Başkan Dinç"Şapka İnkılabı Fiilen Çankırı'dan Başladı"

Atatürk'ün Çankırı'ya gelişini simgeleyen Türk Bayrağı'nın öğrenciler tarafından Vali Vekili Ömer Bedrettin Sağsöz'e teslim edilmesi ile başlayan tören saygı duruşu ve istiklal marşının hep birlikte söylenmesi ile devam etti. Belediye Başkanı İrfan Dinç'in Belediye Başkanlığı çelengini Atatürk Anıtına koymasının ardından program sunucusu Serdar Şarklı tarafından Atatürk'ün Çankırılılar'a hitaben yaptığı konuşma okundu. Daha sonra kürsüye gelen Belediye Başkanı İrfan Dinç, Çankırılılar'ın Atatürk ilke ve inkılaplarına, demokrasiye sahip çıktığını, her zaman da sahip çıkmaya devam edeceğini vurguladığı konuşmasında şunları söyledi:

"Cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün Çankırımıza teşriflerinin ve Şapka İnkılabı'nın 88. yıldönümünü Çankırılılar olarak coşku ve heyecanla kutluyoruz.23 Ağustos 1925 tarihi Çankırı'nın yakın tarihine not düşülen önemli günlerden biridir.

Kıymetli hemşehrilerim,

Çankırı ve Çankırılıların Türk tarihinde her zaman çok önemli bir yeri olmuştur. Belediyemiz tarafından kurulan Dr. Rıfkı Kamil Urga Çankırı Araştırmaları Merkezi'nde ki belgeler Çankırı'nın Selçuklu ve Osmanlı medeniyetinin oluşmasında ve Cumhuriyetimizin kuruluşunda ne denli önemli rol üstlendiğini bizlere göstermektedir. Bu çerçeveden baktığımızda Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün Şapka İnkılabını açıklamak üzere Çankırı'nın da içinde bulunduğu İstiklal Yolunu seçmesi büyük bir anlam ifade etmektedir.Çünkü bu yol Ankara, Çankırı, Ilgaz, Kastamonu ve nihayetinde İnebolu güzergahı olup Kurtuluş Savaşında İnebolu limanından cepheye büyük fedakarlıklarla mermi taşıyan,cephane taşıyan Yanığın Emine'lerin, Şerife Bacıların yürüdüğü istiklal yoludur.

Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün 23 Ağustos 1925 tarihinde Ankara'dan hareket ederek başladığı yurt gezisi sıradan bir yurt gezisi değildir. Arkadaşları ile birlikte çıktığı bu yurt gezisi belki günümüzde geçerliliği olmayan, güncelliğini yitirmiş gibi gözüken adı her ne kadar Şapka İnkılabı da olsa bir zihniyet devriminin halka duyurulacağı, anlatılacağı zorlu bir çalışma gezisidir. Ancak bu zorlu gezi sonunda şapka inkılabı Gazi Mustafa Kemal ve arkadaşlarına sonsuz bir güven içindeki Anadolu insanının desteği ile genel kabul görmüştür. Çankırı halkı her zaman Atatürk önderliğinde kurulan Türkiye Cumhuriyeti Devletinin ve onun ilkelerinin yılmaz savunucusu ve destekçisi olmuştur.

Şimdi 88 yıl öncesine dönelim ve Atatürk'ün Çankırı'ya gelişinde, Çankırılılar'ın Ata'sını nasıl karşıladığına hep birlikte bir bakalım;

Atatürk ve beraberindekilerin çıktıkları yurt gezisinin ikinci durağı Çankırı'dır. Tüney hanına geldikleri zaman Çankırı Valisi Cemil Bey, Çankırı milletvekillerinden Talat, Ziya ve Rif'at Beyler, Çankırı Belediye Başkanı Cemal Bey ve Çankırı'nın ileri gelenleri Mustafa Kemal Atatürk'ü karşıladılar. Öğleye doğru Çankırı'ya girildi. Gezisinin ilk durağı olan Kalecik'te halkı şapkasız olarak selamlayan Atatürk, şehrin girişinde otomobilinden inerek selam duran askeri birliği, öğrencileri ve binlerce Çankırılıyı başı açık elinde panama şapkası ile selamladı. Çankırılılara da, "Hani sizin şapkalarınız?" diye sorarak Cumhuriyet tarihinin en önemli inkılabı olan şapka inkılabını fiilen Çankırı'dan başlatmıştır. Atatürk'ün bu sözü üzerine Çankırılılar başları açık Ata'sını Kastamonu'ya uğurladılar. Büyük Ata, İnebolu'da, "Bu serpuşun adına şapka denir." diyerek inkılabı noktaladı. Ata'nın dönüşüne kadar Çankırılılar ellerindeki imkanlarla şapkalar yaptı. 31 Ağustos 1925 tarihinde Çankırılılar Ata'sını bu kez şapka ile karşıladı. Bu manzara karşısında duygulanan ve çok sevinen Atatürk, "Bahtiyarlığımı Çankırı'nın sevgili halkı karşısında yüksek sesle ifade ediyorum. Kıyafeti medeni bir şekle dönüştürmek için kanun falan gerekmez, millet karar verir ve yapar." der. Atatürk bu sözüyle milletin benimsemeyeceği bir hareketin, hiçbir zaman başarılı olamayacağını belirtirken bugün için de modern demokrasilere vurgu yapmaktadır.

Değerli hemşehrilerim,

Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün şapka inkılabını Çankırılılar ilk andan itibaren benimsemiştir. Geçtiğimiz yıllarda da ifade ettiğim gibi Şapka İnkılabı fiilen Çankırı'dan başlamış, nihai açıklama İnebolu'da yapılmıştır. Çankırı Belediyesi Dr. Rıfkı Kamil Urga Çankırı Araştırmaları Merkezi tarafından bulunan Atatürk'ün elinde şapkası ile çekilmiş fotoğraflar bunun belgesi niteliğindedir. Yine belediyemiz tarafından bastırılan Atatürk'ün Çankırı'ya gelişi ile ilgili belgelerin yer aldığı kitap önemli bir kaynak niteliği taşımaktadır.

Şu anda önünde bulunduğumuz Atamızın anıtı, Atatürk'ün ilk giydiği Panama şapkasıyla hükümet konağı önünde alınmış resminden ilhamla rahmetli heykeltıraş Kenan Yomtunç tarafından yapılan hür düşünceyi, istiklali sembolize eden yegane anıttır.

Şapka, yukarıda da ifade ettiğim gibi bugün güncelliğini yitirmiş gibi görünse de bu inkılabı bir başlık taklidi değil, düşünce inkılabının sembolü olarak görmemiz gerekiyor. Dikkat edilirse Atatürk'ün yaptığı bütün devrimlerdeki başarısı gücünü milletinden alıp, sırtını yine milletine dayamasından gelmektedir.

Çankırılılar olarak Atatürk ilke ve İnkılaplarına, Cumhuriyetimizin bir nimeti olan demokrasiye bugüne kadar olduğu gibi bundan sonrada sahip çıkmaya devam edeceğiz. Demokrasi dışı her hareketin de karşısında olacağımızı ifade etmek istiyorum.

Bugün ülkemiz Mustafa Kemal Atatürk'ün işaret ettiği muasır medeniyet seviyesine ulaşma yolunda önemli mesafeler katetmektedir. Bu paralelde Çankırı Belediyesi olarak bizler de var gücümüzle Çankırı'yı modern, içerisinde yaşayanların mutlu olduğu bir kent haline getirmek için çalışıyoruz.

Bu duygularla hepinizi en derin sevgi ve saygılarımla selamlıyorum."

Başkan Dinç'in konuşmasının ardından yaren folklor ekibinin gösterisi ve akabinde de Atatürk'ün 31 Ağustos 1925 günü gecesi konakladığı Selahattin İnal Güzel Sanatlar Lisesi (Taş Mektep)nde bulunan oda ziyaret edilerek burada açılan Atatürk resim sergisi gezildi.