Apac Uzmanı Bozkurt: Türkiye ve Çin, Dijital Ekonomi İlişkileri Sayesinde Birbirine Yaklaşıyor

TİANJİN, 18 Temmuz (Xinhua) -- Asya-Pasifik Araştırmaları Merkezi (APAC) Kıdemli Uzmanı ve Berqant Danışmanlık Genel Müdürü Mehmet Bozkurt, Çin'in dijital kalkınma konusunda "kayda değer" bir sıçrama yaptığını söyledi. Çin'e ilk ziyaretini 15 yıl önce gerçekleştiren Bozkurt, ülkenin kuzeyindeki Tianjin Belediyesi'nde düzenlenen 2025 Shanghai İşbirliği Örgütü Dijital Ekonomi Forumu'na katılmak yeniden Çin'e gitti.

Örgüt çerçevesinde gerçekleştirilen dijital işbirliğine ilişkin görüşlerini paylaşan Bozkurt, "Çin'in kaydettiği ilerleme gerçekten şaşırtıcı. Altyapıdan yapay zekaya, robot teknolojilerine ve akıllı imalata kadar birçok alanda kaydedilen ilerleme baş döndürücü" dedi.

Shanghai İşbirliği Örgütü ülkelerinden temsilciler, dijital endüstriler, inovasyon ekosistemleri ve sınır ötesi işbirliği gibi üye ülkeler arasında dijital işbirliği için yeni fırsatlar sunan konularda derinlemesine görüş alışverişinde bulunmak üzere forumda bir araya geldi.

Çin'i ilk kez 2010 yılında ziyaret eden Bozkurt, bu seferki ziyareti sırasında dijital teknolojiler ve akıllı endüstriler alanında beklentilerinin çok ötesinde bir ilerlemeye tanık olduğunu belirtti.

Bozkurt'a göre Çin, dijital teknolojilerin geniş bir kamu hizmetleri yelpazesinde uygulanması konusunda büyük adımlar atmış durumda.

"Çin'de trafik ve eğitimden kentsel güvenlik ve çevresel izlemeye kadar pek çok alanda yönetişim ve günlük yaşamı iyileştirmek için dijital araçlardan yararlanılıyor" diyen Bozkurt, ülkenin yapay zeka, 5G ve robot teknolojileri gibi yükselen teknolojileri hem tüketici yaşamına hem de kamu yönetimine derinlemesine entegre ettiğine dikkat çekti.

Bozkurt, "Bu tür gelişmeler, dijital altyapı, akıllı imalat ve akıllı fabrika sistemleri gibi alanlarda Çin ve Türkiye arasında yürütülecek pragmatik işbirliği için yeni fırsatlar yarattı" dedi.

Son yıllarda enerji, lojistik ve altyapı alanlarındaki istikrarlı şekilde ilerleyen büyük işbirliği projelerinin iki ülke arasında daha fazla etkileşime yönelik sağlam bir temel oluşturduğunu söyleyen Bozkurt, "İki ülke arasında büyük bir dijital işbirliği potansiyeli bulunuyor" diye konuştu.

Ticaret Bakanlığı'ndaki görevi boyunca edindiği geniş deneyimiyle Türkiye'nin küresel tedarik zincirlerindeki rolüne dikkat çeken Bozkurt, "Türkiye'nin Avrupa Birliği, Ortadoğu, Afrika ve Kafkasya bölgesi ile yakın ekonomik bağları bulunuyor ve bu bölgelerle çok sayıda serbest ticaret anlaşması imzalanmış durumda. Küresel ticaret engellerinin arttığı bir dönemde Türkiye'nin bu avantajları, Çin ile Türkiye arasında yürütülecek üçüncü pazar işbirliği için güçlü bir temel oluşturuyor" dedi.

Bozkurt, "Sınır ötesi elektronik ticaret sayesinde Türk ürünlerine Çin pazarında, Çin ürünlerine de Türk pazarında artık çok daha sık rastlanıyor. Bu durum sadece küçük ve orta ölçekli işletmelerin yurtdışı pazarlarını genişletmelerine yardımcı olmakla kalmadı, aynı zamanda kapsamını genişlettiği ikili ticareti de daha kolay ve erişilebilir hale getirdi" dedi.

Çin, Türkiye'nin Asya'daki en büyük, dünyadaki ise ikinci büyük ticaret ortağı konumunda. Çin Dışişleri Bakanlığı'nın verilerine göre 2024 yılında 42,885 milyar ABD doları düzeyine ulaşan Çin ile Türkiye arasındaki ikili ticaret hacmi, iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari etkileşimin direnç ve canlılığını ortaya koyuyor.

Çin'in Türkiye Büyükelçiliği Ekonomi ve Ticaret Ofisi'ne göre Çin, 2025'in ilk çeyreğinde Türkiye'nin en büyük ithalat kaynağı olurken onu Rusya ve Almanya takip ediyor.

Öte yandan iki ülkede geleneksel endüstriler, dijital işbirliği yoluyla dönüşüm ve güncelleme süreçlerinden geçiyor. Örneğin önemli bir maden kaynağı ülkesi olan Türkiye'nin maden işletmeleri Çin'in dijital teknolojilerinden faydalanıyor.

Bozkurt, "Madencilik sektörü eskiden görmek, dinlemek ve analiz etmek gibi duyusal yargılara dayanıyordu, ancak sektör günümüzde dijital araçların yardımıyla dijital, daha hassas ve daha verimli hale geldi" ifadelerini kullandı.

Bozkurt, "Yeraltı madenciliğinde Çin ile işbirliğine büyük önem veriyoruz ve Çin teknolojileri, kömür madenciliğinde verimliliği artırmamıza yardımcı oluyor. Küresel ölçekte işbirliğini derinleştirmeyi sabırsızlıkla bekliyor ve Çinli ortaklarımızın bize katılmasından büyük memnuniyet duyacağımızı ifade etmek istiyoruz" diye konuştu.

Shanghai İşbirliği Örgütü'nün kapsayıcı ve tatbiki yaklaşımından övgüyle bahseden Bozkurt, "Shanghai İşbirliği Örgütü, bir gümrük birliği ya da serbest ticaret bölgesi değil, politika koordinasyonu ve karşılıklı işbirliğine odaklanan bir platform" dedi. Bozkurt, jeopolitik gerilimler ve bölgesel çatışmaların sürdüğü bir dünyada ülkeleri ortak hedefler ve olumlu işbirliği etrafında birleştirmek için Shanghai İşbirliği Örgütü gibi platformların temel önemde olduğunu vurguladı.

Bozkurt, "Bu forum, Çin'in açıklık ve işbirliğine olan samimi bağlılığını yansıtıyor. Türkiye an itibarıyla örgütün diyalog ortağı olsa da biz kendimizi bu ailenin bir parçası olarak görüyoruz. İleriye yönelik olarak Çin ve Türkiye'nin, dijital ekonomi, bilimsel inovasyon ve akıllı üretim alanlarındaki işbirliklerini örgüt çatısı altında genişletmeye devam edeceklerine inanıyorum" dedi.