Çubuk'ta Deprem Etki Deneyi' Tatbikatı Tamamlandı

Çubuk'ta 30 yıllık olan ve kullanılmayan, ikiye bölünen boş binanın içine düzenek yerleştirildikten sonra gerçekleştirilen deney sonucu, yapıda çeşitli şiddetlerde meydana gelen hasarlar tespit edildi. Geçen hafta başlatılan ve ilk olması nedeniyle uygulamada meydana gelen bazı teknik sorunlar nedeniyle beklenenden uzun süren 'gerçek deprem etki deneyi'ni bilim insanları ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkilileri takip etti.

Binanın her bölgesine döşenen sistemlerle çeşitli şiddette meydana gelen hasar kayıt altında tutuluyor. Binanın ortasından pistonlar yardımıyla ikiye tarafa baskı uygulanan deneyde, deprem kuvvetinin nasıl bir sonuç vereceği analiz ediliyor.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğü Riskli Yapılar Daire Başkanı İsmail Raci Bayer, yığma binalar üzerindeki bilgilerini artırmak üzere ODTÜ ile yaptıkları protokol kapsamında ikinci 'gerçek deprem etki deneyi'ni başarıyla ve sorunsuz tamamladıklarını söyledi. Bayer, "Deneyimizi tahmin ettiğimiz gibi tamamladık. Teste tuttuğumuz binada oluşan tüm hasarları kayıt altına aldık. Bundan sonra daha detaylı sonuçları hocalarımız laboratuar ortamında rapor halinde sunacak. Kesin sonucu bizde merakla bekliyoruz. Çeşitli ülkelerde deney amaçlı orijinal ölçülerde bina inşa edilip deney yapılabiliyor. Ama bu kullanılmış mevcut bir bina o yüzden çok önemsiyoruz" dedi.

Proje koordinatörlerinden ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Yakut, bakanlıkla işbirliği içerisinde başlatılan proje kapsamında yığma binaların deprem anındaki davranışlarını ve nasıl bir ekiyle karşılaştıklarının sonucunda neler olduğunun sonuçlarını göreceklerini anlattı. Deneyi başarıyla tamamladıklarını ifade eden Yakut, "Deprem testinden binanın sağlam bir şekilde çıkmasını ilk olarak binanın etrafında hatıl çevrilmesine bağladık. Ancak sonuçları laboratuar ortamında daha da inceleyeceğiz. Ortalama 80 hattan okuma aldık. Elimizde birçok veri var. Bunların sonucunu daha sonra açıklayacağız" dedi.

ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Erdem Canbay ise açıklamasında ise, "Mevcut yapıya Ankara'da beklenen olası bir depremden çok daha fazla deprem etkisini uyguladık. Yapılan işlemde binanın yük taşıma kapasitesi bayağı yüksekti. İki katlı yığma bir bina olması ve çift boşluklu tuğla ile örülmesine rağmen bayağı esnek davrandı" diye konuştu. Tamamlanan deneyin ülkemizde birçok binayı temsil edeceğini ifade eden Canbay, bu binadan alınan sonuçları rahatlıkla tüm Türkiye'deki yığma binalarla karşılaştırabileceklerinin altını çizdi. Dünya da ve Türkiye'de ilk defa yapılan ve mevcut bir yığma bina üzerinde gerçek deprem etkisinin modellendiği deneyin, bilim dünyasında bir ilk sayılmasının dikkat çektiği belirtildi.

Elde edilen verilerin ODTÜ tarafından Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkililerine bir rapor şeklinde sunulacağı belirtildi. Bakanlık yetkilileri de mevcut yönetmeliği deney sonucuna göre uygulayarak, yığma binaları gereksiz yere riskli ilan etmeyecek.