Çanakkale Kara Savaşları'nın 99'uncu Yılı

Yeni Zelanda Genel Valisi Korgeneral Sir Jerry Mateparae, "Yeni Zelandalılar için Conkbayırı kutsal bir yer. Yeni Zelandalıların ruhları, kanları, terleri ve göz yaşlarının hepsi burada" dedi.

Mateparae, Çanakkale Kara Savaşları'nın 99'uncu yılı dolayısıyla Conkbayırı'nda bulunan Yeni Zelanda Anıtı önünde düzenlenen törende yaptığı konuşmada, 2010 yılında Anzak Koyu'ndan Conkbayırı'na doğru Yeni Zelanda yolundan tırmandığını, bu sırada 1915'te söz konusu sınır hattını savunmak için savaşan askerlerin ayak izlerini takip ettiğini söyledi.

O dönem tepelerden tırmanmaya çalışanlardan birinin de büyük babası olduğunu dile getiren Mateparae, "Yeni Zelandalı olmanın anlamında Anzak anma törenleri önemli bir yer almaktaysa Anzak ruhunu, dostluk, şefkat, cesaret ve bağlılık duygularını tüm gücüyle bağdaştırdığımız bu yerde hep birlikte bulunmak bir ayrıcalıktır" ifadesini kullandı.

Conkbayırı'nın, ülkesinin halkı için önemine değinen Mateparae, burasının ulusal hafızalarına bir kahramanlık simgesi olarak kazındığını bildirdi. Mateparae, şöyle devam etti:

"Yeni Zelandalılar için Conkbayırı kutsal bir yer. Yeni Zelandalıların ruhları, kanları, terleri ve göz yaşlarının hepsi burada. Uzun yıllar tarihçiler alınmış bulunan askeri kararların doğruluğunun ne olması gerektiğini tartışacaklar. Sanatçılarımız, oyun yazarlarımız, müzisyenlerimiz ve yazarlarımız, Conkbayırı'nın bizim için ne anlama geldiğini araştırmaya devam edecekler. Conkbayırını ele geçirmek, yarımadanın bu tarafındaki yüksek noktaları ele geçirmeyi amaçlayan daha geniş çaplı bir planın parçasıydı. Değerlendirmelere göre bu plan 6 aydır berabere devam eden durumu değiştirecek ve çatışmada üstünlüğü ele geçirecekti. Hırslı ve karmaşık bir plandı ve başarılı olamadı. Yeni Zelandalılar iki korkunç gün boyunca hattın bu tarafını ellerinde tutmayı başardılar ancak bu çok pahalıya mal oldu. 8 Ağustos 1915 günü şafak vaktinden önce Wellington Taburunun askerleri zirveyi ele geçirdi. Ağustos ayının o bunaltıcı sıcağında gün boyunca zorla tepeye sahip çıktılar, ardı ardına gelen saldırıları bertaraf ettiler. Ünlü komutanları Yarbay William Malone ile ardı ardına gelen Türk taarruzlarına karşı koydular."

"Mustafa Kemal için de bir onur beldesidir"

Sir Jerry Mateparae, Conkbayırı'nda hayatını kaybeden Yeni Zelandalıların çoğunun belli bir mezarı olmadığını, toprağın altında bir yerlerde yattığını ancak isimlerinin Kayıp Asker Anıtı'na işlendiğini anlattı.

Onların hatıraları etrafında fedakarlıkları için şükranlarını sunmak, duydukları üzüntünün yanı sıra gururu da göstermek amacıyla toplandıklarına işaret eden Mateparae, şunları kaydetti:

"Conkbayırı, Türk halkı için de kutsal bir alan. Türkler de harekat esnasında vatandaşlarının göstermiş oldukları büyük fedakarlıkları anmak üzere toplanıyorlar. Onlar da vatanlarını korumak için yiğitçe ve başarılı bir biçimde savaştı. Conkbayırı, savunma hattını organize eden ve daha sonra da Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk cumhurbaşkanı olan Mustafa Kemal için de bir onur beldesidir. Batı mevzilerindeki birçok savaş alanının aksine Anzaklar ve Osmanlıların savaştıkları alanlar, yapılaşma alanları veya birtakım tarım makinelerinin altında kalarak özelliğini yitirmemiş. Burada Yeni Zelanda, Avustralya, Türkiye ve Gelibolu harekatında savaşmış diğer ülkelerden ziyarete gelenler, mevzileri, yolları ve tünelleri görebilmekte, savaşan askerlerin ortamını hissedebilmektedir."

Mateparae, Yeni Zelanda, Avustralya ve Türkiye tarafından uzun yıllardır Anzak savaş alanında kazılar yapıldığını ve kalıntıların kayıtlarının tutulduğunu belirtti.

Söz konusu araştırmaların, gelecek yıllarda çocukları ve torunlarının Gelibolu'yu anlamasına yardımcı olacağına dikkati çeken Mateparae, "Mustafa Kemal Atatürk'ün 1934 yılında yazdığı vecizeler, Anzakların torunlarına, Anzak deneyiminin insancıl yönlerini anımsatabilir. Bu vecizeler her yıl Anzak Gününde Türkiye'nin Yeni Zelanda büyükelçisi tarafından Wellington'da okunmakta ve Türk ev sahiplerimizin misafirperverliğini ortaya koymaktadır" diye konuştu.

Barış duaları edilmesiyle devam eden tören, saygı duruşu, Türkiye ile Yeni Zelanda milli marşlarının çalınması, ülke temsilcilerinin anıta çelenkler konulmasıyla sona erdi. Türkiye adına çelengi, Çanakkale Valisi Ahmet Çınar bıraktı. - Çanakkale