Çin, Tayvan ile İlişkilerin İyileşmesi için 1992 Mutabakatı'nı Şart Koştu

Çin, egemenlik ihtilafı içinde olduğu Tayvan ile istişare mekanizmasının, Tayvan otoritelerinin 1992 Mutabakatı'nı tanıması şartıyla hayata geçirilebileceğini bildirdi.

Çin'in Tayvan İlişkileri Ofisi Sözcüsü Cu Fınglien, açıklamasında, Çin'in Tayvan Boğazlar Arası İlişkiler Birliği (ARATS) ile Tayvan'ın Boğaz İlişkileri Derneği (SEF) arasındaki diyaloğun sürdürülmesine dair değerlendirmede bulundu.

Sözcü Cu, diyaloğun sürdürülmesinin 1992 Mutabakatı'nın kabulüne bağlı olduğunu vurguladı.

Tayvan'da iktidardaki Demokratik İlerici Parti (DPP) otoritelerinin, 2016'da iktidara gelmesinden bu yana izledikleri bağımsızlık yanlısı politikalarının Ada'daki siyasi çözümsüzlüğün sebebi olduğunu savunan Cu, "DPP otoriteleri 1992 Mutabakatı'nı çarpıtıyor ve hatta reddederek Boğazın iki yakası arasındaki barışçı ilişkilerin gelişimine ve ARATS ile SEF arasında istişarelerin ve ilişkilerin temeline zarar veriyor." ifadelerini kullandı.

Tayvan'dan 4 Kasım'da SEF Başkanlığına seçilen Frank Wu, Çinli muhatapları ile ilişkilerin ve istişarelerin sürdürülmesine dair temennisini dile getirmişti.

1992 Mutabakatı

"1992 Mutabakatı", Tayvan Boğazı'nın iki yakasındaki tarafların, 1990'ların başında yürüttükleri görüşmelerin sonunda "tek Çin ilkesini" kabul ederek egemenlik sorununu belirsiz bırakma konusunda vardıkları uzlaşmayı ifade ediyor.

Ada'da 2016'dan bu yana iktidarda bulanan DPP, Tayvan'ın fiili bağımsızlığının korunmasını savunan bir siyasi çizgiyi temsil ediyor.

Tayvan'ın geleceğinin hangi hükümetin Çin'in meşru temsilcisi olduğuna dair tartışmasıyla tanımlanmasına karşı çıkan DPP'li siyasetçiler, Tayvan'ın müstakil varlığının ve fiili bağımsızlığının koruması gerektiği fikrine yakın duruyor.

Çin-Tayvan anlaşmazlığı

Çin'de İkinci Dünya Savaşı'nın ardından Çan Kay-şek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Koumintag) güçleri ile Mao Zıdong önderliğindeki Çin Komünist Partisi (ÇKP) güçleri arasında yaşanan iç savaşta galip gelen komünistler, 1 Ekim 1949'da Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ilan etmişti.

İç savaşı kaybeden Koumintag üyeleri ise Tayvan'a yerleşip 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarının Ada'da devam ettiğini ileri sürerek, burada geçici hükümet kurmuştu.

Çin Halk Cumhuriyeti'nin kendi topraklarının parçası olduğunu savunduğu Tayvan, 1949'dan bu yana fiili bağımsızlığa sahip bulunuyor. Çin ana karası ile Tayvan arasındaki ayrılık hala sürüyor.

Son yıllarda Tayvan üzerindeki askeri baskıyı artıran Pekin yönetimi, Ada'nın ana kara ile yeniden birleşmesi için gerekirse güç kullanımını dışlamayacağını vurguluyor.