Çukurca'daki Patlama Davasının Gerekçeli Kararı Açıklandı

BARIŞ KILIÇ - Genelkurmay Askeri Mahkemesinin, Hakkari Çukurca'da el yapımı patlayıcının (EYP) infilakı sonucu 7 askerin şehit olması, 2'sinin yaralanmasına ilişkin davanın gerekçeli kararında, Hantepe yakınlarında bulunan, terör örgütünün döşediği EYP'nin aynı yerde imha edilmesi gerekirken, sanık Tuğgeneral Zeki Es'in emriyle imha edilmediği, kendisi ile uzman çavuş Fatih Taylan Çeker'in görev aldığı ekip tarafından terör örgütüne yönelik tuzaklama yapıldıktan sonra gömüldüğü, patlamanın da bu düzenek nedeniyle meydana geldiği ifade edildi.

Çukurca'da, 28 Mayıs 2009'da meydana gelen davaya ilişkin 7 sanık hakkında verilen hükmün gerekçesi açıklandı. Gerekçeli kararda, her sanık yönünden ayrı ayrı değerlendirmelerde bulunuldu.

Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) personelinin, olaydan önce Hantepe yakınlarındaki keşif faaliyeti sırasında 2 adet 120 milimetrelik havan mermisinin bir araya getirilmesiyle oluşturulan ve terör örgütünce döşenen EYP bulduğuna yer verilen kararda, düzeneğin ilgili mevzuat ile emir ve talimnamaler uyarınca bulunduğu yerde imhası gerekirken, Es'in emriyle imha edilmediği ve sanık jandarma uzman çavuş Fatih Taylan Çeker tarafından teröristlere yönelik tuzaklama yapıldıktan sonra dere yatağına gömüldüğü ifade edildi. Karara göre, 7 askerin şehit olmasına, 2 askerin ise yaralanmasına da bu düzenek yol açtı.

Tuğgeneral Es'in, mevzuat hükümlerine aykırı olarak EYP'ye yapılması gereken işlemlerin yapılmaması ve astı konumundaki jandarma uzman çavuş Çeker'e havan mermisinin yeniden döşenmesi emrini vererek, Askeri Ceza Kanunu'nun "madununa suç yapmak için emir vermek" suçunu işlediği sabit bulundu.

-"Asgari hususlar bile yerine getirilmedi"

EYP'nin döşenmesinin suç olduğuna dikkat çekilen kararda, bununla birlikte EYP'nin döşendiği yer konusunda Es ve Çeker dışında bölgede görevli unsurların haberdar olmadığı, koordinatları ve yeri konusunda personelin bilgilendirilmediği aktarıldı. Kararda, alınan bilirkişi raporundaki, "patlayan EYP açısından personelin zarar görmemesi için asgari hususların bile yerine getirilmediği" görüşü belirtildi.

Tuğgeneral Es hakkında, bu sebeplerle "bilinçli taksirle birden çok kişinin ölmesine ve yaralanmasına neden olmak" suçundan ceza hükmü kurulduğu kaydedildi.

Kararda, Es'in emriyle EYP'yi döşeyen uzman çavuş Çeker'in, "bulunan mühimmatı mevzuatta belirtilen şekilde imha etmeyip, yine mevzuat hükümlerine aykırı şekilde döşediği" gerekçesiyle, "emre itaatsizlikte ısrar" suçundan cezalandırılmasının kararlaştırıldığı anlatıldı.

Çeker'in, rütbe itibarıyla personelin zarar görmemesine ilişkin önlem alma yükümlülüğü bulunmadığına işaret edilerek, bu nedenle iddianame ve mütalaadaki gibi "bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüyle birlikte iki kişinin yaralanmasına neden olmak ve büyük zararlar doğuran emre itaatsizlik etmek" suçlarından cezalandırılmadığı belirtildi.

-Emekli Tümgeneral Kaya hakkındaki beraat kararı

Gerekçeli kararda, sanıklardan emekli Tümgeneral Gürbüz Kaya'nın, Askeri Savcılık iddianame ve mütalaasında, "Es hakkında kanuni takibat yapma yetki ve sorumluluğuna, sözleşmelere ve mevzuata aykırı şekilde patlayıcı yerleştirildiğini öğrenmesine, patlamanın sebebine ilişkin tereddütü bulunmasına rağmen, astını  kovuşturmadan kurtarmak kastıyla hareket etmek, soruşturma ve inceleme yapmamakla" suçlandığı anımsatıldı.

Patlamanın saat 23.30'da meydana geldiği, Kaya'nın, Es ile telefonla konuştuktan sonra Jandarma Asayiş Kolordu Komutanlığını sözlü olarak ve raporla bilgilendirdiği, tanık ifadelerine göre olay bildirim raporu hazırlanırken dahi patlayıcıların menşei konusunda bilgisi olmadığı, delil ve bilgilerin toplanarak Cumhuriyet savcılığına iletilmesi konusunda talimat verdiği, olaydan 2 gün 15 saat sonra da tahkikat heyeti oluşturulduğu anlatıldı.

Bunlar göz önüne alındığında, Kaya'nın, astını kovuşturmadan kurtarmak kastıyla hareket ettiği iddiasının sabit olmadığı vurgulanarak, beraatine karar verildiği açıklandı.

Kararda, diğer sanıklar hakkında verilen beraat hükmünün gerekçeleri de sıralandı.

-Askeri mahkemenin kararı

Genelkurmay Askeri Mahkemesi, Tuğgeneral Es'i "madununa suç yapmak için emir vermek" suçundan 6 ay 20 gün hapse çarptırırken, buna ilişkin hükmün açıklanmasını geri bırakmıştı.

Es,"bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümü ile iki kişinin yaralanmasına neden olmak" suçundan 6 yıl 8 aya mahkum edilirken, "hakikate muhalif rapor tanzim ve ita etmek" suçundan beraat etmişti.

Uzman çavuş Çeker, "emre itaatsizlikte ısrar" suçundan 3 ay 10 güne mahkum edilmiş, ancak buna ilişkin hükmün açıklanması geri bırakılmıştı.

Tümgeneral Kaya da "astının suçu hakkında kanuni takibatta bulunmamak", Yüzbaşı Nurettin Altay "büyük zararlar veren itaatsizlik", emekli Albay Rıza Atilla Erdoğan ve Yarbay Hakan Alaçam ise "ihmal suretiyle görevi kötüye kullanmak" suçlarından beraat etmişti. - Ankara