CRIF, 2014 Yılı 4. Çeyrek Ekonomik Beklentiler Endeksi'ni Açıkladı
Yılın son çeyreğinde olumsuz beklentiler öne çıktı
CRIF'in her üç ayda bir fikir önderi konumundaki seçilmiş işadamlarının katılımıyla hesapladığı Ekonomik Beklentiler Endeksi bu yılın son çeyreğinde, bir önceki çeyreğe göre %1, geçen yılın aynı çeyreğine göre ise %3 oranında düştü.
CRIF 2014 Yılı 4. Çeyrek Ekonomik Beklentiler Endeksi, yılın son çeyreğinde, bir önceki çeyreğe oranla az da olsa olumsuz beklentilerin öne çıktığını ortaya koydu. 2014'ün son çeyreğinde 41,06 olarak hesaplanan endekste, bir önceki çeyreğe göre %1, geçen yılın aynı çeyreğine göre ise %3 oranında düşüş yaşandı. Endeksi oluşturan sorulara verilen yanıtların tamamına bakıldığında, iyimserlerin ortalaması geçen yılın aynı çeyreğine göre %3 oranında azalarak yüzde 41'i düştü. Geçen yılın aynı çeyreğinde %15 olarak hesaplanan kötümserlerin ortalaması ise bu yıl aynı çeyrekte %16'ya yükseldi. Beklentileri değişiklik göstermeyenlerin oranı ise geçen yılın aynı çeyreğine göre %2 oranında artarak %43 olarak hesaplandı.
Ekonominin genel gidişatına ilişkin olumlu beklenti düştü
Endeks çalışmasına katılan işadamlarına sorulan, 'Önümüzdeki çeyrekte genel ekonomik ortam nasıl bir seyir gösterecek?' sorusuna verilen yanıtlardaki 'Olumlu beklentiler', üçüncü çeyreğe göre 14 puan birden gerileyerek %17'ye geriledi. 'Olumsuz beklentiler' ise yine aynı çeyreğe göre 9 puan artarak %42'ye yükseldi. 'Genel ekonomik ortam aynı kalacak' diyenlerin oranı ise üçüncü çeyreğe göre %5'lik artış göstererek %41 oldu.
Beklentiler sektörel olarak değerlendirildiğinde ise, katılımcıların 'Firmanızın içinde bulunduğu sektördeki ekonomik ortam nasıl bir gelişim gösterecek?' sorusuna 'Olumlu' beklenti ifade edenlerin oranı bir önceki çeyreğe göre 9 puanlık bir gerileme göstererek %36'ye indi.
Ciroda ve kârda beklenti yükseldi
Endekse göre; firma cirolarındaki beklentilerinde düşüşlerin keskin olmaması, nispeten iyimser bir tablonun oluşmasına yol açtı. 'Önümüzdeki çeyrekte firmanızın cirosu?' sorusu karşısında 'artacak' beklentisi ifade edenlerin oranı bir önceki çeyreğe göre yalnızca %1'lik bir düşüşle %64'e indi. 'Azalacak' diyenlerin oranı aynı çeyreğe göre 3 puanlık düşüşle %11, 'aynı kalacak' beklentisi belirtenlerin oranı ise 2 puanlık düşüşle %25 olarak gerçekleşti.
Kârdaki artış beklentisinin kaynağı kurdaki artış
'Önümüzdeki çeyrekte firmanızın net kârı?' sorusuna, 'Artacak' beklentisi ifade edenlerin oranı bir önceki çeyreğe göre 9 puan birden artarak %58'e yükseldi. 'Azalacak' beklentisinin oranı ise aynı çeyreğe göre 12 puan birden düşerek %8'e indi.
Ancak firmaların ciro ve net kâr artış beklentileri, istihdam beklentilerine olumlu yansımadı. 'Önümüzdeki çeyrekte firmanızın istihdamı nasıl olacak?' sorusu için olumlu beklenti ifade edenlerin oranı bir önceki çeyreğe oranla 6 puan gerileyerek %38'e, 'Azalacak' diyenlerin oranı ise %7'den %4'e geriledi. 'Aynı kalacak' beklentisi içinde bulunanların oranı ise bir önceki çeyreğe göre 9 puan artışla %58'e çıktı.
Seval: Sürekli kötümserlik resesyon riskini tetikler
CRIF 2014 Yılı 4. Çeyrek Ekonomik Beklentiler Endeksi'ni değerlendiren CRIF Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Selim Seval, endeks için görüş bildiren işadamlarının geride kalan üç ayda ekonomik gidişatın kötü olduğu düşüncesinden hareketle önümüzdeki üç ay için de beklentilerini olumsuza çevirdiğini söyledi. Ekonomideki gidişat için olumlu düşünenlerin bir önceki çeyreğe göre yarı yarıya azaldığını kaydeden Seval, "Endeksin bütününe baktığımızda iyimserlerin bir hayli azaldığını görüyoruz. Bu durum aslında hepimiz için tehlike çanlarının çalması demek. Herkes ekonomi hakkında kötümser olursa bu durum resesyona zemin hazırlar" dedi.
Endeksteki ilginç bir veriye de dikkat çeken Seval, "İşadamlarımız ekonominin gidişatını olumlu görmemelerine rağmen, içinde bulundukları sektör ve şirketlerinin ciro ve kâr beklentisi sorularına iyimser yanıt veriyor. Bu da aslında geçmiş deneyimlerin de etkisiyle şirketlerimizin fırtınalı durumlarda bile süreci iyi idare etmeyi bildiklerini ortaya koyuyor" dedi.
Ekonomik Beklentiler Endeksi veya diğer ülkelerdeki adıyla 'Business Optimism Index', iş çevrelerinin yakın gelecekte ekonominin geneline, sektörlerine ve şirketlerine yönelik beklentilerini yansıtan, tüm ekonomik oyuncular için güvenilir bir gösterge olma özelliği taşıyor.