Çin'e karşı kurulan Quad ittifakı Biden'ın bölge ziyaretiyle öne çıkacak

Çin'i çevreleme amacı taşıyan ve dörtlü güvenlik diyaloğu olarak bilinen Quad ittifakının Tokyo zirvesi, ABD Başkanı Joe Biden'ın bölge ziyaretiyle öne çıkmaya hazırlanıyor.

Göreve geldiği Ocak 2021 sonrası ilk Asya ziyaretine çıkan ABD Başkanı Biden, Tokyo temasları kapsamında yarın düzenlenecek Quad Liderler Zirvesine katılacak.

Avustralya'nın yeni Başbakanı Anthony Albanese ile Hindistan Başbakanı Narendra Modi'nin de katılacağı zirvede Doğu Çin Denizi ve Güney Çin Denizinde seyrüsefer emniyetinin önemi vurgulanacak.

Japonya'nın önderliğinde yürütülen "Serbest ve Açık Hint-Pasifik" vizyonu üzerinde kapsamlı görüş alışverişi yapılacak zirvede Quad liderleri, Kovid-19 aşılarının durumu, ülkelerdeki altyapı yatırımları, yarı iletken çipler dahil kritik teknolojilere yönelik iş birliği imkanlarını da ele alacak.

Çin'e karşı gayriresmi stratejik forum şeklinde bilinen ve "Asya'daki demokrasi yayı" olarak nitelendirilen Quad, düzenli toplantılarla bilgi alışverişinde bulunuyor.

AA'ya konuşan diplomasi ve uluslararası ilişkiler uzmanları, bölgesel etkisini artıran "Çin'i çevreleme" hedefi taşıdığı kaydedilen Quad'ın yarınki zirvesinde liderlerin, Asya bölgesine yönelik, hem ikili hem de bölgesel diyalog fırsatı arayacağını söyledi.

Sasakawa Peace Foundation (SPF) Japonya uzmanı Akimoto Satohiro, Biden yönetiminin son dönemde Rusya-Ukrayna krizine yoğunlaştığına dikkati çekerek, "Bu zirvede Asya'ya da önem verildiği vurgulanacak." diye konuştu.

Potansiyel gösterme fırsatı

Stimson Center Kıdemli Uzmanı Tatsumi Yuki, Biden dahil liderlerin, "statükonun güç kullanılarak değiştirilmesine karşı çıkılmasına yönelik kararlılıklarını vurgulayacaklarını" belirterek, bunun Çin'e de mesaj içereceğini söyledi.

Australian National University kamu politikası danışmanlarından William Stoltz diyalog kapsamında şimdiye kadar "diplomatik coşku" yaşandığını kaydederek, bu zirve ile Quad'ın, "potansiyelini göstermek adına somut olarak yapılması gerekenlere odaklanılması" fırsatı sunabileceğine işaret etti.

Stoltz genel seçimlerinin galibi, İşçi Partisinin lideri Anthony Albanese'nin ülkenin başbakanı olarak, ilk uluslararası zirveye katılmasının önemine dikkati çekerek zirvenin, yeni başbakana, AUKUS anlaşmasını, doğrudan Biden ile müzakere etme fırsatı verebileceğini söyledi.

AA'ya konuşan Nakasone Barış Vakfı Başkanı ve Japonya'nın eski Washington Büyükelçisi Fujisaki İçiro, Quad'ın temellerini 15 yıl önce Japonya'nın attığını anımsatarak, "siyasi diyalog" şeklinde nitelediği oluşumun öneminin son dönemde bir kez daha ortaya çıktığını söyledi.

Çin'e odaklanılacak

Rusya-Ukrayna krizi sonrası bölge ülkelerinin bu diyaloğun önemini farkına vardıklarını kaydeden Fujisaki, diyaloğun "NATO benzeri bir yapılanmaya benzetilmesi" görüşüne katılmadı.

Fujisaki, Quad'ın siyasi bir oluşum olduğunu belirterek, "Quad, 'biz demokrasiyiz ve hukuka dayalı uluslararası hukuk doğrultusunda çalışıyoruz' diyor. Dolayısıyla NATO'dan çok farklı." diye konuştu.

SPF Kıdemli Uzmanı Watanabe Tsuneo da zirvenin "Hint-Pasifik'te istikrar arayışına" dikkat çekeceğini belirterek, "Çin ile nasıl baş edileceğine daha yoğun bir şekilde odaklanılacak." dedi.

Zirveye yönelik, Yeni Delhi merkezli Observer Research Foundation uzmanı Dhruva Jaishankar ile Broookings Institute uzmanı Tanvi Madan da dış politika dergisi Foreign Affairs için makale kaleme aldı.

Operasyonel farkındalık

İki uzman, Çin'in Solomon Adaları ile imzaladığı güvenlik anlaşmasının, Pekin yönetimine, Avustralya ve ABD topraklarına yakın bölgede deniz üsleri kurması fırsatı vereceğini anımsatarak, bunu, "(Çin'in) Hint-Pasifik'teki artan askeri hırslarının en son hatırlatıcı unsuru" olarak niteledi.

Jaishankar ve Madan, Quad ülkelerinin, bölgede çıkabilecek olası bir deniz krizine "gafil yakalanmaması için operasyonel farkındalıklarını güçlendirmesi" ve angajman kapsamını genişleterek Fransa, Kanada, İngiltere dahil Avrupalı partnerleriyle iş birliği arayışına girmesi gerektiğini söyledi.