Barış Zirvesi

Yeni Zelanda Başbakanı John Key, Çanakkale Savaşı'nda iki taraftan da askerlerin iyi niyet gösterilerinin ve yiğitliklerinin kayıtlı örneklerinin mevcut olduğunu belirterek, "Ve bu savaş kazanından 3 ülke (Türkiye, Yeni Zelanda ve Avustralya ) arasında kalıcı bir bağ ortaya çıktı" dedi.

Çanakkale Kara Savaşları'nın 100. yıl dönümü kapsamında İstanbul Kongre Merkezi'nde düzenlenen Barış Zirvesi'nin Yüksek Düzeyli Oturumu'nda konuşan Key, zirvede kendilerini ağırladığı için Başbakan Ahmet Davutoğlu'na teşekkür ederek, zirvede bulunmanın büyük bir ayrıcalık olduğunu söyledi.

Genç Yeni Zelandalı ve Avustralyalı askerlerin 100 yıl önce bugün endişe içinde Gelibolu Yarımadası'nı ele geçirmek için kendilerini harekete geçirecek emirleri beklediğini dile getiren Key, Türk askerlerinin de endişeli şekilde yurtlarını korumak üzere hayatlarını feda etmeye hazır olarak beklediğini aktardı.

Key, 2 gün sonra 25 Nisan'da 8 ay sürecek acımasız savaşın ilk gününde her iki taraftan binlerce askerlerin öldüğünü ve yaralandığını kaydederek, savaşta hayatını kaybeden asker sayılarına ilişkin bilgiler verdi.

Önlerindeki 2 gün boyunca Çanakkale'de hayatını kaybeden askerleri anacaklarını ifade eden Key, "Nisan 1915'te Avustralya ve Yeni Zelanda birlikleri Gelibolu kıyılarına çıktıklarında, haklarında çok az şey bildiğimiz ve gerçekten kavgamız olmayan insanlarla savaşmaya gelmiştik" diye konuştu.

"Kalıcı Anzak oluşumuna, ilk defa Gelibolu şekil verdi"

Key, Gelibolu savaş alanının gaddarlığının inkar edilemeyeceğini belirterek, "Ancak her iki taraftan askerlerin iyi niyet gösterilerinin ve yiğitliklerinin kayıtlı örnekleri de mevcut. ve bu savaş kazanından 3 ülke (Türkiye, Yeni Zelanda ve Avustralya) arasında kalıcı bir bağ ortaya çıktı. Bu bağ Atatürk'ün Anzak ölülerinin annelerine yazdığı ölümsüz barış sözleriyle temsil edilmeye devam ediyor" ifadelerini kullandı.

Yeni Zelanda ve Avustralya için genç ulusların rüşdünü Gelibolu'da ispatlamaya başladığını dile getiren Key, buradan sonra kendilerini Britanya İmparatorluğu'ndan bir parça değil de farklı kimlikler olarak görmeye başladıklarını bildirdi.

Key, Yeni Zelanda ve Avustralyalılar arasında kalıcı Anzak oluşumuna ilk defa Gelibolu'nun şekil verdiğini kaydederek, o zamandan beri askerlerinin dünyanın pek çok yerinde uluslararası barış gücü görevlerinde sıklıkla birlikte hizmet ettiğine dikkati çekti.

"Gelibolu'nun savunmasında sorumlu komutan Mustafa Kemal, savaştan ulusal kahraman olarak çıkacaktı. Kısa zaman içerisinde Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu Cumhurbaşkanı olacaktı" diyen Key, ülkelerin tarihinde önemli yer tutan bu savaştan 100 yıl sonra, yeni tehlikelerle karşı karşıya olduklarını bildirdi.

"IŞİD'e karşı durmalıyız"

Gücünün tümünü Suriye'deki trajik ve sürmekte olan karışıklıktan alan IŞİD'in bölgeyi kaosa sürüklediğine, insanları topraklarından kopartarak onlara zulmettiğine dikkati çeken Key, IŞİD ve onu destekleyen aşırılıkçı unsurların korkunç vahşetini dünyaya göstermek için modern dünyanın araçlarını kullandığını aktardı.

Key, IŞİD'in işgal ettiği topraklardan milyonlarca kilometre uzakta yaşayan insanlara ulaşabildiğini, yabancı savaşçıların bu bölgeye gelebilmeleri veya o kimselerin kendi ülkelerinde eylem yapabilmeleri için onların akıllarını çeldiğini ifade etti.

"IŞİD'in gaddarlığına ve aşırılıkçılığına karşı durmada bugün burada bulunanlarla birlikte Yeni Zelanda gibi ülkelerin bir rol alması gerektiğine inanıyoruz" diyen Key, IŞİD'e karşı oluşturulan koalisyona yaptıkları katkılardan bahsetti.

Key, Türkiye, Lübnan, Ürdün ve diğer bazı ülkelerin milyonlarca mültecinin yükünü çektiğini belirterek, Yeni Zelanda'nın da mültecilere yönelik yardımlarına değindi.

"IŞİD'i ortaya çıkaran şartların üzerine gitmeliyiz"

IŞİD'e katılımların durdurulması için hukuki yaptırım ve pasaport kontrolü önlemleri başlattıklarını vurgulayan Key, "IŞİD ve diğer vahşi aşırılıkçı grupların ölüm saçan kampanyalarını finanse etmek için küresel finansal sitemin paydalarını kullanmaya devam etmemelerini de temin etme konusunda üzerimize düşeni yapıyoruz" diye konuştu.

Key, vahşi aşırılıkçılık ile yalnızca güvenlik önlemleriyle savaşılamayacağının altını çizerek, IŞİD gibi grupların sahneye çıkmasına olanak tanıyan şartların üzerine gitmeleri ve bunların ortaya çıkışlarını izlemeye devam etmemeleri gerektiğini dile getirdi.

Başbakan Key, şöyle devam etti:

"Bazı insanların neden aşırılıkçılığı seçtiğini, iyi anlamamız gerekir. Bu sorun sadece Ortadoğu'ya veya belirli bir bölgeye has değildir. Boko Haram'ın Nijerya ve Çad etrafındaki ülkelerde, Eş Şebab'ın Somali ve Kenya'da işlediği suçlar, Irak ve Suriye'de tanık olduklarımız kadar ağırdır. Vahşi aşırılıkçı gruplar, büyük toplumsal stresler sırasında ilgi görürler ve dünyadaki farklı çok kültürlü toplumlar bundan etkilenir. Bu, aşırılıkçı grupları yenmek için uluslararası toplumu kapsayıcı çok kültürlü, çok dinli toplumların davalarını desteklemektedir."

"Suriye'deki çözüm için çabalarımızı artırmalıyız"

Key, Suriye'deki vahşi açmaza çözüm bulabilmek için çabalarını iki katına çıkarmaları gerektiğini vurgulayarak, bu açmazın 220 binden fazla insanın ölümüne, 3,8 milyondan fazla Suriyelinin ülkesinden kaçmasına neden olduğunu aktardı.

Yeni Zelanda'nın İsrail ile Filistin arasındaki sorun için iki devletli çözüm önerisini uzun zamandır savunduğunu kaydeden Key, tarafları bir araya getirmek için fırsat sunduklarını söyledi.

Key, Yeni Zelanda'nın kurulduğu günden beri barışı koruma misyonlarında dünyanın farklı ülkelerinde askerlerinin görev aldığını dile getirerek, bu konuda yeni fırsatları da her zaman değerlendireceklerini kaydetti.