Çatışmalar Soçi Olimpiyatları'nın Güvenliğini Tehdit Ediyor

HALİT GÜLŞEN - Silahlı faaliyet gösteren "Kafkasya Emirliği"nin Rusya Federasyonu'nda gelecek yıl düzenlenecek Soçi Olimpiyatları'nı hedef alan açıklamalarının ardından, bölgede iki hafta içinde çatışmalarda 11'i direnişçi, 4'ü polis 17 kişinin hayatını kaybetmesi, olimpiyatlarının güvenliğini tehlikeye sokuyor.

Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından Rusya'da yaşanan Birinci ve İkinci Çeçen Savaşları, uzun yıllar Kuzey Kafkasya bölgesinde güvenlik ve istikrar sorunlarına neden olmuştu. Rusya, 2009'da İkinci Çeçen Savaşı'nın resmen sona erdiğini ilan ettikten sonra bölgedeki hakimiyetini güçlendirerek istikrarı yeniden sağlamaya odaklanmıştı. Fakat yaklaşık son 4 yıldır, önceden sadece Çeçenistan ve kısmen Dağıstan'la sınırlı kalan çatışmalar, İnguşetya ve Kabardey-Balkar'a hatta Karaçay-Çerkes'e kadar yayılma eğilimi gösteriyor.

Çatışmaların 2014 Soçi Olimpiyatları için hazırlık yapılan Kuzeybatı Kafkasya'ya da yayılması ise güvenlik tartışmalarını gündeme getirdi.

-"Kafkasya Emirliği"nden Soçi olimpiyatlarına tehdit-

2007'de özerk Çeçen-İçkerya Cumhuriyeti'ni feshederek "Kafkasya Emirliği"ni ilan eden Doku Umarov, bu ay internet üzerinden yayınladığı bir video mesajında, direnişçileri "Soçi olimpiyatlarını engellemesine yönelik eylemlerde bulunmaya" çağırmıştı. Umarov'un açıklamalarının ardından, son iki haftada Dağıstan, İnguşetya ve Kabardey-Balkar'da meydana gelen çatışmalarda büyük artış görülürken, bölgede ek güvenlik önlemleri alınmaya başladı.

Umarov'un açıklamalarına ilk tepkiyi veren Çeçenistan Cumhurbaşkanı Ramzan Kadirov, Soçi olimpiyatlarına kadar Umarov'un yok edileceğinden emin olduğunu söyledi.

-Kabardey-Balkar'da operasyonlar yoğunlaşıyor-

Son iki haftada artan çatışmalarda dikkat çekici bir nokta da, olimpiyatlar için büyük yatırımların yapıldığı özerk Kabardey-Balkar Cumhuriyeti'nde 7 direnişçinin öldürülmesi. Olayların ardından, bölgedeki hazırlıkları sekteye uğratacak ve güven bunalımı yaratacak muhtemel eylemleri engellemek isteyen Rus güvenlik güçleri operasyonlarını yoğunlaştırmış durumda. Bölgeden gelen haberlerde, özellikle Baksan bölgesinde ilan edilen antiterör halleri sonrasında, operasyonların arttığı ve sıcak çatışmaların yaşandığı belirtiliyor.

Çatışmalar Kabardey-Balkar'ın yanısıra  İnguşetya'da da sürerken, geçen hafta iki direnişçinin öldürüldüğü açıklanmıştı. Daha sonra ise öldürülen direnişçilerden birinin Doku Umarov'un korumalarından İbragim Tsisdoyev olduğu bildirildi.

-Dağıstan'da siyasi çözüm arayışı-

Rusya'nın 2009'da Çeçenistan Savaşı'nın resmen sona erdiğini ilan etmesinin ardından, çatışmaların odağının Dağıstan'a kaydığı görülüyor. Rus makamlarının resmi verilerine göre de 2012'de ve 2013'in ilk yarısında Kuzey Kafkasya'da meydana gelen çatışmaların yarısından fazlasının Dağıstan'da yaşandığı açıklandı. Bu nedenle, dönem dönem Çeçenistan'daki Rus birlikleri de Dağıstan'a kaydırılarak operasyonlarda yer alıyor. Son iki haftada çatışmalarda 4 polis ve 2 direnişçi hayatını kaybetti.

Dağıstan'da çatışmalar sürerken, diğer taraftan soruna siyasi yollarla çözüm arayışları devam ediyor. Bu konuda son açıklama Dağıstan Cumhurbaşkanı Ramazan Abdulatipov'dan geldi. Abdulatipov, geçtiğimiz aylarda bir Rus televizyonunda katıldığı programda "Birbirimizi affetmeyi öğrenmeliyiz" diyerek, direnişçilerin "eve dönüşüne" yönelik yeni bir devlet komitesi kurulması ihtimalini gündeme getirmişti. Ancak bu konuda karar alıcılar arasında tam bir uzlaşmanın olmadığı ve Kremlin'in onay vermesinin zorunlu olduğu belirtiliyor.

-Medreselerin kapatılması

Uzmanlar, Dağıstan'da 2013'ün başından görevden alınarak Kremlin'in idaresinde görevlendirilen eski Cumhurbaşkanı Magomedsalam Magomedov döneminde,  özellikle bölgede yaşayan Selefilerle uzlaşı arayışlarının başlatıldığı ve bu yönde birçok görüşme gerçekleştiğini anımsatırken, yeni cumhurbaşkanı Ramazan Abdulatipov'un son aylarda bazı Selefi medreselerini kapatmasının da bölgede gerginliği tırmandığını kaydediyor. Bu konuda, Rusya'daki Memorial İnsan Hakları Merkezi Üyesi Oleg Orlov, güvenlik güçlerinin hukuk dışı uygulamalarının arttığına dikkat çekerken, cumhuriyetteki farklı İslami gruplar arasında görüşmelerin yeniden başlaması gerektiğini vurguluyor. - Ankara