CHP'nin "Bir Kapı Numarasında 40 Seçmen Var" Tespitine Nüfus Müdürlüğü'nden Açıklama: Aykırılık Tespit Edilirse Adres Kaydı Silinmektedir

İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü, CHP Genel Başkan Yardımcısı Onursal Adıgüzel'in seçmen kütükleriyle ilgili "2019 seçimlerinde Üsküdar'da bir kapı numarasında 40 seçmen olduğunu görünce gittik baktık. AK Parti'li meclis üyesinin evi çıktı" açıklamasına "Adres beyanı esnasında şüphe oluşması ya da aynı adreste ikamet eden diğer kişilerin itirazı halinde ise mülki idare amirinin emriyle kolluk vasıtasıyla inceleme yapılarak gerçeğe aykırılık tespit edilirse cezai yaptırım uygulanmakta ve adres kaydı silinmektedir" yanıtını verdi.

CHP'nin Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) seçmen kütüklerini doğrulamak için başlattığı çalışma tartışmaya neden oldu. İçişleri Bakanlığı, CHP'nin elindeki verilerin kişisel verileri koruma mevzuatına aykırı olduğunu ileri sürdü.

İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü'nden yapılan yazılı açıklamada, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun uyarınca genel müdürlüğün YSK tarafından belirlenen kriterler çerçevesinde adres bilgisi olan nüfus kayıtlarının Kimlik Paylaşımı Sistemi üzerinden anlık olarak paylaşıldığı kaydedilerek, şöyle dendi:

"YSK tarafından Genel Müdürlüğümüzden temin edilen ham verilerle birlikte 298 sayılı Kanunun 7'nci ve 8'inci maddelerinde belirtilen hususlara göre diğer kurumlardan aldığı verileri (Silah altında bulunanlar, askeri öğrenciler, kısıtlılar, kamu hizmetinden yasaklı olanlar) düzenlenerek seçmen kütüğü oluşturulmaktadır.

Seçmen kütüğüne esas veriler, YSK tarafından her seçim döneminde iki kez olmak kaydıyla talepleri halinde seçime giren siyasi partilerle paylaşılmakta ve varsa maddi hataların düzeltilmesi amacıyla seçim öncesi seçmen kütükleri askıya çıkarılmaktadır.

Ülkemizin bilişim alanındaki göz bebeği MERNİS; sağlıktan eğitime, bankacılıktan ulaşıma, adaletten sosyal hizmetlere kadar vatandaşımıza hizmet götüren her alanda sunulan hizmetlerin kaynağı olan MERNİS; dünyadaki ilk e-Devlet uygulamalarından biri olup, diğer ülkelerce imrenilmekte ve örnek alınmaktadır. Diğer ülkelere ilham kaynağı haline gelen MERNİS, ülkemizdeki her vatandaşımızın gurur duyacağı Türk mühendislerimiz tarafından oluşturulan yerli ve milli bir sistemdir. Aynı zamanda kurum ve kuruluşlarca verilen hizmetlerin omurgası olan MERNİS, 7/24 esasına göre 2 bin 100 kurum ve kuruluşa kesintisiz ve kusursuz bir şekilde hizmet vermekte olup, bugüne kadar da herhangi bir olumsuz durum yaşanmamıştır. Kişi bilgilerinde yanlışlık ya da hata olmadığının en büyük delili de bugüne kadar düzenlenmiş olan 76 milyon çipli kimlik kartı ve 9 milyon yeni nesil pasaporttur."

Bakanlık, CHP Grup Başkanvekili Engin Altay ve CHP Genel Başkan Yardımcısı Onursal Adıgüzel'in TBMM'de düzenlediği basın toplantısındaki açıklamalarına da yanıt verdi. Adıgüzel, şunları söylemişti:

"2019 seçimlerinde Üsküdar'da bir kapı numarasında 40 seçmen olduğunu görünce gittik baktık. AK Parti'li meclis üyesinin evi çıktı… Mesela 2018 seçimlerinden bir hafta önce 87 kişilik bir tablo gönderdik. Bunun içinde soyadı olmayan, 100 yaşının üstünde olup ilk defa oy kullanıyor diye görünenler vardı. Bunların hepsi 'ölü seçmen' dedik ve hepsinin seçmenliğini dondurdular."

Müdürlük, yazılı açıklamasında Adıgüzel'in sözlerine şöyle yanıt verdi:

"SOYADI OLMAYAN SEÇMEN OLDUĞU HUSUSU: Nüfus kayıtlarındaki geçmiş yıllardan gelen maddi hatalar yıllara sari olarak düzenli bir şekilde MERNİS veri tabanından incelenmekte ve tespit edilen kayıtlar, kaydın niteliğine göre kişilerin bizzat talebi üzerine idarece veya mahkeme yoluyla düzeltilmektedir. Bu kapsamda MERNİS veri tabanında yer alan 140 milyon nüfus kaydının incelenmesi esnasında soyadı olmadığı tespit edilen 30 kişiye (15 kayıt, 2003 yılı öncesinde Türk vatandaşı ile evlenerek vatandaşlık kazanan ve boşanması sonucu bekarlık soyadı olmayan kişiler) soyadlarını tamamlamaları için başvuruda bulunmaları gerektiği bildirilmiştir. Ancak bildirim yapılanların bir kısmının yurtdışında olması bir kısmının da başvuruda bulunmaması nedeniyle düzeltme yapılamamaktadır.

AYNI ADRESTE 40 KİŞİNİN BİRLİKTE İKAMET ETTİĞİ HUSUSU: 5490 sayılı Kanunun 50'nci maddesine göre yerleşim yeri adresi vatandaşların beyanı esas alınarak yapılmaktadır. Mevzuat gereğince bir adreste ikamet edebilecek kişi sayısına ilişkin kısıtlama bulunmamaktadır. Ancak adres beyanları sürekli ve düzenli olarak Genel Müdürlüğümüzce kontrol edilmekte olup şüphe duyulması halinde re'sen; adres beyanı esnasında şüphe oluşması ya da aynı adreste ikamet eden diğer kişilerin itirazı halinde ise mülki idare amirinin emriyle kolluk vasıtasıyla inceleme yapılarak gerçeğe aykırılık tespit edilirse cezai yaptırım uygulanmakta ve adres kaydı silinmektedir.

100 YAŞ ÜZERİNDEKİ İLK KEZ SEÇMEN OLDUĞU HUSUSU: 80 yaş ve üzeri kişilerden uzun süre işlem görmeyen (kimlik kartı ya da adres beyanı bulunmayan) kayıtlar tespit edilerek mülki idare amiri emriyle kolluk kuvvetlerince ölü olup olmadıkları araştırılmakta, yapılan araştırma sonucu ölü oldukları tespit edilenler nüfus kayıtlarından düşülmektedir. Bu işlem süreklilik arz etmekle birlikte, ölü olmadığı tespit edilenler adres beyanında bulunmaları halinde YSK tarafından seçmen kütüğüne ilk defa seçmen olarak dahil edilmektedirler. Ayrıca bilindiği üzere ülkemizde hiçbir zaman nüfusa kaydolmayan kişilerin de (saklı nüfus) var olmasından dolayı tespiti halinde bu kişiler de aynı uygulamaya tabi tutulmaktadır. Günümüz itibariyle MERNİS kayıtlarına göre 100 yaşın üzerinde yaşayan 15 bin 946 kişi bulunmaktadır.

Kanunlar çerçevesinde ülkemiz ve vatandaşlarımız için mesai mevhumu gözetmeksizin çalışan, teknolojik alanda ciddi başarılar sağlayan, birçok projede dünyada öncü olan kurumumuzun, sorumluluk sahibi olması gereken ana muhalefet partisi tarafından hedef alınması ve gerçeği aykırı beyanlarla gündem oluşturulmaya çalışılması üzüntüyle karşılanmıştır."

NE OLMUŞTU?

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun "Bizim elimizdeki seçmen bilgileri YSK'nin elinde yok" açıklaması tartışma yaratmıştı.

AKP Sözcüsü Ömer Çelik, Kılıçdaroğlu'nun sözlerini, "Nasıl erişmiş hem siyasi hem hukuki açıdan sorunlu bir ifade" ifadeleriyle eleştirmişti.

CHP'nin Yüksek Seçim Kurulu (YSK) temsilcisi Mehmet Hadimi Yakupoğlu ise Kılıçdaroğlu'nun ne anlatmak istediğini açıklamış, ellerindeki bilgilerin harfiyen doğru ve yasal olduğunu belirterek, çapraz kontrol yaptıklarını söylemişti.

CHP Sözcüsü Faik Öztrak ise "Biz YSK'den gelen ham verileri kontrol ediyoruz, il ve ilçe örgütlerimizden gelen bilgilerle bu verilerin tutarlılığını test ediyoruz, elimizdeki bilgilerle zenginleştiriyoruz ve YSK'nin yanlışlarını düzeltiyoruz" değerlendirmesinde bulunmuştu.