Son dakika: AYM, Kanal İstanbul yap-işlet-devret modeli için istenen iptal düzenlemesini reddetti

Kanal İstanbul ve benzeri su yolu projelerinin yap-işlet-devret modeli kapsamına alınmasına yönelik yasal düzenleme, TBMM Genel Kurulu'nda 26 Temmuz 2018'de kabul edilmişti. CHP de düzenlemenin iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemiyle AYM'ye başvurmuştu. Anayasa Mahkemesi yapılan bu başvuruyu reddederek Kanal İstanbul'un yap-işlet-devret modeli ile yapılmasının önünü açtı.

İPTALİ İSTENEN MADDE

Torba kanunla 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun'un kapsamını içeren 2. maddesine "Kanal İstanbul ve benzeri su yolu projeleri" ibaresi eklenerek, madde, "Bu Kanun, köprü, tünel, baraj, sulama, içme ve kullanma suyu, ..... Kanal İstanbul ve benzeri su yolu projelerinde .... öngörülen yapı ve tesislerin yaptırılması, işletilmesi ve devredilmesi konularında, yap-işlet-devret modeli çerçevesinde sermaye şirketlerinin veya yabancı şirketlerin görevlendirilmesine ilişkin usul ve esasları kapsar." şeklinde düzenlenmişti.

ÇED RAPORU KABUL EDİLMİŞTİ

Kanal İstanbul projesine ilişkin Çevresel Etki Değerlendirme Raporu, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nca uygun bulunarak dün kabul edilmişti. ÇED Raporu halkın önerilerini almak üzere 10 gün boyunca Bakanlıkta ve İstanbul Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünde halkın görüşüne sunulacak.

CHP PROJEYE KARŞI ÇIKIYOR

CHP Sözcüsü Faik Öztrak, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın "Hayalim, hülyam" dediği Kanal İstanbul için "Bir ucube. Çevre faciasına yol açacak" diyerek, iktidara geldiklerinde Kanal İstanbul için alınan kredileri ödemeyeceklerini söyledi.

"KANAL İSTANBUL, ÇEVRE FACİASINA YOL AÇACAK"

Öztrak, Kanal İstanbul projesine ilişkin, "Kanal İstanbul bir ucube. Proje dahi demek istemiyorum. Bir çevre faciasına yol açacak, İstanbul'u susuz bırakacak, depremi tetikleyecek gerçekten büyük bir sıkıntı. Bu konu tüm Türkiye'yi ilgilendiriyor. Türkiye'nin Boğazlar'daki egemenliği çok zor elde edilmiştir. Lozan'dan sonra Montrö Sözleşmesi yapılmıştı, bunun yeniden tartışılmaya açılacağına dair çok ciddi iddialar vardır. Kanal İstanbul tam bir felakettir" dedi.

Faik Öztrak

"İKTİDARA GELDİĞİMİZDE BU KREDİLERİ GERİ ÖDEMEYİZ"

Öztrak, "Dünyada bugün durgunluk var, alt yapı yatırımları da durdurulmuş vaziyette. Dünyanın her yerinde çok büyük iş makineleri atıl olarak duruyor. Bu iş makinelerinin sahipleri iş yapabilmek için oradan oraya koşturuyorlar. Böyle bir ucube için makinelerin kullanılması halinde biz iktidara geldiğimizde parasını ödemeyiz. CHP bundan sonraki seçimde ittifaklarla birlikte iktidara gelecek partidir. Bu kredileri geri ödemeyiz, müteahhitlerin alacaklarını da ödemeyiz. Çok açık ve net söylüyorum ki ileride bu işler dava konusu olursa 'Daha önce bunlar söylendi, siz bunu bile bile bu işe girdiniz' denilsin diye söylüyorum" ifadelerini kullandı.

ERDOĞAN: CHP NE YAPARSA YAPSIN, PROJEYİ YAPACAĞIZ

Cumhurbaşkanı Erdoğan, dün yaptığı açıklamada CHP'ye yönelik sert ifadeler kullanırken, "CHP ne yaparsa yapsın biz bu projeyi yapacağız. Bir defa devletin ne olduğundan bihaber olan bir zat. Sen gelemeyeceksin o ayrı bir konu da. Devlette devamlılık esastır. Müteahhit anlaşmasını sözleşmesini yapmış. Uluslararası konumu olan müteahhitlere bir şey hatırlatmak istiyorum. Bakın bu ülkede nasıl bir siyasetçi var bilin. Bu da ana muhalefetin başında" şeklinde konuşmuştu.

ERDOĞAN "HAYALİM, HÜLYAM" DEMİŞTİ

Cumhurbaşkanı Erdoğan, daha önce Kanal İstanbul projesini "Yüzyılın projesi" olarak nitelendirmiş ve "Hayalim, hülyam" ifadelerini kullanmıştı.

KANAL İSTANBUL NEDİR?

Kanal İstanbul, İstanbul'da yapılması düşünülen bir suyolu projesidir. 2011 yılında dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "çılgın proje"si olarak basına yansımış; ancak projenin adı, içeriği ve yeri uzun süre gizli tutulmuştur. 27 Nisan 2011 tarihinde Sütlüce'de bulunan Haliç Kongre Merkezi'nde yapılan basın toplantısıyla projeye ilişkin temel bilgiler açıklanmıştır.

KANAL İSTANBUL ÖZELLİKLERİ

Açıklamalara göre, resmî adıyla Kanal İstanbul, şehrin Avrupa Yakası'nda hayata geçirilecek. Hâlihazırda Karadeniz ile Akdeniz arasında alternatifsiz bir geçit olan İstanbul Boğazı'ndaki gemi trafiğini rahatlatmak adına Karadeniz ile Marmara Denizi arasında yapay bir suyolu açılacak. Kanalın Marmara Denizi ile birleştiği noktada 2023 yılına değin kurulması öngörülen iki yeni kentten biri kurulacak. Kanalın uzunluğu 40–45 km; genişliği yüzeyde 145–150 m, tabanda ise yaklaşık 125 m olacak.Suyun derinliği 25 m olacak. Bu kanalla birlikte İstanbul Boğazı tanker trafiğine tümüyle kapanacak, İstanbul'da iki yeni yarımada, yeni bir de ada oluşacaktır.

453 milyon metrekareye kurulması planlanan Yeni Şehir'in 30 milyon metrekaresini Kanal İstanbul oluşturmaktadır. Diğer alanlar 78 milyon metrekare ile havaalanı, 33 milyon metrekare ile Ispartakule ve Bahçeşehir, 108 milyon metrekare ile yollar, 167 milyon metrekare ile imar parselleri ve 37 milyon metrekaresi ise ortak yeşil alanlara ayrılmıştır.

KANAL İSTANBUL GÜZERGAHI

Küçükçekmece, Avcılar, Arnavutköy ve Başakşehir ilçelerinden geçecek yaklaşık 45 km uzunluğunda ve 20.75 metre derinliğinde olan projenin kazı aşaması da 4 yıl sürecek. Yılda yaklaşık 275 milyon metreküp kazı yapılacak. Kanaldan çıkacak toplam hafriyat miktarı yaklaşık 1 milyar 155 milyon 668 bin metreküp olarak hesaplandı. Bu miktarın 1 milyar 79 milyon 252 bin metreküpünü kara kazısı, 76 milyon 416 bin metreküpünü deniz ve göl taraması oluşturacak. Kanal boyunca karada yapılması planlanan yaklaşık 1,1 milyar metreküplük kazının 800 milyon metreküplük kısmı Karadeniz'e bağlanılan kesimde gerçekleştirilecek.

KANAL İSTANBUL MALİYETİ

Projenin etüt çalışması iki yıl sürecek. Çıkartılan topraklar, büyük bir havalimanı ve liman yapımında kullanılacak, taş ocaklarının ve kapatılan madenlerin doldurulması için yararlanılacak. Projenin maliyetinin 75 milyar dolar olacağı belirtiliyor.

KANAL İSTANBUL NEREYE YAPILACAK VE KANAL İSTANBUL GÜZERGAHI

15 Ocak 2018 tarihinde projenin güzergahı belli olmuştur. Ulaştırma Bakanlığı tarafından projenin Küçükçekmece Gölü, Sazlısu Barajı ve Terkos Barajı güzergahlarından geçeceği kamuoyuna duyurulmuştur.

KANAL İSTANBUL PROJESİ NE ZAMAN BAŞLAYACAK?

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Mehmet Cahit Turhan son günlerin en çok tartışılan projesi Kanal İstanbul'la açıklamalrda bulundu. Turhan, Kanal İstanbul Projesi ne zaman başlayacak konusuna da değinerek "İstanbul Boğazı'na alternatif sağlayacak mal ve can güvenliğinin teminatı olacak Kanal İstanbul'un tüm hazırlıkları bitmek üzere, inşallah önümüzdeki yıl yakında kazmayı vuracağız." dedi.

KANAL İSTANBUL YAPIMI NE KADAR SÜRECEK?

Kanal İstanbul için hazırlanan son ÇED raporuna göre; projenin 7 yılda tamamlanması planlanıyor.

KANAL İSTANBUL İSTİHDAM RAKAMLARI

Kanal İstanbul Projesi kapsamında işletme (trafik) simülasyonu ve kanal işletme prensibinin belirlenmesi kapsamında yapılan çalışmalar sonucunda da kanalın tek yönlü işletmesine karar verildi. Kanal İstanbul Projesi kapsamında; kanal içerisinde acil bağlama alanları, acil müdahale merkezleri, kanal giriş ve çıkış yapıları, gemi trafik sistemleri gibi alt ve üst yapılar, liman, lojistik merkez, yat limanı, kanal içerisinde ihtiyaç duyulan noktalarda karşıdan karşıya ulaşımı deniz yolu ile sağlayacak kıyı yapıları, tahkimat ve dolgu alanları gibi kıyı tesisleri yapılması planlanıyor.

Kanal İstanbul Projesi ile entegre olarak geliştirilecek projeler; Marmara ve Karadeniz Konteyner Limanları, Küçükçekmece Yat Limanı ve Karadeniz kıyısında rekreasyon amaçlı dolgu ile lojistik alan dolgusu olarak sıralandı. Karadeniz kıyısına rekreasyon ve lojistik alan için toplam 54 milyon 605 bin 865 metrekare dolgu yapılacak. Dolguda kanal hafriyatından çıkacak malzeme kullanılacak.

Projenin inşaat aşamasında yaklaşık 8-10 bin kişinin, işletme aşamasında ise 500-800 kişinin çalışması öngörülüyor. Çalışma alanı olarak tanımlanan ve inşaat faaliyetlerinin yürütüleceği kesim yaklaşık 63.2 milyon metrekare olarak hesaplandı. İnşaat faaliyetleri tamamlandıktan sonra kanal yapı yaklaşım sınırına kadar olan kesim diğer kamu ihtiyaçları için terk edilecek alan 25.75 milyon metrekare olacak. Kanal için kullanılacak alan 37.5 milyon metrekare olarak açıklandı.