And Dağları'nın Kinoası Ağrı Dağı'nı Sevdi

HÜSEYİN YILDIZ - Ana vatanı And Dağları olan ve yüksek besin değeriyle astronotların beslenmesinde de kullanılan "kinoa", Ağrı Dağı eteklerinde de üretilmeye başlandı.

Bölge çiftçisine yüksek getirili alternatif ürün temin etmek için Iğdır Üniversitesi ve Atatürk Üniversitesi iş birliğiyle geçen yıl başlatılan çalışmalardan olumlu sonuçlar alındı. Kinoa, iklim koşulları ve toprak yapısıyla Iğdır'ın Ağrı Dağı eteklerindeki deneme sahalarında başarıyla üretildi.

Yaygın üretime yönelik laboratuvar testlerinin devam ettiği kinoa, piyasada 100 gramı 15 lira civarındaki satış fiyatıyla bölge çiftçisi için umut oldu.

Bitkinin 38 türünden de başarılı sonuç aldık

Proje ekibinden Iğdır Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Süleyman Temel, AA muhabirine, geçen yıl mart ayında kinoanın 23 çeşidinin ekildiğini, bundan olumlu sonuç alınınca 15 türün daha ekimini yaptıklarını söyledi.

Kinoanın çok verimli olduğunu anlatan Temel, şöyle konuştu:

"Kinoanın 38 türünün ekimini yaptık, sulak alanlarda dönüm başı yaklaşık 400, kıraç alanlarda ise 200 kilogram arası verim aldık. Yapılan çalışmalar sonucu Iğdır'ın ekolojik koşullarının, kinoanın ot ve tohum üretimi açısından çok verimli olduğunu tespit ettik. Şimdi kinoanın laboratuvar ve sera ortamında soğuğa, tuzluluğa ve kuraklığa dayanıklılık testlerini yürütüyoruz. Buradan elde edilecek sonuçlarla bu bitkinin bu bölgeyi neden sevdiğini ve uyum sağladığını belirleyeceğiz. Kinoa bitkisi diğer kültür bitkilerine göre tuzluluğu biraz daha seviyor, Iğdır Ovası'nda da tuzluluk var."

Kinoanın bu bölgede olgunlaşma süresinin uzun olduğunu dile getiren Temel, "Iğdır'ın vejetasyon (olgunlaşma) süresi uzun, mart ayının sonundan itibaren tarlalara ekimleri yapabiliyoruz. Ekim ayına kadar yetişme süresi oluyor. Biz geçen yıl 23 çeşit içerisinde ortalama 4,5 aylık bir yetişme süresinin olduğunu tespit ettik." dedi.

Çiftçi için getirisi yüksek

Türkiye'nin yeni yeni tanıştığı kinoanın, çiftçi için alternatif ve yüksek getirili bir ürün olduğunu belirten Temel, şunları söyledi:

"Kinoa bitkisi sofrada buğdaya, pirince ve mısıra alternatiftir. Ekonomik anlamda ise yine aynı bakliyatlara iyi bir alternatif olur. Bugün buğdayın kilogramı 1 liraya satılıyorsa çiftçi bu bitkiyi satmak istediğinde 150 liradan aşağı satmayacak. Pirinç, mısır ve buğdaya göre ortalama 3 kat daha fazla protein, mineral ve vitamin içeriğine sahip. Kinoa bitkisinin lif oranı yüksek, bu yüzden insanların daha tok kalmalarını sağlıyor. Bu bitki diğer gıdalara göre daha yüksek protein ve vitamin içerdiğinden dolayı daha uzun bir süre insanların günlük gereksinim duydukları besin ihtiyaçlarını karşılıyor."