Cezayir Yerel Seçimlerindeki Sürprizler, Yükselişler ve Düşüşler

MUSTAFA DALA - Cezayir yerel seçimlerinde, Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika'nın fahri liderliğini yaptığı iktidardaki Ulusal Kurtuluş Cephesi (FLN) önemli oy kaybına rağmen ilk sıradaki yerini korudu. Siyaset sahnesine yeni giren iki parti "sürpriz" bir çıkış sergilerken, İslami eğilimli partilerin oyları ciddi şekilde geriledi.

Cezayir'de geçen hafta düzenlenen yerel seçimler kapsamında bin 541 belediye meclisi ile 48 il meclisinin yeni üyeleri belirlendi.

İçişleri Bakanlığı'nın açıklamasına göre, 2012'deki yerel seçimlerde yüzde 42,92 olan katılım oranı, yaklaşık 4 puan artarak bu sene yüzde 46,83'e yükseldi. Bu oran, Mayıs 2017'deki genel seçimlerde yüzde 35'i geçmemişti.

Cumhurbaşkanının partisi: Hezimet tadıyla galibiyet

Genel Sekreterliğini Cemal Velid Abbas'ın yaptığı iktidardaki FLN, bu seçimlerde de ilk sırada yer aldı. FLN, oyların yaklaşık yüzde 39'unu alarak belediyelerde 603 sandalye kazandı. FLN'nin bu kez birinciliği yaklaşık 400 sandalye kaybıyla elde etmesi, "hezimet tadıyla galibiyet" şeklinde nitelendirildi.

FLN, Abdulaziz Belhadim'in genel sekreterliği döneminde 2012'deki belediye seçimlerinde yaklaşık bin sandalyeyle yüzde 65 oranında başarı sağlamıştı.

Ulusal Demokratik Birlik'in çıkışı

İktidar partisinin kaybettiği ivmeye karşılık seçimde en büyük çıkışı koalisyon ortağı Ahmed Uveyhi liderliğindeki Ulusal Demokratik Birlik Partisi yaptı.

Ulusal Demokratik Birlik Partisi, belediye meclislerindeki sandalye sayısını 2012'ye göre yaklaşık 100 artırarak 451'e yükseltti. Oyların yüzde 26'sını alan parti, il meclislerinde ise 527 sandalyenin sahibi oldu.

İslami eğilimli partilerde gerileme

Seçimin en dikkat çekici sonucu ise ülkedeki İslami eğilimli partilerin oylarındaki düşüş ile buna karşılık Cezayir siyasetinde yeni sayılabilecek partilerin yükselişi oldu.

Aslında Cezayirli siyasi uzmanların çoğu, İslami eğilimli partilerin, neredeyse mercek altında görülen yeni kurulmuş partiler karşısında böylesine gerileyeceğini hesaba katmadı. Bu durum, 1990'daki seçimlerde sandalyelerin yarısından fazlasını alan İslami eğilimli partileri zor durumda bıraktı.

Ülkedeki en büyük İslami eğilimli parti Toplumsal Barış Hareketi, belediyelerde iktidardaki klasikleşmiş iki partiden sonraki üçüncülük sırasını kaybederek altıncı sıraya geriledi.

Yeni kurulmuş partilerden Müstakbel 71, Cezayir Halk Hareketi ise 62 sandalye alarak Toplumsal Barış Hareketi'ni geride bıraktı. Sol görüşlü Sosyalist Güçler Partisi de belediyelerde 64 sandalyeyle ilk beşe girmeyi başardı.

İçişleri Bakanlığı, Toplumsal Barış Hareketi'nin belediyelerde 49 sandalye aldığını duyururken, parti bu sayının 51 olduğunu öne sürdü.

Toplumsal Barış Hareketi'nin yeni Genel Sekreteri eski bakan Abdulmecid Munasıra, il meclisleri bazında üçüncü sırada olduklarını belirterek seçimin kendileri açısından yenilgi olmadığını savundu.

Toplumsal Barış Hareketi'nden ayrılan eski Bayındırlık Bakanı Ammar Gül liderliğindeki Tac Koalisyonu belediyelerde 31 sandalye kazanırken, seçimlere ittifak halinde giren İslami eğilimli diğer üç parti (Nahda, Adalet ve Kalkınma, Bina) ise sadece 8 sandalye elde ederek 15'inci sırada yer aldı.

Nahda Partisi, 1997 genel seçimlerinde tek başına dördüncü sırada yer almış, 2002'de ise 3'üncü sıraya yükselmişti.

İslami eğilimli partilerin oylarındaki gerileme, kimileri tarafından "iktidarın bu partileri karalama ve zayıflatma çabası" olarak yorumlanırken kimileri de "söz konusu partilerin hükümete katılmalarının ardından cazibelerini kaybetmeleri" ya da "son senelerde belediyelerin işleyişi ve iç anlaşmazlıkların" bunda etkisi olabileceğini ifade ediyor.

Yeni partilerin beklenmeyen yükselişi

Cezayir siyasetinin yeni oluşumları, Abdulaziz Belıd liderliğindeki Müstakbel Partisi ile eski Ticaret Bakanı Amara Benyunus liderliğindeki Cezayir Halk Hareketi, yerel seçimlerde beklenmedik bir sıçrama gerçekleştirdi.

FLN'den doğan Müstakbel Partisi lideri Belıd, iktidar partisine bağlı iki öğrenci örgütünün liderliğiyle biliniyor. Ancak Belıd, 2004'te eski Başbakan ve parti genel sekreteri Ali Benflis ile Buteflika arasındaki şiddetli tartışmanın ardından merkezden ayrıldı.

Belıd, Benflis'in partisi "Özgürlük Öncüleri"ne katılmak yerine kendi partisi "Müstakbel"i kurarak 2014 seçimlerine girdi. Müstakbel Partisi bu seçimlerden, Buteflika ile Benflis'in ardından 3'üncü sırada çıktı.

Müstakbel Partisi, geçen hafta yapılan seçimlerde de belediyelerde 71 sandalye kazanarak üçüncü sırada yer alırken Benflis'in Özgürlük Öncüleri Partisi sadece 5 sandalye elde etti.

Kabileler bölgesinden Benyunus liderliğindeki Cezayir Halk Hareketi de seçimin kazananları arasında yer aldı.

Eski Ticaret Bakanı Benyunus, hükümetten çekilmeyi kabul etmediği için partisi "Kültür ve Demokrasi İçin Birlik"ten ayrılarak 2004 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Buteflika'yı destekledi.

Benyunus, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından Cezayir Halk Hareketi'ni kurdu, ancak iktidarın "Arap Baharı" karşısındaki endişeleri nedeniyle 2012 seçimlerinde başarı elde edemedi.

Buna rağmen Benyunus, "kovulduğu" partisi karşısında ilki Mayıs 2017 genel seçimleri, ikincisi de son yerel seçimler olmak üzere iki kez art arda başarı elde etti. Bu durumun, Benyunus'un özellikle Kültür ve Demokrasi için Birlik Partisi'nin kurucusu Said Saidi'nin ayrılmasının ardından parti tabanında yaşanan kutuplaşmadaki başarısını yansıttığı belirtiliyor.