Anketlerin güvenilirliği için bilimsel altyapısı önemli -

ESMA AYGÜN - GENAR Araştırma Şirketi Genel Müdürü Mustafa Şen, yapılan kamuoyu araştırmalarına ilişkin, "Gerek kamuoyu gerekse medya bir anket sonucu bulduğunda bu anketlerin bilimsel altyapısına bakmalı. Anketi yapan şirket, anketi yapanlar, yönetenler araştırılmalı. Araştırmacılar Derneği var. Anketi yapan kuruluş, bu derneğe üye mi? Bu derneğin bir etik belgesi, onur sözleşmesi var. Bu belgeye imza atmış mı? Bunların değerlendirilmesi gerekir" dedi.

Şen AA muhabirine yaptığı açıklamada, özellikle son yıllarda bazı kamuoyu yoklamalarının işin ehli olmayan, bilimsel yeterliliği alt düzeyde bir kısım şirketler tarafından yapılarak, yayımlandığını öne sürdü.

Anketlerin ciddi, bilimsel bir altyapı gerektirdiğine işaret eden Şen, ancak tecrübe ve bilimsel altyapıdan daha çok anketlerin bir etik meselesi olduğunu vurguladı.

"Kamuoyunu yanıltmaya hiç kimsenin hakkı yoktur" diyen Şen, şöyle devam etti:

"Veri nasıl çıkıyorsa o şekilde açıklama yapmak gerekir. İşin ahlakı gereği böyle olmalı. Fakat veriyi doğru toplamak, geçerli ve güvenilir sonuçlar elde etmek, çok ciddi bilimsel bir altyapı gerektirir. Bunun için gerek kamuoyu gerekse medya bir anket sonucu bulduğunda bu anketlerin bilimsel altyapısına bakmalı. Anketi yapan şirket, anketi yapanlar, yönetenler araştırılmalı. Araştırmacılar Derneği var. Anketi yapan kuruluş, bu derneğe üye mi? Bu derneğin bir etik belgesi, onur sözleşmesi var. Bu belgeye imza atmış mı? Bunların değerlendirilmesi gerekir. Mesela adam edebiyat öğretmeni anket yapıp yayınlıyor. O zaman ben de bir tane şiir antolojisi yayınlayayım, doktorlar gelip berberlik yapsın, berberler de ameliyata girsin. Bu kadar basit bir mesele değil."

Özellikle seçimlerle ilgili anket sonuçlarının aşağı yukarı tahmin edilebildiğini ifade eden Şen, "Akıl, mantık var. Öyle yerler vardır ki orada partilerin az çok bir önceki seçimden durumları bellidir. Bunun iki kat yukarısı, iki kat aşağısı bir şeyler karşımıza çıkıyorsa burada neler olmuş bir bakmak lazım. Oyları böyle zıplatacak ya da düşürecek bir şey oldu mu, olmadı mı? Olmadı ise 'kusura bakma kardeş senin bu anketin bana pek güvenilir gelmiyor' diyebilmeli insanlar" şeklinde konuştu.

Şen, Türkiye'de sadece siyasi konularda değil, her konuda çok sayıda anket çalışması yapılması gerektiğini dile getirdi.

- Adayların ciddiyeti önemli

Yerel seçimlerin yaklaşmasıyla özellikle aday adaylarının anket talebiyle geldiklerini anlatan Şen, ciddiye almadıkları kişiler için kamuoyu yoklaması yapmadıklarını belirtti.

Bu tarz adayları partilerine yönlendirdiklerini ifade eden Şen, şunları kaydetti:

"Bize bile gelip manipülasyon yapan adaylar var. Her şeyden önce bu insanların ciddi olması lazım. Ciddi olmayan adayları, genelde partilerine yönlendiriyoruz. 'Gidin il başkanınızla görüşün' diyoruz. Her şeyden önce 'gidin halkla kucaklaşın, halkla görüşün' diyoruz. Bizim adayları müşteri olarak kabul etmemizle bir yere varamayacaklarını anlatıyoruz. Adayların ismine partileri, seçilip seçilmeyeceklerine ise halk karar verecek. Bazı adaylar geliyor, ellerinde koca bir dosya, yüzlerce proje. Yarısından fazlası ipe sapa gelmez projeler. Bu kişilere kibarca 'megaloman' diyebiliriz. Sanki o olmazsa yerel yönetimler anlamında hiçbir şey yapılamaz, sanki o belediyecilikte çığır açacak. Belki başarılı olabilirler diye geçmişte neler yaptığına bakıyoruz. Geçmişinde de hiçbir başarı yok. Ellerinde sadece çılgın projeler var. Bunlarla zaman harcayamayız."