Cumhurbaşkanı Erdoğan: Hamas'ın Gazze planına yanıtı kalıcı barış için önemli bir adım

ABD Başkanı Donald Trump'ın uyarısının ardından Hamas, müzakere sürecine başlama konusunda olumlu sinyal verdi. El Cezire'nin aktardığına göre örgüt, "Detayların görüşülmesi için arabulucular aracılığıyla derhal masaya oturmaya hazırız" açıklamasında bulundu.

REHİNE TAKASI VE GAZZE'NİN GELECEĞİ

Hamas, Trump'ın planında yer aldığı şekilde hem ölü hem de sağ rehinelerin teslim edilmesine onay verdiğini bildirdi. Ayrıca, Gazze Şeridi'nin bağımsız teknokratlardan oluşacak bir Filistin heyetine devredilmesini kabul etti. Örgüt, uluslararası toplumun ve özellikle Arap ve İslam dünyasının girişimlerinin yanı sıra Trump'ın çabalarını da takdir ettiklerini ifade etti.

Hamas, Gazze'nin geleceği ve Filistinlilerin temel haklarının, uluslararası hukuka dayalı birleşik bir ulusal çerçevede ele alınması gerektiğinin altını çizdi.

El Cezire'ye konuşan üst düzey bir Hamas yetkilisi, Gazze'de tutulan rehinelerin 72 saat içinde serbest bırakılacağı yönündeki iddiaları yalanladı. Aynı yetkili, Gazze'nin geleceğine dair konuların, Hamas'ın da dahil olacağı geniş kapsamlı bir ulusal mutabakatla görüşülmesini önerdi.

Örgüt, elindeki silahlar da dahil olmak üzere tüm konuları müzakere etmeye hazır olduğunu belirtirken, Reuters'a konuşan bir başka yetkili, İsrail işgali sona ermeden silahların teslim edilmeyeceğini vurguladı.

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN: HAMAS'IN YANITI KALICI BARIŞ İÇİN ÖNEMLİ BİR ADIM

Hamas'ın Gazze'de ateşkes için hazırlanan plana yanıtı hakkında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, sosyal medya hesabından açıklama yaptı.

Erdoğan, yanıtın kalıcı barış için önemli bir adım olduğuna değinerek, "Hamas'ın Gazze'de ateşkesin tesisine yönelik plana verdiği yanıt, kalıcı barışın sağlanması noktasında yapıcı ve önemli bir adımdır. Şimdi yapılması gereken, İsrail'in tüm saldırılarını derhal durdurması ve ateşkes planına uymasıdır. Gazze'ye insani yardımların ulaştırılması ve kalıcı barışın sağlanması adına tüm adımlar vakit kaybetmeden atılmalı; küresel vicdanı derinden yaralayan bu soykırım, bu utanç tablosu artık son bulmalıdır" ifadelerine yer verdi.

Türkiye'nin iki devletli çözüm için mücadele edeceğine vurgu yapan Erdoğan, "Türkiye olarak görüşmelerin Filistin halkı için en hayırlı şekilde neticelenmesi, uluslararası toplumun da destek verdiği iki devletli çözümün hayata geçirilmesi için tüm imkânlarımızla mücadele etmeyi sürdüreceğiz" ifadelerini kullandı.

TRUMP'TAN HAMAS'A: KALICI BARIŞA YAKINIZ

Hamas'ın açıklamasına karşılık veren Trump, "Kalıcı bir barışa hazır olduklarını düşünüyorum" dedi. Rehinelerin güvenli şekilde serbest bırakılması için İsrail'in Gazze'ye yönelik bombardımanını durdurması gerektiğini belirten Trump, Hamas'ın mesajını Truth Social hesabından paylaştı.

Trump'ın paylaştığı metinde, Hamas'ın kapsamlı istişarelerin ardından planı değerlendirdiği, savaşın ve yıkımın sona ermesi, esir takası, insani yardımın girişine izin verilmesi ve işgalin reddi gibi başlıkları öncelikli gördüğü kaydedildi. Hamas, bu şartlar sağlandığında arabulucular aracılığıyla müzakerelere derhal başlamaya hazır olduğunu teyit etti.

Örgüt ayrıca, Gazze'nin yönetiminin ulusal mutabakata dayalı, Arap ve İslam ülkelerinin desteğini almış bağımsız bir teknokrat heyetine devredilmesini kabul ettiğini yineledi.

TRUMP'TAN TÜRKİYE'YE TEŞEKKÜR

Trump, sosyal medya üzerinden yayınladığı görüntülü mesajında Türkiye'nin de arabuluculuk rolüne dikkat çekerek teşekkür etti. Katar, Suudi Arabistan, Mısır ve Ürdün'ü de anan Trump, "Bugün çok özel bir gün, belki de eşi benzeri görülmemiş bir gün. Esirlerin bir an önce serbest bırakılmasını ve barışın tesis edilmesini istiyoruz. Buna çok yakınız" ifadelerini kullandı.

TRUMP'IN GAZZE PLANI

Beyaz Saray, Trump'ın 20 maddeden oluşan "Gazze Çatışmasını Sonlandıracak Kapsamlı Plan" adlı önerisini açıklamıştı.

Trump, Beyaz Saray'da kabul ettiği İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile düzenlediği ortak basın toplantısında, planın taraflarca kabul edilmesi halinde "savaşın" derhal sona ereceğini, İsrail'in Gazze'den kademeli olarak geri çekileceğini, Gazze'de Hamas'ın rolünün olmadığı yeni bir sürecin başlayacağını ve tüm esirlerin serbest kalacağını söylemişti.

Netanyahu da planın "savaş hedeflerini gerçekleştirdiğini" belirterek, destek açıklaması yapmıştı.

İŞTE 20 MADDELİK PLAN

ABD Başkanı Trump'ın sunduğu, Netanyahu'nun ise onay verdiği 20 maddelik Gazze planının detaylarını Beyaz Saray duyurdu. İşte o maddeler;

• Gazze, komşularına tehdit oluşturmayan, radikalleşmeden arındırılmış terörden uzak bir bölge olacaktır.
• Gazze, yeterince acı çekmiş olan Gazze halkının yararına yeniden inşa edilecektir.
• Eğer her iki taraf da bu teklifi kabul ederse, savaş derhal sona erecektir. İsrail kuvvetleri, esir değişimine hazırlanmak için üzerinde anlaşılmış sınıra çekilecektir. Bu süre boyunca tüm askeri operasyonlar — hava ve topçu bombardımanları dahil — askıya alınacak ve cephe hatları, kademeli ve tam geri çekilme için gerekli şartlar karşılanana kadar dondurulmuş halde kalacaktır.
• İsrail'in bu anlaşmayı kamuoyu önünde kabul etmesinden sonraki 72 saat içinde tüm rehineler — hayatta olanlar ve ölüler — iade edilecektir.
• Tüm rehineler serbest bırakıldığında, İsrail 250 müebbet hapis cezası almış mahkumu ve 7 Ekim 2023'ten sonra gözaltına alınan 1700 Gazzeliyi — kadınlar ve çocuklar dahil — serbest bırakacaktır. Hayatta olmayan her İsrailli rehinenin kalıntıları için, İsrail 15 ölü Gazzelinin kalıntılarını teslim edecektir.
• Tüm rehineler iade edildikten sonra, barışçıl bir şekilde birlikte yaşamaya söz veren ve silahlarını bırakmayı kabul eden Hamas üyelerine af tanınacaktır. Gazze'den ayrılmak isteyen Hamas üyelerine ise güvenli geçiş sağlanacaktır.
• Bu anlaşmanın kabul edilmesiyle birlikte, tam kapsamlı insani yardım derhal Gazze Şeridi'ne gönderilecektir. Asgari olarak, günlük yardımlar 19 Ocak 2025'teki anlaşmada belirtilen insani yardımlarla uyumlu olacaktır. Buna altyapının (su, elektrik, kanalizasyon) rehabilitasyonu, hastane ve fırınların yeniden inşası, molozların temizlenmesi için gerekli ekipmanların girişine izin verilmesi de dahildir.
• Gazze'ye insani yardımın girişi ve dağıtımı, Birleşmiş Milletler ve bağlı kuruluşları ile Kızılhaç üzerinden, diğer uluslararası kurumlar da işbirliği yaparak, tarafların müdahalesi olmadan devam edecektir. Refah sınır kapısının her iki yönde açılması da 19 Ocak 2025 anlaşmasında uygulanan aynı mekanizmaya tabi olacaktır.
• Gazze, geçici teknokratik ve siyasi açıdan tarafsız bir Filistin komitesi tarafından yönetilecektir. Bu komite, Gazze halkı için günlük kamu hizmetlerini ve belediye işlerini yürütmekten sorumlu olacaktır. Komite, nitelikli Filistinlilerden ve uluslararası uzmanlardan oluşacak ve yeni bir uluslararası geçiş kurulu tarafından gözetim altında olacaktır. Bu kurulun adı "Barış Konseyi" olacak ve Başkan Donald J. Trump başkanlığında toplanacaktır. Konseyde ayrıca eski İngiltere Başbakanı Tony Blair gibi isimlerin yanı sıra, açıklanacak diğer devlet başkanları yer alacaktır. Bu kurul, Trump'ın 2020'de açıkladığı barış planı ve Suudi-Fransız önerisi de dahil olmak üzere çeşitli öneriler üzerine Gazze'nin yeniden inşası için fonları yönetecek ve Filistin Yönetimi'nin fon programlarıyla uyumlu hale getirecektir. Bu kurul, uluslararası standartlara uygun bağımsız ve etkili bir yönetim yaratmak için çalışacaktır. Bu yönetim, Gazze halkına hizmet eden ve Filistinliler ile İsraillilerin barış içinde yaşamasını mümkün kılacak güvenilir bir idare oluşturmayı amaçlamaktadır.
• Gazze'yi yeniden inşa etmek ve canlandırmak için Trump'ın ekonomik kalkınma planı, Orta Doğu'daki bazı gelişmiş modern mucize şehirlerin inşasına yardımcı olan uzmanlardan oluşan bir heyet tarafından oluşturulacaktır. Çok sayıda düşünülmüş yatırım önerisi ve heyecan verici kalkınma fikirleri iyi niyetli uluslararası gruplar tarafından hazırlanmış olup, bu fikirler güvenlik ve yönetişim çerçevelerini sentezlemek ve bu yatırımların iş, fırsat ve gelecek için umut yaratacak şekilde kolaylaştırılmasını sağlamak amacıyla değerlendirilecektir.
• Özel bir ekonomik bölge kurulacak, tercih edilen gümrük tarifeleri ve erişim oranları katılımcı ülkelerle müzakere edilecektir.
• Hiç kimse Gazze'yi terk etmeye zorlanmayacak ve ayrılmak isteyenlerin bunu özgürce yapmalarına ve geri dönmelerine izin verilecektir. İnsanların kalmasını teşvik edeceğiz ve onlara daha iyi bir Gazze inşa etme fırsatı sunacağız.
• Hamas ve diğer gruplar, doğrudan veya dolaylı olarak, hiçbir şekilde Gazze'nin yönetiminde rol almamayı kabul eder. Tüm askeri, terör ve saldırı altyapıları, tüneller ve silah üretim tesisleri dahil olmak üzere, yok edilecek ve yeniden inşa edilmeyecektir. Bağımsız denetçilerin gözetiminde Gazze'nin askerden arındırılması süreci olacaktır. Bu, silahların kalıcı olarak kullanılamaz hale getirilmesini ve uluslararası finanse edilen bir geri alım ve yeniden entegrasyon programı ile desteklenecek onaylı bir tasfiye sürecini içerecektir; bu program bağımsız denetçiler tarafından doğrulanacaktır. Yeni Gazze tamamen müreffeh bir ekonomi inşa etmeye ve komşularıyla barışçıl bir şekilde bir arada yaşamaya bağlı olacaktır.
• Bölgesel ortaklar, Hamas ve diğer grupların yükümlülüklerini yerine getirmesini ve Yeni Gazze'nin komşularına veya kendi halkına tehdit oluşturmamasını garanti altına alacaktır.
• Amerika Birleşik Devletleri, Arap ve uluslararası ortaklarla birlikte geçici bir Uluslararası İstikrar Gücü (ISF) geliştirmek için çalışacaktır; bu güç derhal Gazze'ye konuşlandırılacaktır. ISF, Gazze'deki onaylı Filistin polis güçlerini eğitecek ve destek sağlayacak, ayrıca bu alanda geniş deneyime sahip Ürdün ve Mısır ile istişare edecektir. Bu güç uzun vadeli bir iç güvenlik çözümüne geçiş süreci olacaktır. ISF, İsrail ve Mısır ile birlikte sınır bölgelerinde güvenliği sağlamak için çalışacak ve yeni eğitilmiş Filistin polis güçleriyle birlikte hareket edecektir. Mal akışını yeniden başlatmak ve güvence altına almak için sınırların girişini önlemek kritik öneme sahiptir. Bir silahsızlandırma mekanizması ISF tarafından uygulanacak ve doğrulanacaktır.
• İsrail Gazze'yi işgal etmeyecek veya ilhak etmeyecektir. İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), silahsızlandırmaya bağlı standartlar, kilometre taşları ve zaman çizelgelerine göre geri çekilecektir; bu plan, IDF, ISF, garantörler ve Amerika Birleşik Devletleri arasında üzerinde anlaşmaya varılacaktır. Amaç, Gazze'nin artık İsrail, Mısır veya vatandaşlarına tehdit oluşturmamasıdır. Pratikte, IDF, işgal ettiği Gazze topraklarını kademeli olarak ISF'ye devredecek; ISF ile yapacakları bir anlaşmaya göre bu alanlarda geçici otorite kuracaklar ve sonunda tamamen Gazze'den çekileceklerdir. Ancak, yeniden ortaya çıkabilecek herhangi bir terör tehdidine karşı güvenliğini sağlamak için Gazze uygun şekilde güvence altına alınana kadar bir çevre güvenliği varlığı sürdürülecektir.
• Hamas bu öneriyi geciktirir veya reddederse, yukarıdakiler, ölçeklendirilmiş yardım operasyonları da dahil olmak üzere, IDF'den ISF'ye devredilen silah-sız alanlarda ilerleyecektir.
• Bir dinler arası diyalog süreci, hoşgörü ve barış içinde bir arada yaşama değerleri temelinde kurulacak; Filistinliler ve İsraillilerin zihinlerini ve anlatılarını değiştirmeye çalışılacak ve barıştan elde edilebilecek faydalar vurgulanacaktır.
• Gazze'nin yeniden kalkınması ve yönetimi ilerledikçe ve Filistin Yönetimi reform programı sadakatle uygulandıkça, nihayetinde Filistinlilerin kendi kaderini tayin hakkı ve devlet kurma yönünde inandırıcı bir yol için koşullar hazır olabilir; bu, Filistin halkının arzusu olarak kabul edilmektedir.
• Amerika Birleşik Devletleri, İsrail ve Filistinliler arasında, barışçıl ve müreffeh bir birlikte yaşam için siyasi bir ufuk konusunda bir diyalog başlatacaktır.