CHP'nin Yerel Medya Çalıştayı... Cem Kaytan: "Gazetecilik Mesleğini Kimlerin Yapabileceğini Düzenleyen Gazetecilik Meslek Kanunu Yeniden...

Haber: TAMER ARDA ERŞİN- Kamera: MEHMET MEHMETLİOĞLU

Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu Genel Başkan Yardımcısı Cem Kaytan, CHP'nin Marmaris'te düzenlediği Yerel Medya Çalıştayı'nda; "Gazetecilik mesleğinde bu çarpık durumu ortadan kaldırmak için gazetecilik mesleğini kimlerin yapabileceğini düzenleyen gazetecilik meslek kanunu, teknolojik gelişmeleri göz önüne alıp günümüz koşullarına uygun olarak yeniden çıkartılmalıdır" dedi.

CHP, Marmaris Belediyesi ve basın meslek örgütlerinin iş birliği ile Muğla'nın Marmaris ilçesinde otelde düzenlenen "Anadolu Buluşmaları Yerel Medya Çalıştayı 2023" bugün başladı. Çalıştaya Türkiye'nin dört bir yanından 300'e yakın basın mensubunun yanı sıra CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, CHP Genel Başkan Yardımcısı Eren Erdem, CHP Genel Başkan Yardımcısı Semra Dinçer, CHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın, CHP İstanbul Milletvekili Yüksel Mansur Kılınç, eski CHP İzmir Milletvekili Atila Sertel, Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Gürün, Marmaris Belediye Başkanı Mehmet Oktay, Bodrum Belediye Başkanı Ahmet Aras, RTÜK üyeleri İlhan Taşcı ve Tuncay Keser,  CHP Muğla İl Başkanı Zekican Balcı, Türkiye Gazeteciler Sendikası Genel Başkanı Gökhan Durmuş, Çağdaş Gazeteciler Derneği Başkanı Kıvanç El, Basın Konseyi Başkanı Pınar Türenç, Türkiye Gazeteciler Federasyonu Genel Başkanı Yılmaz Karaca, İzmir Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Dilek Gappi, Gazeteciler Cemiyeti Genel Sekreteri Kenan Şener, Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu Genel Başkan Yardımcısı Cem Kaytan, Küresel Gazeteciler Konseyi Genel Başkan Yardımcısı Hüsniye Karakoyun katıldı.

Cem Kaytan, çalıştayda şunları söyledi:

"MEDYA SEKTÖRÜ ÜNÜMÜZDE ADETA KADERİNE TERK EDİLMİŞTİR"

"Ekonomiki, siyasi ve teknolojik gelişmelerden yakından etkilenen medya sektörü; ülkemize son çeyrek asırda önemli bir değişim ve dönüşüm sürecine girmiş, ancak zaman içinde değişimlere pararlel olarak yaşanan sorunların çözümlenmesi bir yana günümüzde adeta kaderine terk edilmiştir.

"SORUNLAR, HEM AYRI HEM BİR BÜTÜN HALİNDE ELE ALINARAK ÇÖZÜM ÜRETİLMELİ"

Sektördeki sorunlar önem sırasına kadar alınamayacak kadar büyük, karmaşık ve birbirini etkileen niteliktedir. Medya sektörü, ekonomik sorunların yanı sıra yasal düzenleme eksiklikleri, basın özgürlüğü, yetişmiş eleman sıkıntısı, teknik altyapı, istihdam ve etik değerlin farkında olmadan ya da bilerek ötelenmesi gibi sorunlarla karşı karşıyadır. Yaşanan tüm bu sorunlara 2022 yılında TBMM'de kabul edilerek yürürlüğe giren 'basın kanunu' ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanunda basın özgürlüğünü kısıtlayıcı maddeler olmasından endişe edilmektedir. Bu nedenle özetleyici sorunlar, hem ayrı hem bir bütün halinde ele alınarak çözüm üretilmeli. Zaman geçirilmeden de uygulanmalıdır.

Türk basını, gazetecilik mesleğine ve bu mesleği kimlerin yapabileceğini düzenleyen gazetecilik meslek yasasına acilen ihityaç duymaktadır. Bilindiği gibi bu yasanın ilk adımı 5311 sayılı basın birliği yasasıdır. Basın birliği yasası, 28 Haziran 1938 tarihinde yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Türk basının da meslek odası düzeneği getirmek üzere çıkarılan basın birliği yasası, ne yazık ki sadece 8 yıl yürürlülükte kalmıştır. Gerek şube kongrelerinin yapılamaması, gerekse birçok bölgede gazete sahiplerinin toplantılara katılıp kurulan komisyonlarda görev almaması nedeniyle yasa sadece Anadolu Ajansı'nda uygulanabilmiştir. Ardından ortaya çıkan politik çekişmeler nedeni ile mesleği yerine getitrmek için birliğe, zorunlu üye olmayı gerektiren yasa 18 Haziran 1946'da yürürlülükten kaldırılmıştır.

"GAZETECİLİK MESLEĞİNİ KİMLERİN YAPABİLECEĞİNİ DÜZENLEYEN GAZETECİLİK MESLEK KANUNU, YENİDEN ÇIKARTILMALIDIR"

Günümüzde böyle bir yasa olmadığı için dileyen herkes eğitimine, bilgi ve birikimine bakılmaksızın gazeteciyim diyerek mesleğe başlayabilmektedir. Oysa gazetecilik, özel eğitim gerektiren bir meslektir. Buna karşın mesleğe girişte, gazetecilik alanında eğitim görmüş şartı bulunmamaktadır. Gazetecilik yapmak isteyen bir kimse eğitim seviyesi ne olursa olsun işe girebilmekte meslekte rahatlıkla yükselebilmektedir. Basın kuruluşları, hatta hiçbir kaydı olmayan haber siteleri yolda geçen herhangi birini eline bir fotoğraf makinesi, cep telefonu vererek istihdam edebilmektedir. Bunun bir nedeni de ucuz iş gücü eyleme dökebilmektir. Bu durum basın mesleğinin her türlü istismarına açık hale getirmektedir. Daha da üzücüsü ise habercilik, tehdit ve şantaj aracı olarak kullanılmaktadır. İşin acısı, bu tür insanları basın mesleğinden uzaklaştıracak herhangi bir yasal düzenleme bulunmamaktadır. Sektörde adına 'gazeteci' diyen ama gazetecilik değil; kirli çıkar ilişkilerinin odağı olan insanlar basın mesleğini kirletmekte toplumda niteliğini düşürmektedir.

Bu sözde gazeteciler siyasetçiler ile iş insanları ile ve kanun dışı kişilerle içli dışlı ilişkiye girmekte, rüşvet almakta, kişisel çıkarları uğruna basın mesleği onurunu ayaklar altına almaktan çekinmemektedirler. Gazetecilik mesleğinde bu çarpık durumu ortadan kaldırmak için gazetecilik mesleğini kimlerin yapabileceğini düzenleyen gazetecilik meslek kanunu, teknolojik geglişmeleri göz önüne alıp günümüz koşullarına uygun olarak yeniden çıkartılmalıdır. Böyle bir düzenleme fikir özgürlüğünü kısıtlayıcı değil; haber alma özgürlüğünü gerçek anlamda hayata geçirmeyi sağlayıcı nitelikte olmalıdır.

Siyasetçilerin, akademisyenlerin, hukukçuların, sendika ve basın meslek kuruluşlarının katkılarıyla çalışma grupları oluşturularak gazetecilik meslek yasası ülkemize kazandırılmalıdır. Bir yandan meslek yasası eksikliği, basın özgürlüğü, yetişmiş eleman sıkıntısı, teknik alt yapı, istihdam ve etik değerler farkında olmadan ya da bilerek ötelenmmesi gibi sorunlarla karşı karşıya olan medya sektörü diğer yandan ekonomik sorunlarla boğuşuyor. Yerel medya kuruluşlarının, çalışanlarının yaşamlarını sürdürebilmeleri için ele alınması gerekir."