Anayasa Mahkemesi'nden "Bildiri Dağıtmak ve Tişört Giymek Çevreye Rahatsızlık Vermez" Kararı

Ankara'da 5 Şubat 2019'da Halkevleri Derneğine ait bildiri dağıttığı ve üzerinde "halk evleri" yazılı tişört giymesinden dolayı çevreyi rahatsız ettiği gerekçesiyle 153 TL para cezası verilen Fırat Can Kara Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) bireysel başvuru yaptı. AYM üç yıl sonra Fırat Can Kara'yı haklı buldu ve Halkevleri Derneği'ne ait bildirinin dağıtılmasının, üzerinde "halk evleri" yazılı tişörtün giyilmesinin çevreye rahatsızlık vermeyeceğine hükmetti.

Fırat Can Kara ve arkadaşları 5 Şubat 2019'da Ankara'da Halkevleri Derneğine ait bildiriyi dağıttıkları ve üzerlerinde "halk evleri" yazılı tişörtleri giydikleri gerekçesiyle, bir vatandaş tarafından "bildiri dağıtıyorlar" denilerek polise şikayet edildi. Vatandaşın beyanı üzerine olay yerine gelen kolluk kuvvetleri Fırat Can Kara hariç, dört arkadaşını polis merkezine götürerek haklarında çevreyi rahatsız ettikleri gerekçesiyle 5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun 37. maddesi uyarınca 153 TL idari para cezası uyguladı.

BİR SAAT SONRA EVİNDEN İFADEYE ÇAĞRILDI

Fırat Can Kara'nın, polisler gelmeden yaklaşık bir saat önce olay yerinden ayrıldığının tespit edilmesi üzerine gerekli idari işlemlerin yapılması amacıyla polis merkezine davet edildi ve çevreyi rahatsız ettiği gerekçesiyle onun hakkında da 153 TL idari para cezası uygulandı.

KARA'NIN İTİRAZI ANKARA 3. SULH CEZA HAKİMLİĞİ TARAFINDAN REDDEDİLMİŞTİ

Fırat Can Kara söz konusu eylemin Kabahatler Kanunu kapsamında cezalandırma konusu yapılamayacağını ve gerçekleştirdiği eylemin herhangi bir suç teşkil etmediğini belirterek idari para cezasına itiraz etti. İtirazı inceleyen Ankara 3. Sulh Ceza Hakimliği Kara'nın itirazını "idari yaptırımın yasa ve usule uygun olduğu" gerekçesiyle 13 Mart 2019 tarihinde kesin olarak reddetti.

"MAHKEMENİN BİLDİRİ DAĞITMAYI BU MADDE KAPSAMINDA DEĞERLENDİRMESİ MADDENİN ÖZÜYLE ÇELİŞEN VE ÖNGÖRÜLEMEZ BİR YORUM"

Karar sonrasında bireysel başvuru yapan Kara'nın iddiaları AYM İkinci Bölüm tarafından kabul edildi. AYM kararında şu ifadeler yer aldı:

"5326 sayılı Kanun'un 37. maddesinde düzenlenen kabahatin bildiri dağıtma eylemini kapsamadığının açık olduğu, Mahkemenin bildiri dağıtmayı bu madde kapsamında değerlendirmesinin maddenin özüyle çelişen ve öngörülemez bir yorum olduğu açıktır. Ortaya çıkan bu sonuç Anayasa'nın 38. maddesinin birinci fıkrasında düzenlenen suç ve cezaların kanuniliği ilkesi ile bağdaşmamaktadır.

Fırat Can Kara'nın 5326 sayılı Kanun'da kabahat olarak öngörülmemiş olan fiili nedeniyle kamu makamlarınca yoruma dayalı olarak idari para cezası ile cezalandırılmasının Anayasa'nın 38. maddesinde düzenlenen suç ve cezaların kanuniliği ilkesini ihlal ettiği sonucuna ulaşılmıştır."

AYM, BİLDİRİ DAĞITMANIN VE TİŞÖRT GİYMENİN ÇEVREYE RAHATSIZLIK VERMEYECEĞİ KARARINA VARDI

Kara'nın bireysel başvurusunu değerlendiren AYM, bildiri dağıtmanın ve halk evleri tişörtü giymenin çevreye rahatsızlık vermeyeceği kararına vardı.  Kararın hükmünde açıklanan gerekçelerle Fırat Can Kara'nın adli yardım talebinin kabulüne, suç ve cezaların kanuniliği ilkesinin ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna, Anayasa'nın 38. maddesinde güvence altına alınan suç ve cezaların kanuniliği ilkesinin ihlal edildiğine, kararın bir örneğinin suç ve cezaların kanuniliği ilkesinin ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere Ankara 3. Sulh Ceza Hakimliğine gönderilmesine, 4 bin 500 TL vekalet ücretinin Fırat Can Kara'ya ödenmesine karar verildi.

(Görüntü: Arşiv)