Avustralya'da Evsizlik Sorunu Büyüyor: Hükümet Politikalara Eleştiri

AYNUR ŞEYMA ASAN/DİLARA KARATAŞ - Avustralya'da on binlerce kişi, aile içi şiddet ve geçim sıkıntısı gibi nedenlerle evsizlik sorunuyla mücadele ederken, hükümetin evsizlere yönelik politikalarını eleştiren gönüllüler, evsizlerin, temel yaşam ihtiyaçlarını karşılayamadığını belirtiyor.

Resmi rakamlara göre sayıları 122 bini aşan evsizler, barınma ihtiyaçları konusunda hükümetin attığı adımların yetersiz kalması nedeniyle yıllarca sokaklarda veya eski araçların içinde yaşam mücadelesi veriyor. Yüzde 56'sı erkekler, yüzde 44'ü kadınlardan oluşan evsizlerin yüzde 23'ü 12 ila 24 yaşlarında.

Sokaklarda yaşam mücadelesi veren evsizlerin yüzde 20'sini Torres Boğazı Adası halkı ve yerli halklar oluşturuyor.

Avustralya Sağlık ve Refah Enstitüsünün (AIHW) 2023 verilerine göre, 2022-2023 döneminde yaklaşık 274 bin kişi, evsizler kategorisinde devlet desteğine başvururken, bunların 130 bini (yüzde 53'ü) evsiz kalma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu, 116 bini (yüzde 47'si) de evsiz olduğunu beyan etti. AIHW'nin söz konusu dönemde destek sağladığı 274 bin kişiden 162 bini kadın, 43 bin 200'ü 10 yaşın altındaki çocuklar, 50 bini de 25-34 yaş aralığındaki kişilerden oluştu.

Avustralya'da toplu konutlar, topluluk konutları, devlet tarafından idare edilen yerli halklar için konutlar ve yerli halk topluluk konutları olarak 4 sosyal konut programı bulunuyor. Bu programlara başvuru sayısı 2023'te 423 bine ulaştı.

Haziran 2023 verilerine göre, toplu konutlar için 169 bin başvuru bekleme listesindeyken, devlet tarafından idare edilen, yerli halklara yönelik konutlar için 15 bin başvuru bekleme listesinde yer alıyor. Bekleme listesindeki başvuruların 69 bin 700'ü "yüksek ihtiyaç" sınıfında bulunuyor.

15 ila 19 yaşlarındaki her 10 gençten biri evsiz

Mission Australia isimli hayır kurumunun verilerine göre, 15 ila 19 yaşlarındaki her 10 gençten biri evsiz. Bu gençler aileleriyle yaşayan akranlarına kıyasla sosyalleşmekte ve uyum sağlamakta zorlanıyor.

Homelessness Australia adlı kuruluşun verilerine göre, evsizlere yönelik hizmetlerden faydalanmak isteyenlerin yüzde 52'si barınma ihtiyacını karşılamakta güçlük çektiğini ifade ederken yüzde 28'i aile içi veya diğer sebeplerden şiddet ve istismara maruz kaldığını, bu nedenle yardıma ihtiyaç duyduğunu belirtiyor.

"Hükümet bunu (evsizler sorununu) halının altına süpürüyor"

Yaklaşık 3 yıldır evsizlere gönüllü yardım eden, Victoria eyaletinin Melbourne kentinden kilise yetkilisi Zippy, AA muhabirine Avustralya'daki evsizlerin durumunu değerlendirdi.

Zippy, "evsiz" kelimesi yerine "ihtiyaç sahibi" ifadesini tercih ettiklerini belirterek, "İhtiyaç sahiplerine hizmet ediyoruz. Burada bir sıra var, yaklaşık 250 kişiye yemek hizmeti sağlıyoruz." dedi.

Avustralya'da evsizlerin durumunun "üzücü olduğunu" söyleyen Zippy, ülkenin dört bir yanında durumun benzer olduğuna dikkati çekti.

Evsizlere uyku tulumu, ayakkabı, gıda sağlayarak "ellerinden geleni yaptıklarını" belirten Zippy, "Dünyanın, Avustralya'nın ne kadar berbat durumda olduğunu görmesi gerekiyor." diye konuştu.

"Hükümet bunu halının altına süpürüyor ve 'Bunu ya da şunu yapıyoruz' diyor." ifadesiyle hükümetin bu konudaki politikalarını eleştiren Zippy, insanların doğal gaz, elektrik ve su faturalarını ödeyemediğini, gıda masraflarını karşılayamadığını ifade etti.

Zippy, öğrencilerin de ihtiyaçları olduğuna dikkati çekerek, kalacak yerleri olsa da öğrencilerin yemek ihtiyacını karşılayacak paraları olmadığını, bu nedenle onların da yardım noktalarında yemek sırasına girdiğini belirtti.

"İnsanlar Avustralya'da yemekleri, kiralarını karşılayamıyor, bu nedenle sokaklara düşüyorlar." diyen Zippy, 60'lı yaşlarındaki anne ve 40'lı yaşlarındaki kızının 3 köpekleriyle yaklaşık 3 yıl arabada yaşadığını, hastaneden tekerlekli sandalyeyle taburcu edilen başka bir kişinin gidecek yeri olmadığını söyledi.

Bu kişilere yardım ettiklerini ifade eden Zippy, " Avustralya'da çok fazla kişi var ve herkes daha iyi bir hayat için buraya geliyor. Daha iyi bir yaşam için buraya gelen mülteciler aldıkları yardımın karşılığını veriyor. Onlar da yardım ediyor ve en önemli olan bu. Her kültürden insan buraya gelip yardım ediyor." diye konuştu.

"Sokaktaki insanlar için yeterli konut yok"

Zippy, yaşlılar, yeni doğum yapan genç kadınlar dahil 18'den 80'e kadar her yaş grubundan insanlara yardım ettiklerini anlattı.

Sokaklarda çok fazla yerlinin bulunduğuna işaret eden Zippy, bu kişilerin çoğunun madde bağımlılığıyla mücadele ettiğini belirtti.

Zippy, bu insanlara yardımcı olmak amacıyla yemek verdiklerini, hikayelerini dinlediklerini ancak durumun gitgide kötüleştiğini vurguladı.

Avustralya'nın evsizler konusunda "üçüncü dünya ülkesi" olduğunu savunan Zippy, Avustralya'nın kendi halkına öncelik vermesi gerektiğini söyledi.

Zippy, "Sokaktaki insanlar için yeterli konut yok. Yıllarca beklemek zorundasınız. Bu sokaktaki insanlar bir oda almak için yıllarca beklemek zorunda." şeklinde konuştu.

Evsizler için kışların daha zor geçtiğine dikkati çeken Zippy, bazı durumlarda bir ailedeki tüm bireylerin bulunan barınağa alınmadığını belirtti.

Zippy, "Burada insanlara yardım edip, yemek vermek beni çok mutlu ediyor." dedi.

"Bazılarının aileleri sokakta olduklarını bilmiyor"

Hasene Avustralya Vakfı Başkanı Hamit Soylu da yaptığı açıklamada, ülkenin çeşitli bölgelerinde evsizler için yemek dağıtımı gibi yardım faaliyetlerinde bulunduklarını söyledi.

Bu işi gönüllü olarak yaptığını belirten Soylu, Melbourne'da yemek dağıttıkları alanda sıranın uzunluğuna, evsizlerin çokluğuna dikkati çekti.

Soylu, "Çoğu evsiz (röportajlarda) konuşmak istemiyor. Çekiniyorlar. Bazılarının aileleri sokakta olduklarını bilmiyor. Medyadan biraz korkuyorlar." dedi.

Aile içi şiddetin yol açtığı evsizlik

Melbourne'da bir anne ve kızı, yaşadıkları aile içi şiddet nedeniyle evlerinden olduklarını anlattı.

İsmini belirtmeyen anne, "3 köpeğimizle 6 ay arabada yaşadık. Destek aldığımız 6 ayın ardından sonunda bir eve yerleştirildik. Şimdi mutluyuz." diye konuştu.

Avustralya'daki yerli halklardan olduğunu belirten "Aunty Jane" lakaplı bir diğer kişi de çocukken aile içi şiddet gördüğünü belirtti.

Aunty Jane, evsiz olmasına rağmen yıllardır bazı yardım kuruluşlarına gelerek diğer ihtiyaç sahiplerine yardım ettiğini söyledi.

Hasene Başkanı Soylu da Aunty Jane'in yaklaşık 8 yıldır evsiz olduğunu ifade etti.