CHP'li Genç: Tarım ve Orman Bakanlığı'nın Bütçesi Sürdürülemez Hale Geldi

(TBMM) - CHP Kayseri Milletvekili Aşkın Genç, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın 2025 yılı bütçe teklifiyle ilgili "Bakanlık, borç batağında yüzüyorsa tarıma nasıl destek verecek? Bütçeler kağıt üzerindeki rakamlardan ibaret değil; her bir lira kırsaldaki bir ailenin ekmeği, ülkemizin geleceği, gıda güvenliğimizdir. Ülkemizin geleceği, tarımsal üretimde, ormanların korunmasında, çiftçimizin güçlenmesinde yatıyor" açıklamasını yaptı.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, bugün Tarım ve Orman Bakanlığı'nın 2025 yılı bütçesi görüşülüyor. CHP Kayseri Milletvekili Aşkın Genç, bakanlığın bütçesiyle ilgili yaptığı yazılı açıklamada, şunları saydetti:

"Bugün Plan ve Bütçe Komisyonu'nda yalnızca Tarım ve Orman Bakanlığı'nın bütçesi değil, aslında tarımın geleceğini, ormanların kaderini ve kırsal kalkınmanın sürdürülebilir olup olmadığı görüşülüyor. Bakanlığın 2023 yılı başlangıç ödeneği 133 milyar TL olarak belirlenmiş, ancak yıl sonunda 181 milyar TL'ye ulaşılmış. 2024 yılı bütçesi 283 milyar TL olarak öngörülmüş ama ocak-eylül döneminde bunun 210 milyar TL'si harcanmış. Geldiğimiz noktada 2025 yılı bütçesi 438 milyar TL'ye yükselmiş durumda. Bu rakamlar neyi gösteriyor? Bu bütçeler ne kadar verimli kullanılıyor? Sayıştay raporlarına baktığımızda hepsi belli oluyor.

"Sayıştay'a göre TKDK, usulüne uygun olup olmadığını bile kontrol etmeden kaynakları dağıtıyor"

Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu'nun (TKDK) hibe destekleri yerinde denetlenmeden dağıtılıyor. Sayıştay raporuna göre, kurum, projelerin usulüne uygun olup olmadığını bile kontrol etmeden kaynakları dağıtıyor. Bu hibeler çiftçimize, üreticimize ulaşmıyorsa bu paralar nerede? Kırsal kalkınmayı böyle mi sağlanıyor? Türkiye'nin tarımsal geleceğini bu sorumsuzlukla mı kurulacak? Bu bütçeyi yönetmekle görevli kurumların hibe desteklerini bile takip etmemesi, kaynakların nasıl heba edildiğini gösteriyor!

Orman Genel Müdürlüğü'nün yangın söndürme çalışmaları için havacılık bütçesinde yaşananlar tam anlamıyla bir yönetim skandalıdır. Sayıştay'ın raporuna göre, orman yangınlarında kullanılmak üzere ayrılan 'Helikopter Alımı Projesi' kapsamında, 2012- 2018 yılına kadar fon hesabına 824 milyon TL aktarılmış, fakat 2018'den bu yana bu mali tablolar izlenmemiş. Uçak ve helikopter alımlarında yapılan harcamaların muhasebe kayıtları bile tutulmuyor. Yangınla mücadele için ayrılan bütçe bu kadar başıboş bırakılabilir mi? Her yıl onlarca yangında ormanlarımız yok oluyor ama bakanlık, yangın bütçesini takip etmeyi bile başaramıyor.

"Bakanlık 2023 yılı itibarıyla 175 milyar TL zarar etmiş"

Tarım ve Orman Bakanlığı'nın mali tablosu artık sürdürülemez durumda. Sayıştay raporlarına göre, Bakanlık 2023 yılı itibarıyla 175 milyar TL zarar etmiş. Bu birikmiş zarar, sadece Bakanlığı değil, çiftçilerimizi, gıda güvenliğimizi, ülkemizin tarımsal geleceğini ipotek altına alıyor. Çiftçiye destek olması gereken Bakanlık, borç batağında yüzüyorsa tarıma nasıl destek verecek? Çiftçilerimize mazot, gübre, yem desteğini nasıl sağlayacak?

Sayıştay'ın raporu gösteriyor ki, çiftçiye aktarılması gereken ödenekler başka alanlara yönlendirilmiş. 193 milyar TL harcama yapılmış ama bu harcamaların büyük bölümü başka projelere ve transferlere gitmiş. Kırsalda üretimi, verimliliği artırmak için kullanılması gereken paralar nereye harcanıyor? Bu sorumsuz harcama politikaları gıda enflasyonunu doğrudan etkiliyor. Soframıza gelen gıdanın maliyetinin artması, bakanlığın kötü yönetiminin bir sonucudur. Kendi giderlerini bile karşılayamayan bir Bakanlık, tarıma nasıl fayda sağlayacak?

"Her bir lira kırsaldaki bir ailenin ekmeği, ülkemizin geleceği, gıda güvenliğimizdir"

Çiftçinin borçları hızla artarken, Bakanlık kendisine ayrılan kaynakları doğru düzgün denetlemiyor, çiftçimize ulaşacak destekleri aktarmakta zorlanıyor. İktidar, kırsal kalkınmayı kağıt üstünde mi gerçekleştirecek?

Bütçeler kağıt üzerindeki rakamlardan ibaret değil; her bir lira kırsaldaki bir ailenin ekmeği, ülkemizin geleceği, gıda güvenliğimizdir. Eğer bu bütçeyi doğru kullanamayacaksak, bu parayı etkisiz projelere ve kontrolsüz harcamalara ayıracaksak, o zaman bu tarımsal geleceği nasıl koruyacağız? Ülkemizin geleceği, tarımsal üretimde, ormanların korunmasında, çiftçimizin güçlenmesinde yatıyor."