Deneyde kullandıkları hayvanları üretiyorlar

SEDAT ŞİMŞEK - Celal Bayar Üniversitesi (CBÜ) Temel Tıp Bilimleri Başkanı ve Deney Hayvanları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Tuncay Varol, deneylerde kullanılan hayvanların üretimini gerçekleştirdiklerini, 4 hayvan için ruhsat aldıklarını söyledi.

Prof. Dr. Varol, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Hollanda'dan ithal edilen hastalıksız farelerin üretiminin merkez tarafından yapıldığını, üretilen hayvanların kurum içi ve kurum dışı deneylerde kullanıldığını belirtti.

Merkezin yaklaşık 2 yıl önce kurulduğunu ve ruhsatlı olarak faaliyete başladığını, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'ndan 18 Haziran 2012 tarihinde üretim ve bakım ruhsatı alındığını anlatan Varol, "Şu anda ruhsatlı olarak bu birim çalışmalarını sürdürüyor. Temelde ruhsatlandırma işlemini 4 hayvan için aldık. Bunlar rattus albinus (beyaz sıçan), beyaz fare, tavşan ve şu an elimizde yok ancak ruhsatı mevcut olan kobay ile ilgili ruhsatlandırma yapıldı. Bunlara uygun olarak standart kafes sistemleri kurulumu yapıldı" dedi.

Varol, üretilen türlerin önce Hollanda'dan ithal edildiğini anımsatarak şöyle konuştu:

"Buradaki deney hayvanlarının ataları Hollanda'dan ithal edildi. Bu şekilde burada üretimlerine devam ediyoruz. Özellikle laboratuvar çalışmaları için üretilmiş ve bu konuda sertifikalandırılmış hayvanlar. Mümkün olduğunca da birçok hastalıktan uzak tutuldukları, parazit içermedikleri ve insan sağlığına zararlı herhangi bir durumlarının olmadığını biliyoruz. Bu şekilde de başka hayvanlarla karıştırılmadan bu ithal edilen türlerin üretimini sürdürüyoruz. Elimizdeki hayvanlar özellikle deneysel çalışmalarda mümkün olduğunca standart verilerin elde edilmesi amacında oldukça uygun deney hayvanları olarak bulunuyor."

- Diğer üniversitelere de destek oluyorlar

Kurumda üretilen deney hayvanlarının çevredeki üniversite ve araştırmacılara da verildiğini ifade eden Varol, üretilen hayvanların ister kurum içi, ister kurum dışı olsun Etik Kurulu onayı olduğu takdirde talep eden araştırmacılara teslim edildiğini kaydetti.

Varol, şunları söyledi:

"Celal Bayar Üniversitemizin değişik birimlerinde yapılan deneysel çalışmalarda kullanılmak üzere hayvan taleplerine cevap vermeye çalışıyoruz. Bunun dışında yine kurum dışı olarak eğer yakındaki üniversitelerde, henüz daha kendi merkezlerini kuramamış ve kurma aşamasında olan üniversitelerdeki arkadaşlarımızın, araştırmacılarımızın ihtiyaçlarını karşılıyoruz. Onun için örneğin Ege Üniversitesi'ne, Adnan Menderes Üniversitesi'ne bu şekilde hayvan gönderdik. Onların da ihtiyaçlarını karşılıyoruz."

Merkezde artan talebe orantılı kapasite artırımının da gündeme geldiğine işaret eden Varol, mevcut yaklaşık bin sıçan, bin fareyi her an ellerinde bulundurduklarını vurguladı.

Deney hayvanlarının her birinin kategorize edildiğini, doğum tarihlerinin kayda alındığını söyleyen Varol, araştırmacılara talep ettikleri yaştaki hayvanların teslim edildiğini anlattı.

- "Bazı deney hayvanları için sahiplendirme dahi yapılabiliyor"

Deney hayvanları üzerinde Etik Kurulu'nun onay verdiği cerrahi farmakolojik, toksikolojik her türlü çalışma yapılabildiğine dikkati çeken Varol, öncelikle hayvanların refahını düşünerek, onlara acı çektirmenin en aza indirildiği çalışmaların olmasına dikkat edilmesi gerektiğini kaydetti.

Varol, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Çalışmalarda kullanılan hayvan sayısının araştırmanın yapılabilmesi için yeterli miktarda olmasına, gereğinden fazla hayvan kullanımını engellenmesine yönelik tedbirleri de içerecek şekilde bu çalışmaların planlanmasını istiyoruz. Bu merkezimizde de cerrahi bir salonumuz mevcut. Burada deney hayvanı üzerinde çalışmasını yapıp, yine daha sonra hayvanı buraya teslim ederek araştırmacı bakımının yapılmasını sağlayabiliyor. Araştırma bittiğinde deney hayvanları öldürülmeyecekse onları rehabilite ediyoruz. Bazı deney hayvanları için sahiplendirme dahi yapılabiliyor. Ama dediğimiz gibi bir hayvan başka bir deneyde bir daha kullanılmıyor."

Merkezde bir veteriner ve bir hayvan bakım elemanı ile 4 öğrencinin part time dönüşümlü çalıştığını söyleyen Varol, personel eksikliği bulunduğunu da sözlerine ekledi.