Birleştiler Ama Bütünleşemediler

ANAYASANIN kabulüyle 23 Mayıs 1949'da Batı'da, Almanya Federal Cumhuriyeti (BRD) resmen kuruldu. 7 Ekim 1949'da da Doğu'da Demokratik Almanya Cumhuriyeti (DDR).

13 Ağustos 1961 tarihinde de iki Almanya'yı da ve Almanları da birbirinden ayıran 'utanç duvarları' örüldü. Yıllarca aynı kanı taşıyan Almanlar, iki ayrı ülkede ayrı yaşamaya zorlandı. Ancak dönemin Sovyetler Birliği Lideri Mihail Gorbaçov'un 'Perestroyka' (yeniden yapılanma) ve 'Glasnost' (saydamlık) politikası iki Almanya'nın birleşmesi yolunu açtı. Doğu Almanya olarak bilinen DDR'de halk tüm özgürlüklerini ellerinden alan sosyalist sisteme karşı 1989 yılı ortalarından itibaren 'kafa tutmaya' başladı.

"Halk biziz" sloganıyla aynı yıl ekim ayında Leipzig'de 'Pazartesi gösterileri' başlatıldı. Daha sonra da "Biz bir halkız" sloganıyla iki Almanya'nın birleşmesi için halk sokaklara döküldü. DDR rejimi 'halkın sesine boyun eğmek zorunda kaldı' ve iki Almanya arasındaki duvarlar 9 Kasım 1989 tarihinde delindi. Daha sonraki haftalarda da tüm duvarlar ve dikenli teller yok edildi.

Ve iki Almanya, 3 Ekim 1990'da Federal Almanya Cumhuriyeti çatısı altında resmen birleşti.

*

Ben o günlerde Batı Almanya olarak bilinen Federal Almanya Cumhuriyeti'nin o dönemdeki başkenti Bonn'daydım. İki ülke arasındaki duvarların delindiği akşamın ertesi günü Berlin'deydim. Tam bir coşku yaşanıyordu. Birleşme akşamı da Berlin'deydim.

'Reichstag' (Reich Meclisi) olarak bilinen Alman Parlamentosu (Federal Meclis) önünde düzenlenen 'Birleşme Töreni'ni yerinde izledim. Dönemin Cumhurbaşkanı Richard von Weizsaecker, eşi Marianne von Weizsaecker, Başbakan Helmut Kohl ve eşi Hannelore Kohl, Federal Dışişleri Bakanı Hans Dietrich Genscher, Almanya'nın eski Başbakanı Willy Brandt yan yanaydılar. Birleşmenin gururunu ve sevincini yaşıyorlardı.

'Reichstag'ın dev bahçesi erkenden dolup taşmıştı. Yan caddeler de öyle. Berlin kent merkezi de. 2 Ekim'i 3 Ekim'e bağlayan gece saat 24.00'ı gösterdiğinde, Alman Milli Marşı eşliğinde Alman bayrağı göndere çekilerek iki Almanya'nın birleşmesi resmen ilan edilirken gerçekten tam bir coşku yaşanıyordu.

Hiç tanımadıkları insanlara sarılıp bu coşkuyu kutlayan, sevinç gözyaşları dökenlere tanık olduk. Tarihi bir gün, tarihi bir geceydi. Almanya'nın tarihi yeniden yazılıyordu.

*

İşte bu hafta çarşamba günü yine iki Almanya'nın birleşmesi kutlandı.

Tarihi Brandenburg Kapısı'nda ve 17'nci Juni Caddesi üzerinde şenlik vardı. Eski Doğu Berlin sınırları içinde kalan Dom Katedrali'nde 'dini tören', 'Staatsoper' (Devlet Operası) binasında da 'devlet töreni' düzenlendi. Yapılan konuşmalarda demokrasi, birliktelik, özgüven ve hoşgörü öne çıkarıldı.

*

Evet iki Almanya birleşeli tam 28 yıl oldu. Yapılan kamuoyu yoklamalarına bakıyorum. Eski Doğu Almanya'da yaşayan her 10 kişiden 6'sı, yani yüzde 60'ı, bu süre içinde Almanların birbirine yakınlaşmadığı görüşünde.

Eski Batı Almanya'da yaşayanların yüzde 56'sı ise aksi görüşte. Hatta eski Doğu Almanya'da yaşayanların yüzde 22'si ilişkilerin 'kötüleştiği' görüşünde birleşiyor. Bu oran Batı'da yaşayanlar arasında yüzde 10'u geçmiyor. Doğu Almanların yüzde 56'sı Batıların kendilerine 'tepeden baktığı' görüşünde.

Batı Almanların yüzde 64'ü ise 'bu yaklaşım kesinlikle doğru değil' diyor. Evet, iki Almanya bundan tam 28 yıl önce birleşti. Yani iki Almanya, 3 Ekim 1990 tarihinde resmen bütünleşti. Ama aynı tarihte birleştikleri halde, 'Ossis' (Doğulular) olarak nitelenen eski Doğu Almanlar (sonradan dünyaya gelenler de) ile 'Wessis' (Batılılar) olarak adlandırılan eski Batı Almanlar (sonradan doğanlar da), aradan geçen bu 28 yıl içinde bir türlü bütünleşemediler.