Bütçe Görüşmeleri... CHP'li Bakırlıoğlu'ndan Tim Başkanı Gültepe'ye: "Şirketlerin Batması Demek, İşsizlik Demektir. Türkiye'nin Batmasıdır"

NİSANUR YILDIRIM

(TBMM) - CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda bütçe görüşmelerinde; Türkiye İhratçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe'nin "Ülke batıyor. Yüzde 50 faizle bir ülkenin ayakta kalma şansı yok" sözlerinden geri adım atarak "Firmalar batıyor' yerine sehven 'Ülke batıyor' dedim"  sözlerini eleştirdi. Bakırlıoğlu, "Şirketlerin batması demek, işsizlik, istihdam azalması demektir, Türkiye'nin batmasıdır. Başkan, 'Yüzde 50 faizle bu şirketler batar, bu ülke batar' diyor. Doğru, yüzde 50 faizle yatırım, üretim, ihracat, istihdam olmaz" dedi.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile bağlı ve ilgili kuruluşlarının 2025 yılı bütçe görüşmeleri sürüyor.

CHP Manisa Milletvekili ve Plan ve Bütçe Komisyonu üyesi Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu'nun konuşmasından satır başları şöyle:

"Aylık sanayi üretim endeksi rakamlarında toplam sanayi üretim endeksi haziranda yüzde 8,7 düşmüş, imalat sanayisindeki düşüş yüzde 11; İstanbul Sanayi Odası eylül raporuna baktığımız zaman 21 aylık daralmadan, talepte düşüşten, 10 sektörden 8'inde istihdamda düşüşten bahsediliyor. Siparişler azalıyor ve maliyet enflasyonundan bahsedilmekte; hakikaten de rakamlar kötü. Kapasite kapasite kullanım oranlarına bakıyorsunuz; 2022 ortalaması yüzde 77,2; 2023'te yüzde 76, biraz düşmüş. Son beş aya bakıyorsunuz, haziranda yüzde 76,3; eylülde yüzde 74,9; son beş aydır düşüyor.

"Toplam ihracatta yüksek teknoloji ürün ihracatının payı yüzde 3,4"

Teknoloji üretemiyoruz; cari olarak yüksek teknoloji ürün ihracatımız dolar bazında yüzde 50 artmış olabilir ama oransal olarak baktığımız zaman herhangi bir artış yok. 2019'da toplam ihracatımız içindeki payı yüzde 3,5'miş, 2021'de yüzde 3'müş, 2023'te yüzde 3,8'e çıkmış, 2024'ün ilk dokuz ayına bakıyorsunuz yüzde 3,4. Oysa 2002 yıllarında bu yüzde 6'larda, 5'lerdeydi. Bakıldığı zaman herhangi bir artış yok, burada bir sıkışmışlık var. Bir türlü yüzde 3'ü-4'ü bulamıyoruz. Hedefimiz ne? 2053'te yüzde 17. Yani bunlara ulaşmak hakikaten imkansız. Ne yapmak lazım? Yüksek teknoloji üretmek için bilgi üretmek lazım. Bilgiyi nerede üreteceğiz? Akademileride üreteceğiz. Akademilerimizin durumu ortada yani siz burada bilimsel yayınlardan bahsetmişsiniz. Sayı olarak bilimsel yayınlarda ciddi bir artış var, doğru. Ama milyon nüfusa düşen bilimsel yayınlara baktığımız zaman son 3 yılda herhangi bir gelişme yok; 2021'de 590, 2022'de 577, 2023'te 572. Gelişmiş olan ülkelerde bu rakamlar 2 bin, 2 bin 500. 1985 yılında Kore'yle aynı seviyedeydik biz, bugün Kore'de milyon kişi başına düşen bilimsel yayın bizim 3 katımıza çıkmış durumda.

"Ülke batıyor, bunu ben değil Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı söylüyor"

Ülke batıyor, bunu ben söylemiyorum. Bunu Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı (Mustafa Gültepe) söylüyor 'Türkiye batıyor' diyor. Daha sonra, birdenbire yanlış söylediği aklına geliyor 'Türkiye batmıyormuş, şirketler batıyormuş.' Şirketlerin batması demek, işsizlik demektir, istihdam azalması demektir, Türkiye'nin batmasıdır. Başkan, 'Yüzde 50 faizle bu şirketler batar, bu ülke batar' diyor. Doğru, yüzde 50 faizle yatırım, üretim, ihracat, istihdam olmaz.

"Kapanan şirketlerde yüzde 22'lik bir artış var"

Geçen bütçe görüşmelerinde zombi firmalardan bahsetmiştik. Teknik olarak batmış, verimsiz, enflasyonist ortamda düşük faizlerle, desteklerle ayakta tutulan firmalar bunlar. Bunların önümüzdeki yıllarda -bugünlerden bahsediyoruz- önemli tehditler getirebileceğinden bahsetmiştik. Çünkü bunlar düşük faizle ayakta duruyorlar, desteklerle ayakta duruyorlardı ve 'Faizlerin yükselmesi durumunda iflaslar gelebilir' demiştik. Bugün yüzde 50'lerin üzerinde faizler var ve iflaslar da konkordato başvuruları da arka arkaya gelmeye başladı. Kurulan ve kapanan şirketlere baktığımız zaman; kurulan şirketler 2024 yılının ilk dokuz ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 13,3 azalırken, kapanan şirketlerde yüzde 22'lik bir artış var.

"Nepotizmin şu anda Türkiye'de en fazla kol gezdiği yerlerden bir tanesi de ne yazık ki üniversitelerimiz"

Yapısal problemlerimiz var. Teknoloji üretemiyoruz. Teknoloji üretmenin de koşulları var. Nepotizmin olduğu bir yerde bilim üretme şansımız yok. Nepotizmin şu anda Türkiye'de en fazla kol gezdiği yerlerden bir tanesi de ne yazık ki üniversitelerimiz. Ne yapabiliriz? Doğrudan yabancı yatırımların artması demek, teknoloji üretimi konusunda da bir avantaj sağlıyor, dünyada bunun örnekleri var. Doğrudan yabancı yatırımlarına bakıyorsunuz. 2015'lerde, 2016'larda 13-19 milyar olan doğrudan yabancı yatırımı bugün 10 milyar dolarlara kadar düşmüş, bunun da büyük bir kısmı gayrimenkul yatırımı yani hizmet sektörüne yatırım gelmiş.,malat sektörüne gelen yatırım da göreceli olarak yıllar içerisinde düşmüş.

"Verimliliği daha az olan şirketlerin pazar payları daha fazla artmakta"

Verimlilik sorunumuz var. Yıllar içerisinde iş gücü verimliliğinde az da olsa bir artış söz konusu ancak toplam faktör verimliliğinde azalış söz konusu. İlginç bir şey, verimliliği daha az olan, daha az artan şirketlerin pazar payları daha fazla artmakta. Ben buna raporlarda rastladım, TÜSİAD'ın raporunda da var, çok ilginç bir şey bu. Bu da haliyle sektörlerin verimliliğini etkileyen bir şey. Buradan bu şuna gösterge olabilir. Esasında bizim hal böyleyse teşvik sistemini bir gözden geçirmemiz gerekmiyor mu? Yani etki analizleri doğru yapılıyor mu, yapılmıyor mu? Ciddi kaynaklar aktarılıyor, bu kaynaklar nerelere aktarılıyor? Bu soruları sormamız lazım."