Belediyelerin Artan Yapı İzinleri Konutta Arz Balonu Yaratıyor"

Satışların yeniden hız kazandığı inşaat sektöründe, yapı izin belgelerindeki artışın da hızlanması, "arz balonu" uyarılarını yeniden gündeme getirdi.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, bu yılın ilk dokuz ayında bir önceki yıla göre belediyeler tarafından yapı ruhsatı verilen yapıların bina sayısı yüzde 25.6, yüzölçümü yüzde 39.2, değeri yüzde 54.4, daire sayısı yüzde 33.3 arttı.

DHA'nın sorularını yanıtlayan, Dumankaya İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Uğur Dumankaya, satışlarda geçen yıla göre çok farklılık görmediklerini, 2015 yılında da benzer eğilimin sürmesini beklediklerini söyledi.

Dumankaya, "Büyük satış artışları hiç bir sektörde olmadığı gibi gayrimenkul sektöründe de olmaz. Ancak kısmen yabancılara satışların artmasının etkisi görülüyor" dedi.

"EKONOMİK DURUM ZANNETTİĞİMİZDEN KÖTÜ"

Dumankaya, gayrimenkul sektöründe senetli ve kredili satışlarda yükse ödeme oranları olduğuna dikkat çekerek, "Türk tüketicisinin aslında borcuna sadık olduğunu bütün ekonomik krizlerde gözlemledik. İnsanlar boğazlarından kestiler ev taksitlerini ödediler. Ancak son dönemde bu durumda bir gerileme var.

Ödeyememe sebebi insanların bütçesini ayarlamaması, ekonomik durumun zannettiğimizden daha kötü olması, sağlık sorunları gibi durumlar olabiliyor. Tüketiciler bazen paniğe kapılıyor" diye konuştu.

"ARZ BALONU"

Uğur Dumankaya, belediyelerin yapı izni verdiği yeni binaların sayılarının, yüzölçümlerinin ve daire sayılarında yılın ilk dokuz aylık döneminde büyük artış göstermesi konusunda, "Bu veriler, gayrimenkul sektöründe fiyatlarda değil arz anlamında balon olduğunu gösteriyor" dedi ve ekledi:

"Burada rekabetin çok yoğun olduğunu ve tüketicilerin zorlanacağını görüyoruz. Bu durumda işin rantıyla ilgilenen değil, işini iyi yapan inşaat firmalar kazanacağını göreceğiz. Balon adet anlamında oluşacak. Ama bunun ABD'deki konut balonuyla alakası yok. Burada firmaların güvenirliği ortaya çıkacak ve gayrimenkul sektöründe rekabet daha da sertleşecek. Zaten bunu şimdi de hissediyoruz. Diğer taraftan bu tüketiciler için çok alternatif yaratacak. Son zamanlarda sinemada, televizyonda, gazetelerde, dergilerde konut reklamlarıyla karşılaşıyoruz."

"FİYATLAR UZUN VADEDE ARTACAK"

Uğur Dumankaya, yaşanacak arz balonun fiyatları düşürmeyeceğine dikkat çekerek, "Kısa vadede fiyatlarda bir değişiklik olmaz. Ancak uzun vadede fiyatlar artacaktır, çünkü inşaat maliyetler yükseliyor" dedi.

"ÖZKAYNAKLA KONUT ALMA ŞANSI YOK"

DHA'nın sorularını yanıtlayan İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Cemal Gökçe de, konut sektörünün orta ve üst gelir grubuna yönelik üretilmiş birikmiş konut stokunun olduğuna dikkat çekerek, şöyle dedi:

"Alıcılar belli bir doygunluğa ulaştılar. Dolayısıyla arz ve talepteki ilişki, arzın aleyhine gelişti. Şimdi ortaya çıkmış olan artışın çok kalıcı olacağını düşünmüyorum. Çünkü bu birikimin bir takım kampanyalarda yapıldı. Bu indirimler, konut fiyatlarını aşağı çektiği bir durum oluşturuyor."

Cemal Gökçe, Türkiye'de konut ihtiyacının olduğunu ancak bu konutlara orta ve daha az gelir grubunun ihtiyacı olduğunu ifade ederek, tüketicilerin, öz kaynaklarıyla konut alma şansının ülkemizde çok düşük olduğunu belirtti.

"BAŞKA ÇEVRELERİ EMLAKÇI YAPACAK"

Gökçe, belli bir birikime ilave olarak kredilerle konutların alındığını belirterek sözlerini şöyle sürdürdü:

"İş garantisi ve maaşların bu kredilere yetmesi bugüne kadar tekerleği döndürdü. Ama var olan çalışanların ipotekli konut alanların bir kısmının işlerini kaybettiğini görüyoruz. Konuta gerçekten ihtiyacı olanların konut alamadığını görüyoruz. Bu durum geriye dönüşlerini karşılayamaması, kredi veren kuruluşların bir emlakçıya dönüştüğünü gösteriyor. Kredinin tümünü ödeyememe durumuna gelenler aldıkları konutları ellerinde çıkarmak zorunda kalacaklar bu da başka çevreleri emlakçı yapacak."

"BU DURUMUN UZUN SÜRECEĞİNİ SANMIYORUM"

Cemal Gökçe, yapı izinleriyle ilgili olarak, "Daha önceden arsa kapatmış olan çevrelerin ya da TOKİ benzeri konutların aldıkları izin belgeleriyle ilgili. Ayrıca kentsel dönüşüm alanlarında bir çok konut yıkıldı, belli bölgelerin neredeyse tamamı inşaat alanına dönüştü. Başlanan konutlarında bu izin belgelerinde payı olduğunu düşünüyorum. Bu durumun çok uzun süreceğini sanmıyorum" diye konuştu.

"5 KATLI KONUTLARIN YERİNE, 7 KATLI KONUTLAR YAPILIYOR"

Cemal Gökçe, var olan konutların gerçekten satılmak istenen konutlar olduğunu ama bu konutların çok ciddi bir stok oluştuğunu ifade ederek sözlerini şöyle sürdürdü:

"Buna ilave olarak 5 katlı konutların yerine, 7 katlı, 7 katlı konutların yerine 9 katlı konutlar yapılıyor. Var olan blok bazında metrekare boyutları artıyor. Dolayısıyla bu durumun ortaya çıkardığı yeni konutlarda satılmayı bekleyecek. Bir tarafından bekleyen konutlar, diğer taraftan kentsel dönüşümde yenilenen konut stoku, birikmiş olan konutlara ilave olunca sayı iyice artacak. Bunun tümünün bugünkü anlayışla satılma şansı yok. 1 milyon lira fiyat çerçevesinde konutlar satılmaya başlandı. Dolayısıyla bu ortaya çıkan konut fazlasının, alım gücü de değişmeyeceği için, erime şansı yok." - İstanbul