geri dönüşleri konusunda, 4 komşu ülkeyle birlikte başlatılması kararlaştırılan girişimin, Lübnan'daki hükümetin geç kurulması nedeniyle ertelendiğini anımsatan Çavuşoğlu, şöyle devam etti:

"Bu projeyi hayata geçireceğiz. Her halükarda, Suriyelilerin gönüllü geri dönüşleri meselesini uluslararası kamuoyunun gündemine sokmayı başardık. G20 Zirvesi marjında Sayın Cumhurbaşkanı'mız, muhataplarıyla görüşmede bu konuyu da gündeme getirdi. En son, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi de bu amaçla ülkemize geldi."

İklim değişikliğiyle mücadele

Türkiye'nin, iklim değişikliği konusunda Paris Anlaşması'nı onaylayarak tarihi bir adım attığını belirten Çavuşoğlu, "İklim değişikliğiyle mücadele konusunda atacağımız adımların mali olarak desteklenmesi için BM öncülüğünde bir grup ülke ve kuruluşla anlaşma imzaladık. Bu anlaşmayı uzun süredir müzakere ediyorduk." bilgisini paylaştı.

Türkiye'nin, Avrupa Yeşil Mutabakatı'na uyum konusunda da gerekli adımları attığını vurgulayan Çavuşoğlu, "Bu yaz yaşanan felaketler hepimizi etkiledi. Bakanlığımızda kurduğumuz Destek ve Koordinasyon Merkezi'miz harekete geçti. 13 ülkeden destek sağladık." ifadelerini kullandı.

Çavuşoğlu, kendisinin parlamenter diplomasiye önem verdiğini belirterek, parlamenter diplomasinin dış politikada kendilerine nasıl alan açtığını her vesileyle gördüğünü söyledi.

Dış politika konularına milli ve siyaset üstü bir bakış açısıyla yaklaştıklarını kaydeden Çavuşoğlu, kritik konularda muhalefeti bilgilendirmeye devam ettiklerini dile getirdi.

Dışişleri Bakanlığı ve ilgili kurumlarının 2022 bütçesi

Çavuşoğlu, Bakanlığın harcamalarının denetimi konusunda Sayıştay Başkanlığıyla yakın iş birliği içinde olduklarını belirterek, "2020 yılı harcamalarımıza dair eylülde bakanlığıma iletilen denetim raporundaki bulguları birimlerimiz dikkatle inceliyor ve gerekli düzenlemeleri yapıyoruz. Burada, Sayıştay ve Hazinenin görüş ayrılıklarını da söylemek isterim. Daha sonra sorulursa, bu konuda detaylı bilgi vermek isterim. Ama biz bakanlığımızla ilgili düzeltmeleri arkadaşlarımızla birlikte takip ediyoruz ve bu tespitlerden faydalanıyoruz." dedi.

Bakan Çavuşoğlu, 2021 yılında Dışişleri Bakanlığına 5,7 milyar lira ödenek tahsis edildiğini, yıl içerisindeki toplam ödeneğin 6,4 milyar liraya ulaştığını ve 2020 yılı kesin hesabına göre yıl sonu harcamanın 5,2 milyar lira olarak gerçekleştiğini bildirdi.

Dışişleri Bakanlığına 2022 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi ile 7 milyar 487 milyon lira ödenek tahsis edilmesinin öngörüldüğünü söyleyen Çavuşoğlu, Bakanlık bütçesinin yaklaşık yüzde 57'sinin yurt dışı teşkilatının harcamaları için kullanıldığını, yüzde 34'ünün katkı payı ödemeleri ve yurt dışındaki öğretmen, okutman ve din görevlileri maaşları için harcandığını kaydetti.

(Bitti)