Bin 900 Yıllık Antik Kent Kazısından 'Kaçak Su Kullanımına Ceza' Yasası Çıktı

Denizli'de bulunan Laodikya Antik Kenti'nde bin 900 yıl öncesine ait bir yazıtta, kaçak su kullanan ve kamuya ait suyu kendi işinde kullananlara günümüzün parasıyla 50 bin TL para cezası ve kent suyundan mahrum bırakılma gibi cezaların verildiğini belirten yasa maddeleri bulundu.

Denizli'nin Eskihisar Mahallesi'nde bulunan Laodikya Antik Kenti'nde çalışmalar devam ediyor. Denizli Büyükşehir Belediyesi'nin destekleriyle her geçen gün daha fazla ayağa kaldırılan antik kentte toplam 112 kişi çalışıyor. 12 ay boyunca yapılan çalışmalarda yeni bulgular ortaya çıkmaya devam ederken, son olarak Stadyum Caddesi olarak bilinen bölgede 'Su Yasası' bulundu. Tarih olarak MS. 114 yılında yazıldığı tahmin edilen ve Eyalet Valisi Aulus Vicirius Martialis'ten bahsedilen yazıtta günümüzde de benzerleri olan maddeleri olduğu görülüyor.

Su yasasında, "Her kim kente ait suyu kendi şahsi kullanımı için böler veya suya zarar verirse 5 bin dinar ödemek zorundadır. Kent suyunun ücretsiz olarak alınması veya resmi bir görevli tarafından özel şahıslara hibe edilmesi yasaktır. Su veya su borularına zarar veren kişilere 5 bin dinar para cezası uygulanır. Resmi görevli ya da bir vatandaş herhangi bir su hattı borusunu yerinden kaldırırsa 12 bin 500 dinar para cezası öder. Bu yasa ile birlikte su yollarına yakın arazisi bulunan hiç kimse suyu tarım için kullanamaz, tarlalarını bol su ile sulayamaz" gibi maddelerin yer alması dikkat çekiyor.

Denizli Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Zolan ve Laodikya Antik Kenti Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Celal Şimşek, gazetecilere yazıtı gösterdi. Yazıtı yerinde inceleyen Zolan, bulunan eserin çok önemli olduğunu söyledi.

Bölgede yapılan kazılarda su yasasına ulaşıldığını kaydeden Başkan Zolan, "Bin 900 yıllık su yasası çok önemli. Suyun kullanımı ile ilgili, suyun temizliği ile ilgili detaylı ve net düzenlemeler var. Suyun kaçak kullanımı ile ilgili çok ağır cezalar var. Günümüzde olduğu gibi o zamanlarda suyun çok değerli olduğunu görmekteyiz. Laodikya geçmişteki güzellikleri günümüze aktarıyor. Su yasasında yer alan maddeler kısmen bugün de geçerli gibi gözüküyor. Suyun düzenli ve kontrollü kullanılması gerekiyor. O zamanlarda da kaçak su kullanımına cezalar vardı. Şimdi de aynı şekilde cezalar var. Bin 900 yıl önce koyulan kurallar bugün de uygulanıyor" dedi.

Bin 900 yıl öncesine ait olan su yasasının önemine vurgu yapan ve özelliklerini anlatan Laodikya Antik Kenti Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Celal Şimşek, "30 satırlık su yasası M.S. 114 yılında Laodikya Meclisi tarafından hazırlanmış. Suyun Denizli'den bu bölgeye geldiğini düşünürsek suyun bölge için yaşamsal bir anlamı var. Bu nedenle suyun kirletilmesi, su yollarına verilecek zarar, kaçak su kullanımı çok ağır cezalar içeriyor. Günümüzde de suyun temiz tutulması için çalışmalar yapılırken bunun bin 900 yıl önce de yapılması çok önemli" dedi.

Maddeler arasında cezalar da olduğunu ifade eden Şimşek şunları söyledi:

"Maddelerin birinde su yollarına verilecek zararın 5 bin dinarla cezalandırılacağı yazıyor. Bu da günümüzde 50 bin TL'ye denk geliyor. Yine suyu kirletmek de aynı cezayı ödüyor. Kaçak su kullananlara da 50 bin TL para cezası var. Suyun üst düzen yöneticilerin bazı kişilere iltimasla dağıtılmasına ise 12 bin 500 dinar yani 125 bin TL para cezası var. Bu cezaların caydırıcı özelliği olması dikkat çekiyor." - DENİZLİ