Çin-Filipinler İhtilafında Gemiler Arasında Çarpışma

Çin, Filipinler'e ait resmi bir geminin, Güney Çin Denizi'nde iki ülke arasında ihtilaflı Scarborough Sığı yakınında Çin Sahil Güvenliği gemisine bilerek çarptığını ileri sürdü.

Çin Sahil Güveliği Sözcüsü Gan Yü, yaptığı açıklamada, Filipinler'e ait 10'dan fazla resmi geminin, Çinlilerin "Huangyan" olarak adlandırdığı sığın çevresindeki sulara izinsiz girdiğini belirtti.

Çin Sahil Güvenliğinin su fışkırtarak ve diğer kontrol tedbirleriyle gemilere müdahalede bulunduğunu bildiren Gan, bir Filipin gemisinin uyarıları görmezden gelerek Çin gemisine bilerek çarptığını iddia etti.

Gan, olayı "ihlal" ve "provokasyon" olarak niteleyerek, çarpışmanın sorumluluğunun Manila yönetiminde olduğunu savundu.

Çin, ihtilaflı sığlığı "doğa koruma alanı" ilan etmişti

Bölgede kıyıdaş ülkelerle farklı egemenlik ihtilafları bulunan Pekin yönetimi, 11 Eylül'de, Filipinler ile ihtilaflı Scarborough Sığı'nı "ulusal doğa koruma alanı" olarak belirlediğini duyurmuştu.

Sığın kendi münhasır ekonomik bölgesi içinde yer aldığı savunan Manila yönetimi, karara tepki göstermişti. Filipinler Dışişleri Bakanlığı, Çin'in bu sığı ulusal doğa koruma alanı ilan etmesinin "bölgeyi işgale yönelik açık bir bahane" olduğunu belirterek, kararın derhal geri çekilmesi ve uluslararası hukuk yükümlülüklerine uyulması için çağrıda bulunmuştu.

Washington yönetimi de bu konuda Filipinler'i desteklediğini bildirmiş, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, yaptığı açıklamada, "Çin'in istikrarsızlaştırıcı planına karşı müttefikimiz Filipinler'in yanındayız." ifadesini kullanmıştı.

Scarborough Sığı

Üçgen biçimli, ortasında lagün bulunan deniz bendi Scarborough Sığı, Güney Çin Denizi'nin doğusunda, Filipinler'in kuzeyindeki Luzon Adası'na 120 deniz mili (222 kilometre) mesafede yer alıyor.

Filipinler'in "Panatag", Çinlilerin "Huangyan" adını verdiği sığlık, halen iki ülkenin çatışan egemenlik iddialarını seyrüsefer faaliyetleriyle sergilediği bir bölge olma özelliği taşıyor.

Bölgede 2012'de Filipinler Sahil Güvenliğinin kaçak avlandıkları gerekçesiyle 8 Çin balıkçı gemisini alıkoyma girişimi, Çin Sahil Güvenliğinin olaya müdahalesiyle iki ülke arasında gerilime dönüşmüştü. Sürtüşmelerin ardından Çin, resifin kontrolünü ele geçirmişti.

Güney Çin Denizi anlaşmazlığı

Güney Çin Denizi, kıyıdaş ülkelerin bağımsızlıklarını kazandığı İkinci Dünya Savaşı sonrasından bu yana bölge ülkeleri arasında egemenlik ihtilaflarının odağında yer alıyor.

Çin, ilk kez 1947'de yayımladığı haritayla Güney Çin Denizi'nin yüzde 80'i üzerinde egemenlik iddiasında bulunurken, yer altı kaynakları açısından zengin bölgede Filipinler'in yanı sıra Vietnam, Brunei ve Malezya hak iddia ediyor.

Çin'in bölgedeki ihtilaflı adalarda üsler inşa etmesine, askeri unsurlarının yanı sıra sivil gemi filolarıyla varlık göstermesine, bölge ülkelerinin yanı sıra ABD karşı çıkıyor.

Hollanda'nın Lahey kentindeki Daimi Tahkim Mahkemesi, 2016'da Filipinler'in başvurusuyla verdiği kararda, Çin'in Güney Çin Denizi'nde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal olmadığına hükmetmişti.