Baklagillerin doğrudan ekimi hem çiftçinin cebini hem çevreyi koruyor

BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ile Tarım ve Orman Bakanlığı iş birliğiyle hayata geçirilen "Sürdürülebilir Arazi Yönetimi ve İklim Dostu Tarım Projesi" kapsamında çiftçilere toprak verimliliğini artıran, tasarruf sağlayan, çevre dostu doğrudan ekim yöntemi tanıtılırken, bu yöntemle nohutta geleneksel tarımla aynı, mercimekte ise geleneksel tarıma çok yakın verim elde edildi.

Türkiye'nin önemli tarımsal üretim alanları arasında yer alan Konya'da coğrafi şartlar, iklim değişikliği ve tarımda su kullanımının artması, doğal kaynaklar ve ekosistemler için ciddi tehditler oluştururken arazi bozulumu ve su kıtlığı son yıllarda bölgede temel bir zorluk olarak kendisini gösteriyor.

Kentte sulu tarımın yaygınlaşması su kaynaklarının üzerindeki baskıyı artırırken yer altı su kaynaklarının seviyesinin de her geçen gün azalmasına neden oluyor. Bu baskıyı azaltmak için az su tüketen bitkilerin ve özellikle yağışa dayanıklı ürünlerin yetiştirilmesi önem taşıyor.

Yağışa dayanıklı baklagillerin üretiminin, toprak işlemesiz (doğrudan) ekim yöntemiyle yaygınlaştırılması ise toprak verimliliğinin artırılmasına katkı sunuyor.

Toprakların erozyona maruz kalmasını önleyen önemli tekniklerden biri olan doğrudan ekim, toprağa azot kazandırırken karbon tutulumunu da artırıyor.

Doğrudan ekim tekniği, ön bitkiye ait yüzey artıklarının olduğu tarla koşullarında, hiçbir toprak işlemesi yapılmaksızın sadece tohum ekilerek uygulanıyor. Bu sayede çiftçiler elektrik ve suyun yanı sıra mazottan da tasarruf ediyor.

Geleneksel ve doğrudan ekim performansları karşılaştırıldı

Dünya Çevre Fonu (GEF) tarafından desteklenen ve BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ile Tarım ve Orman Bakanlığı iş birliği ile uygulanan "Sürdürülebilir Arazi Yönetimi ve İklim Dostu Tarım Projesi" kapsamında, Karaman ilini de içine alan Konya Kapalı Havzası'nda iklim dostu uygulamaların geliştirilmesi amaçlanarak kuru tarım alanlarında doğrudan ekim yöntemleriyle nohut ve mercimek yetiştiriciliği konusunda çalışmalar yapıldı.

İklim dostu tarım uygulamaları kapsamında Konya ve Karaman'ın kuraklığa eğilimli koşullarında baklagiller üretim tekniklerinin çiftçilere gösterilmesi ve tanıtılması için uygulamalar gerçekleştirildi.

Proje hakkında AA muhabirine bilgi veren Tarım ve Orman Bakanlığı Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Yemeklik Dane Baklagil Islah Birim Başkanı Dr. Abdulkadir Aydoğan, amaçlarının; kuru koşullarda toprak karbon seviyelerini ve çiftçilerin geçim kaynaklarını iyileştirmek için Konya Kapalı Havzası'nın kuraklığa eğilimli bölgelerinde iklim dostu tarım uygulamaları kapsamında baklagiller bitki çeşitlerinin ve üretim tekniklerinin tanıtımına katkıda bulunmak olduğunu söyledi.

Aydoğan, "Bizim bu projede iki tane ana noktamız vardı. Bunlardan biri; baklagiller genelde geleneksel olarak toprak sürülerek ekiliyordu biz buna karşılık özellikle mercimekte kışlık ekimi gösterdik çiftçiye. Bir de anıza ekimi (doğrudan ekim) göstermek amacıyla böyle bir çalışma yaptık." dedi.

Proje alanı olarak Konya'nın Cihanbeyli, Sarayönü ve Karapınar ilçeleri ile Karaman'ın merkez ve Ayrancı ilçelerini seçtiklerini aktaran Aydoğan, bu lokasyonlarda Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü tarafından geliştirilen Karagül ve Göktürk gibi yeni mercimek ve nohut çeşitlerinin geleneksel ve doğrudan ekim yöntemlerindeki performanslarının karşılaştırıldığını bildirdi.

Çalışmada geleneksel ve doğrudan nohut ekiminde bir dönümde 57'şer kilogram, mercimekte ise geleneksel ekimde 56 kilogram, doğrudan ekim sisteminde 54 kilogram verim gerçekleştiği bilgisini veren Aydoğan, "Burada kullandığımız çeşitlerin tamamı enstitümüz tarafından geliştirilmiş olan çeşitler. Mercimekler kışa, nohutlar ise hastalığa dayanıklı." diye konuştu.

Bu sonuçlardan yola çıkarak çiftçilere, "Baklagilleri, özellikle nohut ve mercimeği ekerek hem cebinizi hem çevrenizi koruyun." çağrısında bulunan Aydoğan, şunları söyledi:

"Konya Kapalı Havzası denildiği zaman aklımıza hemen kuru tarım sistemi gelmekte ve bu kuru tarım sisteminde de genelde tahıl nadas sistemi uygulanmaktadır. Nohut ve mercimek kuru tarım sistemine çok uygun bir bitki gruplarıdır. Bu bitkiler sulamaksızın yetiştirilir ve gerek karbon ayak izini azaltma gerekse de su kıtlığını önleme açısından en iyi değerlendirebilen bitkiler olduğu için nohut ve mercimeğin tahıllarla ekim nöbetine girmesini öneriyoruz."

-"Doğrudan ekimin de olduğunu öğrendik, yapılabildiğini ve sonuç alınabildiğini gördük"

Konya'nın Cihanbeyli ilçesine bağlı Böğrüdelik köyünde çiftçilik yapan ve projeye katılan Hasan Fahri Er, "Doğrudan ekimler yaptık ve ona karşılık sürekli yaptığımız klasik ekimlerimizi de yaptık. Şu an karşılaştırmalarını yapıyoruz." ifadelerini kullandı.

Arazideki toprak kalitesinin artması için baklagiller ekiminden fayda gördüklerini dile getiren Er, "Doğrudan ekimin de olduğunu öğrendik, yapılabildiğini, sonuç alınabildiğini gördük." diye konuştu.